عارفه مشایخی: بازار محصولات پتروشیمی در سال جدید در مقایسه با سال گذشته روندهای بهتر و البته متفاوتی را پشت‌سر گذاشت. طبق نمودار همراه شاهد بهبود تقاضا و همچنان کمبود عرضه در برخی مقاطع هستیم با این حال به تحلیل «دنیای‌اقتصاد» در شرایط فعلی و برای دوره ۳ماهه پیش رو هفت عامل به‌عنوان عوامل کلیدی بازار محصولات پتروشیمی را تحت‌الشعاع خود خواهند داشت؛ عواملی همچون تغییرات بهای جهانی محصولات پتروشیمی، تغییرات بهای ارز در بازار داخل، تغییر فاز تقاضا و متناسب‌سازی آن با فصل تابستان، اورهال مجتمع‌های پتروشیمی، چالش آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی سینا، دوره‌های تجاری و رونق و رکود در صنعت و تغییر جهت‌های احتمالی در بازارهای صادراتی از جمله موضوعاتی هستند که بازار این محصولات را با خود همراه خواهند ساخت.

تغییرات جهانی قیمت محصولات پتروشیمی: بهای نفت در بازارهای جهانی بعد از برگزیت به شدت کاهش یافت و این موضوع بر قیمت‌های جهانی پتروشیمی‌ها اثر منفی گذاشت. با این حال طی هفته گذشته قیمت‌های جهانی این محصولات روند رو به رشدی را پشت سر گذاشته که این روند برخلاف مسیر کاهشی نفت در بازارهای دنیا است. به این ترتیب با افزایش قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند قیمت‌های داخلی نیز در هفته‌های پیش رو می‌تواند مثبت و صعودی باشد اما اگر همبستگی قیمتی بین نفت و پتروشیمی در سطوح جهانی دوباره برقرار شود باید منتظر روند‌های کاهشی باشیم.

نرخ دلار: دومین عامل موثر بر بهای محصولات پتروشیمی در دوره‌های پیش رو بهای دلار در بازار آزاد است. پیام آرمات، کارشناس بازارهای کالایی در این زمینه معتقد است نرخ دلار در سه ماه آینده به سمت بالا شیفت پیدا می‌کند و چشم‌انداز نرخ ۳ هزار و ۶۰۰ تومان برای دلار منطقی است؛ کما اینکه طی چند روز اخیر دلار از میانگین ماهانه خود فاصله گرفت و مرز ۳ هزار و ۵۰۰ تومانی را لمس کرد. به گفته وی در پی افزایش نرخ دلار، انتظار می‌رود قیمت‌های پایه پا در مسیری صعودی گذاشته و روندی افزایشی در پیش بگیرند. به گفته وی آخرین آمارهایی نیز که از سوی شرکت ملی پتروشیمی اعلام شد از رشد قیمت‌ها به دلیل افزایش بهای جهانی و دلار تبعیت کرد و این نشان می‌دهد نگاه بازار به این قیمت‌ها است.

تقاضا و تغییرات فصلی: به گفته آرمات درخصوص تقاضا همان‌طور که تجربه ثابت کرده است به جز گریدهایی که در تهیه و تولید بطری‌های آب معدنی‌ها و نوشیدنی‌ها به کار می‌رود بقیه محصولات در فصل تابستان با کاهش تقاضا رو به رو می‌شوند. بر این اساس این موضوع را باید به‌عنوان یک مانع در برابر رشد قیمت‌ها تلقی کرد. البته آن‌طور که بازار و آمارهای مرتبط با آن نشان می‌دهد در گرید بطری هم در مقایسه با گذشته با افت شدید تقاضای سفته‌بازی روبه‌رو‌ هستیم و بازار نسبت به سال‌های گذشته در حال طی کردن روندهای معقول‌تری است.

بازارهای صادراتی: به گفته این فعال بازار موضوع دیگری که در این شرایط می‌توان به آن اشاره کرد آثار تحریم‌های غرب علیه کشور است که با توجه به لغو تحریم‌ها هنوز هم مشکلاتی در حوزه‌هایی همچون بانک، بیمه و... وجود دارد. وی با اشاره به اینکه مادامی که پروسه اخذ ال‌سی به‌طور کامل انجام نگیرد و بانک‌های داخلی به‌طور کامل با بانک‌های خارجی ارتباط نگیرند، چالش‌های صادراتی حل نمی‌شود، گفت: اگر این مشکلات حل شوند پرواضح است سفارش‌های صادراتی گریدهای مختلف بیشتر خواهد شد و این در حالی است که مجتمع‌های پتروشیمی تمایل زیادی برای این امر دارند که در پی آن مقدار عرضه‌ها کمتر شده و در نتیجه قیمت‌ها به سمت بالا شیفت پیدا می‌کند و پیش‌بینی می‌کنیم گریدهای مختلف به خصوص انواع صادراتی آنها قیمت‌های بالاتری را لمس کنند؛ کما اینکه در بازارهای داخلی به‌طور مکرر تجربه این چنینی داشته‌ایم که عرضه کم در مقابل تقاضای زیاد سقف قیمتی را رقم بزند و بازارها به سمت قیمت‌های بالاتر هیجانی ‌شوند. به عقیده مدیر کالایی کارگزاری آپادانا با عبور از فصل تابستان میزان تقاضا در بازارهای پتروشیمی به‌طور ذاتی روندی مثبت را تجربه می‌کند و در کل چشم‌انداز افزایش قیمت را برای گریدهای محصولات پتروشیمی پیش‌بینی می‌کنیم و تقویت توان صادراتی به این موضوع دامن می‌زند.

تعمیرات و نگهداری: آرمات در ادامه با اشاره به اینکه موضوع اورهال مجتمع‌های پتروشیمی معمولا نمی‌تواند از نظر فعالان بازار قابل پیش‌بینی باشد و نمی‌توان گفت بنگاه‌های تولیدی دقیقا چه زمانی برای تعمیرات و نگهداری در نظر می‌گیرند، گفت: البته شاید افرادی یک یا دو هفته زودتر از طریق رانت از این موضوع خبردار شوند اما در کل به عقیده من اتفاق قابل پیش‌بینی نیست یا حداقل ضریب اطمینان بالایی ندارد. وی افزود: البته این در حالی است که هر خط تولیدی که تعمیرات و نگهداری را انجام دهد بر بازارهای ما تاثیرات افزایشی خواهد داشت؛ مگر اینکه اگر یک پتروشیمی تولیدکننده یک گرید تعمیرات و نگهداری انجام دهد بقیه پتروشیمی‌ها عرضه آن گرید را بیشتر کنند تا از این طریق نگذارند کمبود محصول در بازار حس شود. به گفته آرمات متاسفانه کارخانه‌هایی که قرار است بحث تعمیرات و نگهداری را انجام دهند برای این عمل اطلاعیه‌ای منتشر نمی‌کنند. با این همه همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد به جز گریدهایی که برای تولید بطری‌های آب معدنی ونوشیدنی‌ها استفاده می‌شود کاهش تقاضا تا پایان فصل تابستان را خواهد داشت اما از شروع فصل پاییز انتظار می‌رود روند تقاضا صعودی شود.

دوره‌های تجاری اقتصاد واقعی: مدیر کالایی کارگزاری آپادانا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: در شرایط فعلی ما در دوران رکود به سر می‌بریم و حقیقت بازارهای ما رکودی است. به عقیده من رهایی از این شرایط به سیاست‌های دولت وابسته است و دولت فعلی برای کنترل تورم سیاست‌های انقباضی را دنبال می‌کند. به عقیده وی تورم یکی از مباحث مهم در دولت یازدهم است و این دولت تلاش زیادی دارد با کنترل تورم سیاست‌های انقباضی را به سیاست‌های انبساطی تبدیل کند. با این سیاستی که دولت در پیش گرفته رکود برای بازارهای پتروشیمی امری طبیعی است و اگر دولت سیاست‌های خود را تغییر دهد عرضه و تقاضای بازارها بیشتر شده و رونق به بازارها بر می‌گردد و افزایش قیمت‌ها را خواهیم داشت. وی افزود:‌ به نظر من اگر برجام به معنای واقعی کلمه (همان‌طور که در قرار‌دادها آورده شده) انجام شود سرمایه‌های خارجی روانه کشور شده و رونق به بازارها بر می‌گردد که البته در سه ماهه پیش رو انتظاری برای این امر وجود ندارد.

‌آتش سوزی در پتروشیمی بوعلی سینا: این کارشناس بازار پتروشیمی در آخرین مورد بررسی خود با اظهار تردید در اثرگذاری آتش سوزی پتروشیمی بوعلی سینا بر بازار این محصولات گفت شاید به دلیل جو روانی، تاثیرات کاذب و کوتاه مدتی برای خط تولید کالای خاصی که این پتروشیمی تولید می‌کند داشته باشد، اما در میان مدت این موضوع اثر خود را به سرعت از دست می‌دهد.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، با توجه به شرایط فعلی، حادثه در شرکت پتروشیمی بوعلی خود زمینه را برای افزایش قیمت‌ها در بازار بیش از پیش فراهم ساخته است. درخصوص واقعیت‌های فنی این رخداد باید این گونه عنوان داشت که پتروشیمی بوعلی زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس از خوراک مایع مخصوصا نفتا استفاده کرده و ارتوزایلین، بنزن و آروماتیک سنگین آن مستقیما در بورس کالا مورد داد‌و‌ستد قرار می‌گیرد؛ بنابراین، امکان تاخیر در عرضه نقدی این کالا در کوتاه مدت وجود خواهد داشت.

این در حالی است که این دو کالا در کنار بنزن و آروماتیک سنگین غالبا شرایط متعادلی در بورس کالا داشته، پس التهاب خاصی در این بازار رخ نخواهد داد، زیرا با جذابیت چندانی رو به رو نبوده است. نمودار بالا نشان می‌دهد که بازار این کالا غالبا با مشتریان چندانی رو به رو نبوده هرچند که اغلب عرضه‌های آن به‌صورت سلف مورد داد و ستد قرار گرفته است.

هفت‌ خوان تابستانی بازار پتروشیمی ایران