شواهد کف‌نشینی قیمت فولاد

محمدحسین بابالو: بازار فولاد هرچند هنوز از رکود نسبی خود خارج نشده ولی شواهدی از بهبود اوضاع و تقویت حجم معاملات مشاهده می‌شود که در ادامه می‌تواند به رشد قیمت‌ها نیز کمک کند.افزایش آرام تقاضا با تقویت محدود بازار مسکن و رشد شکننده ساخت و ساز، به عقیده بسیاری از فعالان بازار از به کف قیمت رسیدن بهای انواع مصنوعات فولادی مخصوصا میلگرد، حکایت دارد. رشد قیمت‌های جهانی و احتمال سرایت این افزایش به بازار داخلی، ضعف نقدینگی در بازار فولاد به رغم وجود تقاضا، بالابودن هزینه تولید برای اغلب کارخانه‌های کوچک و بزرگ فولادی و کاهش جدی سودآوری آنها، امیدواری به افزایش قیمت‌ها در آینده، کاهش موجودی انبارها و افت حجم تولید را می‌توان از ویژگی‌های مهم بازار در روزهای اخیر به شمار آورد که بر دورنمای بازار و آینده قیمت‌ها تاثیر بسیاری خواهد داشت.

شاید مهم‌ترین‌ رخداد این روزهای بازار فولاد را بتوان تلاش فعالان مهم و تاثیر گذار این بازار برای مدیریت عرضه‌ها و حمایت از قیمت‌ها دانست که می‌تواند در کنار موارد فوق سیگنال مهم و موثری برای مدیریت این بازار به شمار رود. در روزهای اخیر هرچند که جهت حرکت قیمت‌ها در بازار به سمت افت نرخ متمایل بود ولی در روزهای اخیر و دقیق‌تر از روز‌ شنبه، کاهش قیمت‌های چندانی در بازار به ثبت نرسید بنابراین می‌توان از ثبات نسبی قیمت‌ها به صراحت یاد کرد. این در حالی بود که باز هم جهت‌گیری کلی قیمت‌ها کاهشی بود که دلیل آن را باید در رقابت منفی بین تولیدکنندگان یا کانال‌های فروش مختلف جست‌وجو کرد. از سوی دیگر برخی از عرضه‌کنندگان پرسابقه با عدم اعلام گسترده قیمت‌ها، محدود کردن اعلام قیمت نهایی به زمان معامله، اعلام موردی یا حتی عدم ارائه لیست فروش مشخص، تلاش کردند تا در برابر افت قیمت‌ها مقاومت کنند. این رویکرد هرچند که تنها به‌صورت مقطعی جواب می‌دهد، ولی باز هم شاهدی است از تلاش فعالان مهم بازار برای مدیریت قیمت‌ها که البته از اهمیت بالایی برخوردار است. برای وضوح بهتر این شرایط باید به دلیل اصلی کاهش قیمت‌ها در هفته‌های اخیر اشاره داشت زیرا روند کلی نرخ‌ها از کاهشی بسیار آرام حکایت می‌کند. با توجه به وجود تقاضا در بازار در کنار کاهش حجم تولید می‌توان این گونه نتیجه گرفت که روند عمومی بازار فولاد به ثباتی نسبی دست یافته یعنی حجم عرضه و تقاضا به تعادلی شکننده دست یافته است. از سوی دیگر تلاش برخی تولیدکنندگان و فروشندگان برای افزایش حجم فروش خود به نسبت سایرین باعث شد تا رقابتی منفی در بازار شکل بگیرد یعنی برخی از عرضه‌کنندگان با کاهش درآمد خود یا حتی فشار بر واحدهای بالادستی برای خرید مواد اولیه با قیمتی پایین‌تر، تلاش کردند که حجم فروش خود را افزایش دهند که در نهایت به تبعیت از این روند توسط سایرین منجر شد تا بازار با شتابی بسیار آرام به سمت کاهش قیمت‌ها متمایل شود. این شرایط در وضعیتی رخ داد که در کل بازار نه تنها حجم فروش افزایش نیافته، بلکه قیمت‌ها به‌صورت کلی وارد یک فاز نزولی هم شد.

با توجه به موارد فوق در کنار بالابودن هزینه تولید، پایین بودن موجودی انبارها و کاهش محسوس حجم عرضه‌ها و ضعف تولید، هم‌اکنون بسیاری از فعالان بازار بر این عقیده هستند که قیمت‌ها به کف بنیادین خود رسیده هرچند که کاهش بهای شمش در کنار افزایش حجم واردات در ماه‌های اخیر، تا حدودی این ادعا را مخدوش می‌سازد. درخصوص پاسخ به این شبهه باید به این نکته نیز اشاره داشت که حجم تولید در غالب واحدهای نوردی به شدت کاهش یافته به عبارتی با وجود افزایش تقاضا، حجم عرضه‌ها کاهش یافته و تولید فعلی حتی در پاره‌ای از اوقات نیاز متوسط بازار را نیز به‌صورت کامل تامین نمی‌کند هرچند که ضعف نقدینگی، عقب نشینی خریداران و ترس از کاهش بیشتر قیمت‌ها، اجازه نداده است که واقعیت‌های عرضه و تقاضا شفاف باشد.

در هر حال باید به این نکته نیز اشاره کرد که مقاومت بازار در برابر کاهش بیشتر قیمت‌ها و افت شدید سودآوری تولید هر روز بیش از روز قبل احتمال به کف رسیدن قیمت‌ها را تقویت کرده یعنی در صورت حمایت از بازار و یا ثبت برخی رخدادهای پیش‌بینی نشده، بازار فولاد مستعد رشد قیمت‌ها خواهد بود. نکته دیگری را که بر بازار فولادی تاثیرگذار خواهد بود می‌توان نوسان قیمت‌های جهانی دانست زیرا به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، بر بازار کشورمان تاثیر می‌گذارد. به‌عنوان مقایسه مهم‌ترین‌ دلیل رشد قیمت‌ها در ابتدای اسفندماه را جهش قیمت‌های جهانی فولاد دانسته‌اند هرچند که این امر در کنار بازارسازی‌های داخلی و مهاجرت نقدینگی، به جهش غیرمنتظره قیمت‌ها منجر شد که تا پایان فروردین ماه ادامه یافت. این در حالی بود که در آن دوران استارت رشد قیمت فولاد جهانی از بازار آتی سنگ‌آهن چین زده شده که در نهایت به بازار نقدی سنگ‌آهن این کشور و سپس بازار جهانی فولاد سرایت کرد. نکته مهم را باید در این واقعیت بررسی کرد که هم‌اکنون نیز دقیقا مشابه آن دوره، بازار آتی سنگ‌آهن در چین افزایش نرخ محسوسی داشته و به بالاترین حد در ۲ سال اخیر رسیده است اما هنوز این رشد قیمت پرشتاب به‌صورت کامل به بازار نقدی سنگ‌آهن منتقل نشده است.

در این بین هرچند که شاهد رشد آرام بهای فولاد و سنگ‌آهن در بازارهای جهانی هستیم اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که شرایط فعلی تشابه بسیاری به آن دوران دارد یعنی در صورت ثبت چند رخداد خاص، ممکن است جرقه رشد قیمت فولاد باز هم زده شده و با افزایش محسوس نرخ‌ها رو به رو شویم هرچند که گروهی نیز معتقدند احتمال افزایش قیمت‌ها تا سطوح فروردین ماه وجود ندارد، با این حال می‌توان به افزایش آرام و منطقی قیمت‌ها امیدوار شد.

هم‌اندیشی تولیدکنندگان برای حمایت از بازار

چندی پیش در جلسه‌ای با حضور برخی اعضای برجسته انجمن تولیدکنندگان فولاد، وضعیت قیمت‌ها و شیوه معامله این کالا مخصوصا میلگرد در بازار داخلی بررسی شد که با توجه به حضور برخی افراد برجسته و تاثیرگذار، می‌توان به خروجی این جلسه امیدوار بود. احسان دشتیانه معاون بازاریابی و فروش ذوب آهن اصفهان درخصوص این جلسه هم‌اندیشی در انجمن تولیدکنندگان فولاد به «دنیای اقتصاد» گفت: این نشست با محوریت افزایش هماهنگی و همکاری بین اعضای انجمن برگزار شد و حاضران ضمن بیان نظرات خود، تلاش کردند تا برای خروج از وضعیت فعلی راهکاری مشترک را در پیش گیرند. هماهنگی و همکاری بیشتر بین اعضا و همچنین تلاش برای حمایت از بازار با کنار گذاشتن رقابت منفی و در پیش گرفتن رویکردهای مدیریتی به جای رقابت از خروجی‌های این جلسه به شمار می‌آید که حاضران خود را ملزم به رعایت آن دانستند.

وی در ادامه افزود: در این نشست کف قیمت معینی برای معاملات مشخص نشد؛ زیرا غالب حضار عقیده داشتند که قیمت‌ها در سطوح فعلی به ثبات رسیده و احتمال کاهش محسوس نرخ‌ها مخصوصا برای میلگرد، شاید منطقی نباشد. این در حالی است که کارخانه‌های مختلف، قیمت‌های متفاوتی را اعلام می‌کنند؛ ولی در هر حال تفاوت نرخ‌های اعلامی بین کارخانه‌های تولیدی محدود بوده و جریان غالب در بازار برای تمامی تولیدکنندگان یک محصول همچون میلگرد یکسان است. در این نشست به صراحت اعلام شد که کارخانه‌های تولیدی از این پس از رقابت منفی دست برداشته و با همکاری یکدیگر به حمایت و مدیریت بازار همت می‌گمارند. معاون بازاریابی و فروش ذوب آهن اصفهان در پاسخ به سوالی که آیا تولیدکنندگان مختلف از مصوبات این جلسه حمایت خواهند کرد یا خیر به صراحت عنوان کرد: به نظر من از این پس شاهد حمایت از بازار توسط تولیدکنندگان اصلی خواهیم بود و عرضه‌کنندگان با کنار گذاشتن رقابت منفی به مدیریت بازار خواهند پرداخت که در گام اول از قیمت‌های فعلی حمایت و در قدم بعدی به سمت بهبود بازار با تقویت قیمت‌ها حرکت خواهیم کرد.