اهرم‌های انتقال سفته بازی در بازارکالا عکس: رضا جلالی

گروه بنگاه‌ها ، زهرا مسافر: درصورت موفق شدن «معاملات بر‌خط گواهی سکه طلا» در بازار می‌توان نسبت به راه‌اندازی گواهی سپرده شمش طلا نیز اقدام کرد.مدیرعامل بورس کالاى ایران درخصوص معاملات برخط گواهى سکه طلا در بورس کالاى ایران که به تازگی آغاز شده گفت: از این به بعد معامله‌گران آنلاین سهام می‌توانند، نسبت به معاملات نقدى سکه بهارآزادى در بورس کالا اقدام کنند.حامد سلطانی‌نژاد افزود: بورس کالاى ایران پس از راه‌اندازى معاملات گواهى سپرده سکه طلا دراسفند ماه سال گذشته با همکارى شرکت خدمات فناورى بورس و شرکت‌های نرم‌افزارى توانست در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان معاملات برخط این کالا را همانند یک سهم براى فعالان بازار و معامله‌گران فراهم کند. وی هدف از این معاملات را ایجاد دسترسی بیشتر به بازار گواهی سپرده سکه دانست و تصریح کرد: ازآنجا که بازار طلا با بازار اوراق معمولا دارای همبستگی‌ منفی هستند، این نکته کمک می‌کند تا بتوانید پرتفوی متوازن‌تری ایجاد کنید.به گفته مدیر‌عامل بورس کالای ایران، خیلی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دنبال آن هستند که در زمان تلاطمات بازار، پول خود را در جای امنی بگذارند و همچنین خانواده‌ها نیز به دنبال پس‌انداز سرمایه خود در یک محل ایمن هستند.

وی افزود: همچنین در برخی موارد وقتی به بازار سکه مراجعه می‌کنند مطمئن نیستند که قیمت سکه‌ای که خرید می‌کنند صحیح است یا نه. وی خاطرنشان کرد: بعضا ممکن است نسبت به کیفیت یا اصالت سکه مشکل وجود داشته باشد، از سوی دیگر موضوع امنیت نیز مطرح است. سلطانی‌نژاد تاکید کرد: تمامی ‌دغدغه‌های معامله‌گران سکه با گواهی سپرده قابل حل است، ضمن اینکه می‌توانند به‌صورت آنلاین خرید سکه یا گواهی سپرده سکه را داشته باشند.

امکان حمل و نقل سکه در صورت ازدیاد معاملات

وی با اشاره به ارزش افزوده‌ دیگری که در این نوع معاملات سکه ارائه می‌شود، تصریح کرد: اگر تعداد خرید سکه از سوی نهادها و ارگان‌هازیاد باشد می‌توانند برای حمل از ماشین‌های حمل پول بانک استفاده کنند بنابراین چنانچه این بازار، بازار موفقی باشد می‌توان نسبت به راه‌اندازی گواهی سپرده شمش طلا نیز اقدام کرد. مدیرعامل بورس کالای ایران خاطرنشان کرد: با سیاست جدید مصوبه‌ای را درخواست کردیم که اجازه دهد صندوق‌های سرمایه‌گذاری درصدی از پرتفوی‌شان را بتوانند گواهی سپرده بخرند، اعم از گواهی سپرده سکه یا گواهی سپرده محصولات دیگر بورس کالا مانند محصولات کشاورزی که این امر موجب می‌شود منابع بخش مالی به بخش کالا هم کمک کند.وی درخصوص افزایش ساعت معاملات برخط گواهى سکه طلا گفت: چنانچه ساعات معاملاتی بازار گواهی سپرده سکه افزایش یابد، این بازار هم رونق می‌گیرد، چراکه قیمت سکه تقریبا از ساعت۱۱ صبح در بازار مشخص می‌شود و تا بعد‌از‌ظهر فعال است.

وی افزود: این درحالی است که سیستم معاملاتی‌ ما در شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، فقط تا ساعت ۱۲:۳۰ است و بنابراین بخش عمده‌ای از ساعت معاملاتی بازار را ممکن است از دست بدهیم، از این رو درخواست کردیم که این ساعت افزایش یابد. وی درخصوص فروش سکه‌های این نوع از معاملات نیز تصریح کرد: چنانچه کسی سکه طلا داشته باشد از جمله بانک‌ها و صرافی‌ها، آن را نزد بانک مورد تایید بورس (بانکی که به‌عنوان خزانه انتخاب شده) سپرده می‌کنند. به گونه‌ای که پس از سپرده‌گذاری در سیستم بورس ثبت می‌شود. سلطانی‌نژاد خاطرنشان کرد: یک عده هم ممکن است اصلا تمایلی به تحویل سکه نداشته باشند و فقط روی آن فعالیت‌های سوداگرانه انجام بدهند یا با هدف پس‌انداز از آن استفاده کنند اینها هم می‌توانند به آن بازار مراجعه کنند.وی درخصوص برنامه‌های شرکت بورس کالای ایران در مورد تامین مالی شرکت‌های فعال در این بورس گفت: ابزار سلف موازی را تقویت و به همه کسانی که در بورس کالا عرضه می‌‌کنند، معرفی کردیم. سلف موازی یعنی اینکه یک شرکت به پشتوانه جریان تولیدی‌ که در آینده دارد، از همین الان کالای خود را پیش‌فروش کند و اما موازی بودن یعنی اوراق ناشی از پیش فروش کالا که در عرضه اولیه اوراق سلف موازی واگذار می‌شود، می‌تواند به دیگران هم واگذار شود.

حرکت به سمت بازار اوراق بهادار محور

به گفته وی، از این رو تعهد آن شرکت که قرار است کالایی را مثلا در ۶ ماه آینده تحویل دهد به اوراق بهادار تبدیل شده و در بازار ثانویه قابل واگذاری به افراد دیگر است و افرادی که در بازار مالی هستند، با هدف کسب منفعت از نوسانات قیمتی می‌توانند در این بازار مشارکت کنند یعنی اینکه اوراق مبتنی بر کالا را خرید ولی اگر نخواستند تحویل نگیرند، مثلا یک یا دو ماه بعد بفروشند.

مدیر‌عامل بورس کالای ایران تصریح کرد: هر‌چه به سمت بازار اوراق بهادارمحور حرکت کنیم، فعالیت‌های سفته‌بازانه‌ای که منجر به افزایش قیمت کالاها می‌شود را می‌توان از بازار واقعی به سمت بازار مالی سوق داد تا دیگر شاهد تلاطمات در قیمت مایحتاج مردم نباشیم. وی افزود: اگر کسی می‌خواهد سفته بازی و فعالیت سوداگرانه‌ای انجام دهد، آن را در بازار مالی انجام دهد و دیگر وارد بازار واقعی نشود کاری که در دنیا سال‌هاست انجام می‌شود.وی تاکید کرد: گواهی سپرده چون در سیستم سپرده‌گذاری مرکزی ثبت می‌شود، می‌تواند به‌عنوان وثیقه دریافت وام استفاده شود.

سلطانی‌نژاد درخصوص انتقاد اخیر اعضای انجمن پروفیل یو‌پی‌وی‌سی به بورس کالا در مورد مشکلات تامین مواد اولیه‌ از سوی واحدهای پتروشیمی‌ گفت: محصولات پتروشیمی ‌که در بورس کالا عرضه می‌شوند، دو سمت دارد یک سمت عرضه یعنی شرکت‌های پتروشیمی‌ و سمت دیگر تقاضا. وی با اشاره به اینکه شرکت‌های پتروشیمی ‌به دلایل مختلف عرضه‌هایشان را متناوب در بورس کالا انجام نمی‌دهند، گفت: ما آسیب‌شناسی کردیم و این واحدها اذعان کردند که یکی از دلایل این است که بورس کالا سقف قیمتی دارد به این معنی که به‌عنوان مثال بیشتر از ۱۰درصد بالاتر از قیمت پایه نمی‌توانیم محصولاتمان را بفروشیم. وی افزود: در نتیجه آنها به‌عنوان مثال یک دهم تولید‌شان را در بورس عرضه می‌کنند و به‌ تبع این امر موجب افزایش قیمت می‌شود.

مدیر عامل بورس کالای ایران با اشاره به اینکه واحدهای پتروشیمی ‌با همان قیمت و به پشتوانه‌ کشف شده روی ۱۰ درصد محصول، ۹۰ درصد دیگر محصولشان را در بازار آزاد عرضه می‌کردند، تصریح کرد: از این رو ما درخواست کردیم که اگر تعهد می‌دهید که کل عرضه خود را به بورس بیاورید، سقف قیمتی اصلا نمی‌گذاریم و البته آنها هم همکاری کردند از این رو در سه ماه اول امسال حجم معاملات پتروشیمی ‌نسبت به سه ماه اول سال گذشته افزایش پیدا کرده است. وی تاکید کرد: از سوی دیگر تقاضای محصولات پتروشیمی ‌برای اینکه به مصرف‌کننده واقعی برسد مقرر شد که فهرست خریداران محصولات پتروشیمی ‌از طریق سایت بهین‌یاب بررسی و تایید شود.سلطانی نژاد افزود: هم‌اکنون تولیدکنندگان پروفیل از طریق ثبت در سایت بهین خرید می‌کنند و هیچ گونه مشکلی برای خرید آنها در بورس کالا وجود ندارد.

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص اینکه گفته شده یکی از شرکت‌ها با کارت بازرگانی دو خانم‌مسن اقدام به خرید محصولات پتروشیمی ‌مورد نیاز صنایع ما در بورس کالا کرده‌اند، افزود: در واقع اطلاعات مربوط به این خرید از طریق سامانه‌ها استخراج شده که قابل بررسی و پیگیری است این درحالی است که چنانچه مبادله محصولات پتروشیمی ‌در خارج از بورس کالا صورت می‌گرفت به هیچ وجه قابل شناسایی و پیشگیری نبود. وی همچنین درخصوص افزایش قیمت مواد اولیه پروفیل یو پی وی سی از سوی واحدهای پتروشیمی ‌در بورس کالا تصریح کرد: تقاضای کاذبی ایجاد شد به گونه‌ای که پتروشیمی ‌اروند که تولیدکننده محصول بود نسبت به over hall خط تولید خود اقدام کرد به گونه‌ای که این شرکت که حدود ۷ تا ۸ هزار تن در هفته تولید داشت نتوانست عرضه کند. سلطانی نژاد خاطرنشان کرد: عده‌ای سفته‌باز و سوداگر در قالب کدهای معاف از مالیات یا کدهای غیرواقعی شروع به خرید محصولات پتروشیمی ‌کرده و قیمت را افزایش دادند که در بورس کالا این اتفاق کشف شد و هم اکنون در دست رسیدگی است.

وی افزود: اوضاع کاملا تحت‌مدیریت است و تولید‌کنندگان لوله و پروفیل را حتی در تصمیمات مداخله دادیم و همچنین از کمک‌هایشان استفاده کردیم. وی گفت: در شناسایی مصرف‌کننده واقعی از انجمن لوله و پروفیل و پلاستیک و انجمن‌های پایین‌دستی کاملا کمک گرفتیم تا مصرف‌‌کننده واقعی را بر مبنای اطلاعاتی که در سایت بهین‌یاب موجود است، شناسایی کنیم. به گفته مدیر عامل بورس کالای ایران، اتفاق مشابه محصولات پتروشیمی‌ در مورد شکر نیز در بازار افتاد. از آنجا که تا دو هفته اخیر بخش عمده شکر بیرون از بورس کالا مبادله می‌شد، بازار بیرون شکر به دلایل مختلفی دچار نوسان شد و یک مقدار فعالیت سوداگرانه در آن اتفاق افتاد که در پی این اتفاق وزیر جهاد کشاورزی دستور داد که در مجموع عرضه شکر باید در بورس انجام شود به گونه‌ای که هم اکنون روزانه حدود ۸ هزار تن و هفته‌ای ۴۰ هزار تن شکر در بورس کالا عرضه می‌شود. وی خواستار آن شد که خریداران شکر عمده که تولیدکننده واقعی محصولات پایین دستی هستند (شیرینی‌سازها و نوشابه‌سازها) به بورس کالا مراجعه و کد معاملاتی دریافت کنند تا با قیمت‌های مصوب محصول شکر خود را بتوانند تهیه کنند.