بررسی نقش و اهمیت آب در معدن و صنایع معدنی

گروه بنگاه‌های اقتصادی - آزاده حسینی: نقش و اهمیت آب در معدن و صنایع معدنی بر هیچ کسی پوشیده نیست. با توجه به بحران و کم‌آبی که در کشور وجود دارد و همچنین پراکندگی نقاط معدنی در مناطق بیابانی وکم‌آب، فعالان این حوزه به دعوت کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران در نشستی نقش آب در توسعه صنعت معدنکاری را مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی نیز برای حل این موضوع پیشنهاد شد.محمد‌رضا بهرامن در این نشست با اشاره به اینکه باید به مشکلات در حوزه آب رسیدگی شود تا بتوان دیگر مسائل را حل کرد، گفت: نباید با انجام اقدامات اشتباه منابع آب را هدر دهیم و تدوین استراتژی معدن بدون توجه به آب امکان‌پذیر نیست.به گفته رئیس هیات‌مدیره خانه معدن، این نشست اولین نشست کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران و خانه معدن ایران در حوزه آب است و در این رابطه برنامه‌ریزی شده تا در هفته اول بهمن ماه خروجی از این جلسات داشته باشیم.وی ادامه داد: کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران به همراه خانه معدن ایران تصمیم به برگزاری این نشست گرفت.

وی تصریح کرد: کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران و خانه معدن ایران این نشست‌ها را دنبال کرده تا بتوان به یک تصمیم واحد دست یافت و براساس آن بهره‌وری صنعت معدنکاری را در معادنی که مصرف آب آنها زیاد است افزایش دهیم. بهرامن همچنین تاکید کرد: ما نمی‌خواهیم در این نشست از سازمانی انتقاد کنیم و در واقع هدف از برگزاری این نشست نقد کردن نیست بلکه هدف ما این است تا توسعه را با نگاه مهندسی تعریف کنیم. همچنین بهرام شکوری در نشست نقش آب در توسعه صنعت معدنکاری گفت: در کنار مشکل آب مشکل دیگری به نام مدیریت آب وجود دارد. مدیریت آب در تامین آب موردنیاز به ویژه در بخش صنعت بسیار تاثیرگذار است.وی با اشاره به اقلیم ایران بیان کرد: ۶۰ درصد از مساحت کشور را مناطق بیابانی تشکیل داده است و براساس آمارهای منتشر شده از ذخایر آبی کشور، مساله آب یک تهدید جدی برای تمامی بخش‌ها به ویژه بخش اقتصاد کشور محسوب می‌شود.به گفته وی، سرانه مصرف آب ایران در مقایسه با جهان ۲ برابر است و به لحاظ بارندگی ۲۵ درصد از میانگین بارندگی جهان را در اختیار داریم. رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران با اشاره به اینکه سهم مصرف صنعت و معدن در بخش آب تنها ۲ درصد است، اضافه کرد: با توجه به بالا بودن سهم بخش کشاورزی در مصرف آب، باید توجه ویژه به این بخش داشت.

وی معتقد است: بخش کشاورزی به دلیل نبود تکنولوژی‌های روز نزدیک به ۸۰ درصد در اتلاف آب کشور سهم دارد.شکوری با اشاره به موضوع آب مجازی تصریح کرد: آب مجازی مورد استفاده در کشاورزی بیشتر از درآمدی است که به کشور می‌دهد و در نتیجه محصولات کشاورزی ارزش اقتصادی ندارند، به همین دلیل ما باید الگوی کشت را تغییر دهیم.شکوری بیان کرد: اگر نگاهی به کشورهای تولیدکننده فولاد داشته ‌باشیم، خواهیم دید در کشورهایی همچون هند و چین کارخانه‌های فولاد در نزدیکی آب‌ها احداث می‌شوند تا هم به بازارهای صادراتی نزدیک باشند و هم بتوانند از منابع آبی استفاده کنند، در نتیجه مشکل اصلی ما در مدیریت آب است.وی استراتژی را به یک پازل تشبیه کرد و گفت: استراتژی توسعه صنعت با دیگر استراتژی‌ها تداخل دارد، در نتیجه برای تدوین این استراتژی باید اطلاعات دقیق از میزان مصرف صنایع در دست باشد. شکوری تاکید کرد: این نشست به همت اتاق ایران و خانه معدن تشکیل شده و دبیرخانه آن اتاق ایران است و همچنین مدیریت آن به دست اتاق ایران است.

وی معتقد است: امروز انجمن‌های صنفی باید به دسترسی آمار و اطلاعات کمک کرده تا بتوان یک ماه دیگر نشست بعدی را در حوزه آب برگزار کرد. محمدحسین شریعتمدار نیز در نشست نقش آب در توسعه صنعت معدنکاری گفت: در سال ۸۹ با تصویب قانونی چاه‌های آبی که در سال ۸۷ غیرمجاز حفر شده بودند، مجاز اعلام شدند. خوشبختانه اتاق ایران کمک کرد تا از ارائه مجوز به چاه‌های غیرمجاز جلوگیری شود.شریعتمدار همچنین با اشاره به وضع بحرانی موجود درخصوص آب گفت: وضع موجود حاصل ۵۰ سال سهل‌انگاری درخصوص مدیریت بهینه آب است و ما در حال حاضر بیش از ۷۸۰ هزار حلقه چاه داریم که بیش از نیمی از این تعداد به‌صورت غیر مجاز ایجاد و استفاده می‌شوند. به گفته رئیس کمیسیون آب اتاق بازرگانی، در حال حاضر کشور با آب بسیار محدود مواجه است که در مسیر زوال قرار دارد. در نتیجه با این شکل از بهره‌برداری از منابع مشخص نیست در آینده چه وضعیتی داشته باشیم. شریعتمدار گفت: ما در همین زمینه مطالعات و بررسی‌های بسیاری انجام دادیم و پیشنهادهای مختلفی را مطرح کردیم. یکی از این پیشنهادها خصوصی‌سازی مدیریت آب در کشور بود که وزارت نیرو از آن استقبال کرد. حتی در جلسه در اتاق فکر وزارت علوم نیز برخی از پیشنهادهای ما را قبول و اظهار کردند این پیشنهادها قابل اجرا است.

از دیگر نکاتی که شریعتمدار در این نشست به آن اشاره کرد این است که می‌توان با همت امکاناتی را فراهم کرد تا از بحران آب کاسته شود. خوشبختانه امروز تغییر الگوی کشت آغاز شده است. شریعتمدار همچنین با اشاره به موضوع آب مجازی افزود: اولین کتاب آب مجازی سال ۹۲ توسط اتاق ایران ترجمه و منتشر شد،این در حالی است که ما سالانه ۳۸ تا ۴۰ میلیارد مترمکعب واردات و ۵ میلیارد مترمکعب صادرات آب مجازی داریم. به همین دلیل قرار است سال آینده اولین همایش آب مجازی را برگزار کنیم. همچنین حسن پاک کارشناس حوزه معدن در این نشست با اشاره به پراکندگی معادن در نقاط بیابانی کشور گفت: با توجه به تحقیقاتی که درخصوص آب انجام دادیم وحتی تجربیات کشور‌های معدن خیز را مورد مطالعه و بررسی قرار دادیم به دو نکته رسیدیم که گستردگی معادن و آب‌های سطحی کشور در اختیار ما نیست و ما قدرت انتقال آن را تازمانی که تبدیل به کنسانتره شود نداریم بعد از آن امکان حمل‌و‌نقل به همه دنیا وجود دارد. وی تصریح کرد: بنابراین برای استفاده از آب باید تا زمانی‌که تبدیل به کنسانتره شود برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح داشته باشیم.