مدیرعامل بورس کالای ایران دو پیش‌شرط بانک مرکزی برای راه‌اندازی بازار آتی ارز را اعلام کرد و از برنامه این بانک‌ برای ایجاد بازار بین بانکی ارز خبر داد.به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، حامد سلطانی‌نژاد درباره راه‌اندازی بازار آتی ارز گفت: تهیه زیرساخت‌ها، نرم‌افزارها، قوانین و مقررات، انتخاب دارایی پایه دلار و یورو، مذاکره با فعالان بازار ارز مثل صرافی‌ها و جلب مشارکت آنها در این بازار از جمله اقداماتی است که انجام شده است.

رایزنی با بانک مرکزی و جلب مشارکت صرافان

مدیرعامل بورس کالای ایران از انجام مذاکراتی با بانک مرکزی در شورای عالی بورس در این باره خبر داد و تصریح کرد: بیش از ۵ جلسه به این موضوع اختصاص یافته است و مدیران ارشد بانک مرکزی در این زمینه مباحثی را مطرح کرده‌اند، آنها به‌عنوان تنظیم‌گران بازار پول دغدغه‌هایی در این خصوص دارند که باید مرتفع می‌شد و بورس کالا هم سعی در رفع این نگرانی‌ها و دغدغه‌ها دارد.وی با اشاره به اینکه مسوولان بانک مرکزی پیش نیازهایی را درباره راه‌اندازی بورس ارز مطرح کرده‌اند، مبنی بر اینکه شاید نیاز به تک‌نرخی کردن ارز و راه‌اندازی بازار بین‌بانکی ارز باشد، افزود: البته این موارد باید از سوی بانک مرکزی انجام شود و مورد موافقت ما نیز هست.سلطانی‌نژاد اقدامات اخیر بانک مرکزی از جمله آزادسازی خرید و فروش ارز بازار توسط بانک‌ها را در راستای اجرای ارز تک‌نرخی مثبت ارزیابی کرد و اظهار کرد: اینکه فعالان بازار ارز به جای اینکه فقط در سیستم صرافی فعالیت کنند در سیستم بانکی هم قادر هستند مبادلات بانکی انجام دهند یک گام رو به جلو است.

راه‌اندازی بازار قرارداد آتی و آپشن

وی ادامه داد: وقتی مشتریان مختلف بانکی شروع به مبادله ارز می‌کنند، بازار بین بانکی ارز هم می‌تواند راه‌اندازی شود، به این مفهوم که وقتی مشتریان چند بانک مجبورند با هم تعامل داشته باشند، بانک‌ها هم در حوزه ارز و مبادلات ارزی باید با هم همکاری کنند و این حرکت مثبتی برای راه‌اندازی بازار بین بانکی است.وی با اعلام اینکه بورس کالا به‌دنبال راه‌اندازی بازار قرارداد آتی و آپشن ارز است، افزود: در گام اول فیوچرز و در گام دوم آپشن ارز راه‌اندازی خواهد شد.

دو پیش‌نیاز راه‌اندازی بازار آتی

مدیرعامل بورس کالای ایران در پاسخ به این سوال که آیا قرار است در ابتدا یکسان‌سازی ارزی اتفاق بیفتد و پس از آن بازار آتی ارز ایجاد شود، اظهار کرد: بانک مرکزی چنین اعلام کرده است که در ابتدا یکسان‌سازی ارزی اتفاق می‌افتد و پس از آن بازار آتی ارز ایجاد می‌شود. برای اینکه قیمت‌های بازار نقدی با قیمت‌های بازار مشتقه به یکدیگر در سررسیدها نزدیک شوند، باید یک بازار نقد منسجمی وجود داشته باشد که بازار قرارداد آتی بتواند از آن خط بگیرد و بر مبنای آن حرکت کند، هرچند از نظر بورس کالا این بازار هم‌اکنون وجود دارد.وی ادامه داد: زمانی که قیمت نفت بالا بود، ۷۰ درصد ارز در اختیار دولت و ۳۰ درصد در اختیار بخش خصوصی بود، اما با کاهش قیمت نفت و افزایش صادرات غیرنفتی در سال‌های اخیر با یک رشد مواجه شدیم و آن این بود که این میزان در سال ۹۴ به ۵۰- ۵۰ رسید. ۵۰ درصد ارز (ارز مبادله‌ای) در اختیار دولت است و ۵۰ درصد ارز آزاد است و در اختیار دولت نیست و در بازار آزاد مورد مبادله قرار می‌گیرد و می‌تواند مبنای مناسبی برای بازار نقدی باشد که ما در بازار مشتقه به‌دنبال آن هستیم.

سیگنال‌های بازار ارز

سلطانی‌نژاد درباره نحوه قیمت‌گذاری ارز در بازار آتی ارز گفت: بازار آتی ارز سیگنال‌های خود را از بازار ارز می‌گیرد، ریسک‌های بازار نقد را می‌گیرد و مدیریت می‌کند؛ همچنین قیمت‌هایی که در آن تعیین می‌شود بر مبنای عرضه و تقاضا است.وی در مورد رایزنی با فعالان بازار ارز اظهار کرد: فعالان بازار ارز از راه‌اندازی بازار آتی ارز استقبال کرده‌اند و از اینکه جایی باشد و بتوانند فعالیت‌های ارزی را به نحوی سازماندهی شده و مدیریت شده انجام دهند، استقبال می‌کنند، زیرا بازار غیررسمی ارز، ریسک‌های خاص خود را دارد.وی به وضعیت معاملاتی تحت عنوان معاملات فردایی و همچنین اعتمادی که باید در این بازار وجود داشته باشد اما بعضا دچار خدشه می‌شود، اشاره کرد و افزود: این موضوع باعث جلوگیری از رونق این بازار می‌شود، اما زمانی‌که زیرساخت‌ها و مدیریت ریسک و تسویه فراهم باشد، بهتر می‌توان بازار ارز را مدیریت کرد. مدیرعامل بورس کالای ایران به راه‌اندازی بازار بین‌بانکی ارز اشاره کرد و گفت: بحث بانک مرکزی در مورد بازار نقد است، اما بازاری که بورس کالا می‌خواهد راه‌اندازی شود، بازار مشتقه ارز است؛ این دو با یکدیگر متفاوت هستند اما با هم ارتباط نزدیکی دارند و در این بین بانک مرکزی معتقد است باید بازار نقد را بین بانک‌ها راه‌اندازی کرد تا بازار مشتقه ارز راه‌اندازی شود.وی به فراهم شدن مقدمات چنین کاری اشاره کرد و با بیان اینکه مشتریان ارزی می‌توانند در سیستم بانکی ارز مبادله کنند، افزود: وقتی مشتریان به بانک‌ها برای مبادلات ارزی مراجعه می‌کنند، بانک‌ها ارزهای مورد نیاز را با هم مبادله می‌کنند، در اینجا بانکی که به ارز نیاز دارد و بانکی که ارز را می‌فروشد، تبادلات ارزی انجام می‌دهند و همین پیش زمینه‌ای برای راه‌اندازی بازار بین بانکی ارز می‌شود.

نرم‌افزارها تست شد

سلطانی‌نژاد درباره زمان راه‌اندازی بازار آتی ارز گفت: زمان آن بستگی به اقدامات بانک مرکزی و توافقات بورس کالا با بانک مرکزی دارد و اگر دو زیرساختی که مطرح شد یعنی زیرساخت بانکی و تک‌نرخی شدن ارز فراهم شد، این بازار می‌تواند راه بیفتد. بانک مرکزی اعلام کرده تا پایان امسال برنامه ارز تک‌نرخی را عملیاتی خواهد کرد و اگر چنین اتفاقی بیفتد بورس کالا هم آمادگی راه‌اندازی بازار آتی ارز را دارد.وی از آماده شدن نرم‌افزارهای راه‌اندازی بورس ارز و تست آنها خبر داد و اظهار کرد: مقررات نیز در شورای‌عالی بورس آماده و تصویب شده است و فقط منتظر اعلام سیاست‌ها هستیم.

همپوشانی فعالان بازار طلا و ارز

مدیرعامل بورس کالا در پاسخ به این مطلب که پیش از این شرکت بورس هم خواستار راه‌اندازی بورس ارز در بورس تهران شده بود، عنوان کرد: بزرگ‌ترین بازار ارز دنیا بورس کالای شیکاگو است و خواستگاه معاملات ارز، بورس‌های کالایی هستند، به‌طوری‌که فعالان بازار کالا خود را در مقابل نوسانات ارز پوشش می‌دهند.وی به نمونه‌هایی از این بورس‌های کالایی اشاره و اظهار کرد: در ایران هم موفق‌ترین بازار مشتقه در بورس کالای ایران وجود دارد. هم تجربه نرم‌افزاری و هم سخت‌افزاری آن و مقررات لازم در بورس کالای ایران وجود دارد؛ همچنین فعالان بازار طلا و ارز با هم همپوشانی دارند با همه این تفاسیر زیرساخت‌ها در بورس کالا فراهم است و آمادگی کامل برای راه‌اندازی بازار آتی ارز وجود دارد.