افت و خیزهای نامطمئن در بازار مقاطع فولادی

محمدحسین بابالو: بازار فولاد پس از چند هفته نوسان حالت نسبتا با ثباتی به خود گرفته؛ هرچند که این وضعیت را نمی‌توان برای همه مصنوعات فولادی در نظر گرفت، ولی نوسان قیمت‌ها در کل بازار به حداقل خود رسیده است. ثبات نسبی قیمت میلگرد پس از افزایش نرخ‌ها در ابتدای هفته و سپس ورود به یک فاز تعدیل و تثبیت، عقب‌نشینی تاکتیکی بازار ورق، قدرت‌نمایی عرضه‌کنندگان اصلی در بازار تیرآهن، وجود تقاضای زیرپوستی در بازار فولاد، نیم‌نگاه بازار داخلی به قیمت‌های جهانی و ترس از کاهش بیشتر نرخ‌ها در بازارهای بین‌المللی، کاهش حجم تولید در واحدهای نوردی در کنار موجودی انبارهای پایین آنها، تجربه پیشین رشد قیمت‌ها در ماه‌های اخیر و میل بازار به بازگشت به همان سطوح قیمتی هرچند که ملزومات آن فراهم نیست، کاهش نرخ سود بانکی و احتمال بازگشت سرمایه‌ها به بازار فولاد و بسیاری واقعیت‌های دیگر را می‌توان ویژگی‌های این بازار در روزهای اخیر دانست هرچند که ویژگی‌های هر بخش بازار به تنهایی نیاز به موشکافی دقیق‌تری دارد.

بازار میلگرد

در هفته گذشته شاهد دو روند متناقض در بازار میلگرد بودیم که ابتدای هفته را با افزایش قیمت و پایان هفته را با ثبات نرخ و عقب‌نشینی نامحسوس فروشندگان تجربه کردیم. با توجه به روند افزایشی قیمت‌ها در هفته پیش از آن، بازار میلگرد مخصوصا در بازار تهران، از ابتدای هفته گذشته فعالیت خود را با رشد قیمت‌ها آغاز کرد هر‌چند که رفتار نامتوازن آن این احتمال را ایجاد کرده بود که رشد قیمت‌ها می‌تواند باز هم ادامه یابد ولی از اواسط هفته و دقیق‌تر از روز دوشنبه، بازار به سمت تثبیت قیمت‌ها متمایل شد تا جایی که برای تثبیت نرخ، معامله‌گران میلگرد حتی به تعدیل قیمت‌ها نیز راضی شدند. البته تا پایان هفته گذشته نیز روند کاهشی و البته بسیار آرام قیمت‌ها باز هم تجربه شد هرچند که لیست‌های فروش از ثبات شکننده بازار حکایت می‌کرد.

این نکته را باید مهم ارزیابی کرد زیرا در روزهای پایانی بازار شاهد ثبات نسبی قیمت‌ها بودیم که سیگنال بسیار مهمی را به بازار مخابره می‌کند. البته باید این مطلب را نیز عنوان کرد که حتی در ابتدای هفته گذشته بازار میلگرد نوسان قیمت‌های خود را از بخش میلگردهای نوردی پیگیری می‌کرد یعنی به عبارت ساده‌تر میلگردهای تولیدی از طرف کارخانه‌های نورد بیشترین نوسان قیمت‌ها را تجربه کرده و افزایش قیمت‌ها از همین محصولات آغاز شد. رشد قیمت‌های فروش به کمک رشد تقاضا، بسته شدن کانال فروش، کاهش حجم تولید و افت موجودی انبارها را می‌توان از دلایل این رشد نرخ‌ها دانست. درخصوص افزایش قیمت‌ها در ابتدای هفته برخی از فعالان بازار از بازارسازی برخی دیگر از عرضه‌کنندگان خبر دادند که البته مورد تایید و رد برخی دیگر از افراد قرار گرفت.

همان‌گونه که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم بازار فولاد در روزهای اخیر مستعد بازارسازی نیز بوده است یعنی شرایط برای نوسان قیمت‌ها آماده بوده است. کاهش حجم تولید در واحدهای نوردی، پایین بودن موجودی انبارها، وجود تقاضا در زیر پوست بازار، نوسان قیمت‌های جهانی، فرارسیدن ماه مبارک رمضان و بسیاری دیگر از واقعیت‌های بازار، شرایطی را فراهم کرد که در نهایت بازار مستعد رشد قیمت‌ها شده بنابراین با هر حرکتی به‌صورت عمدی یا غیرعمدی، جهت‌گیری قیمت‌ها تغییر می‌کرد.

دلیل مطرح کردن واقعیت‌های پیشین این نکته است که وضعیت گذشته هنوز هم در بازار به‌صورت کژ‌دار و مریز در حال تجربه شدن است یعنی ممکن است اتفاقات هفته گذشته باز هم در هفته پیش‌رو ادامه یابد.

نکته دیگر را باید ثبات قیمت‌ها در پایان هفته گذشته به شمار آورد زیرا در مقایسه با ماه‌های اخیر، شاید با‌ثبات‌ترین زمان برای نوسان قیمت‌ها در روزهای پایانی هفته گذشته تجربه شد. این نکته نیز بسیار مهم است زیرا سیگنالی جدی برای جذابیت خرید به شمار رفته و به خریداران کوچک و بزرگ این ذهنیت را تلقین می‌کند که دیگر کاهش قیمت‌ها در کار نبوده و بهتر است برای خرید اقدام کنند. البته با توجه به نزدیک‌شدن به شب‌های احیا به‌صورت سنتی با کاهش حجم خرید رو‌به‌رو خواهیم بود یعنی به استثنای روزهای پیش‌رو، برای رونق مجدد و قدرتمند بازار باید تا پایان یافتن شب‌های احیا منتظر باشیم.

نکته دیگر درخصوص بازار میلگرد را باید ثبات نسبی قیمت در سایه کاهش نرخ برخی از مصنوعات نوردی دانست زیرا با عقب‌نشینی قیمتی میلگرد، ثبات شکننده موجود در بازار ایجاد شده یعنی قیمت‌ها جایگاه محکم و قدرتمندی پیدا کرده‌اند. با توجه به این شرایط شاید بتوان انتظار داشت قیمت‌ها به ثبات نسبی خود ادامه دهد. این در حالی است که با توجه به شب‌های احیای پیش‌رو، بازار میلگرد ممکن است حالت شکننده‌ای به خود بگیرد زیرا عقب‌نشینی خریداران واقعیت روزهای آینده خواهد بود هرچند که با بهبود تقاضا، خودنمایی کمتری داشته باشد. با توجه به این موارد و تا پایان یافتن شب‌های احیا، این وضعیت شکننده در بازار میلگرد ادامه خواهد داشت یعنی هرچند که احتمال تثبیت نرخ‌ها وجود دارد ولی باز هم نمی‌توان به صراحت به عدم افزایش قیمت‌ها امیدوار بود.

نکته دیگر را می‌توان در قیمت شمش جست‌وجو کرد زیرا در پایه ۱۳۰۰ تومان به نسبت تثبیت شده و به نظر می‌رسد میلی به کاهش نرخ ندارد هرچند که در کل باز هم از نوسان قیمت میلگرد تاثیر می‌پذیرد. در صورت ادامه این وضعیت در بازار شمش می‌توان به ثبات نسبی قیمت میلگرد بیش از پیش امیدوار بود.

نکته پایانی درخصوص بازار میلگرد را باید نوسان پیشین قیمت‌ها دانست که همین رفتار قیمتی، خود سیگنال بزرگی را از لحاظ روانی به بازار تزریق می‌کند. در ماه‌های قبل شاهد آن بودیم که بهای میلگرد حتی به بیش از ۱۸۰۰ تومان در هر کیلوگرم نیز رسید ولی هم اکنون بهای این کالا در سطوح ۱۵۰۰ تومانی تثبیت شده است. همین ویژگی مهم به‌صورت ناخودآگاه از امید بازار به رشد قیمت‌ها خبر می‌دهد یعنی هرچند که بازار در روزهای اخیر نوسان نرخ و فراز و فرودهای قیمتی زیادی را پشت سر گذاشت ولی باز هم میل کلی در بازار میلگرد و حتی سایر مصنوعات فولادی به سمت رشد قیمت‌ها بود. با توجه به این موارد به هیچ عنوان نمی‌توان از عدم رشد احتمالی قیمت‌ها خبر داد.

در هر حال تثبیت قیمت‌ها که می‌تواند به جذب مشتری منجر شده و ترس از کاهش قیمت‌ها را به حداقل خود برساند همچنین کاهش تولید در واحدهای نوردی، پایین بودن موجودی انبارها، وجود تقاضای مؤثر، سرکوب تقاضا در هفته‌های قبل، بالابودن هزینه تولید به دلیل قیمت‌های نسبتا بالای شمش و حتی وجود پتانسیل بازارسازی مواردی است که می‌تواند در نهایت به افزایش قیمت‌ها منجر شود ولی با توجه به شب‌های احیای پیش‌رو شاید هیچ کدام از این دلایل نتواند به رشد قیمت‌ها کمک چندانی کند و خودنمایی این سیگنال‌ها را به هفته‌های آینده موکول خواهد کرد.

بازار تیرآهن

با توجه به شرایط خاص عرضه تیرآهن حتی در نوسان قیمت‌ها در سایر مصنوعات فولادی، غالبا شاهد ثبات بهای این کالا بوده‌ایم ولی در پایان هفته گذشته و غالب معاملات این کالا وارد یک فاز افزایشی شد تا جایی که رشد قیمت‌هایی در معاملات سایزهای درشت این کالا تجربه شد. البته در ابتدای هفته گذشته سایزهای کوچک‌تر تیرآهن در بازار تهران با کاهش قیمت‌ها رو‌به‌رو شد ولی در نهایت رفتارهای قیمتی در این بازار موجب شد بهای تیرآهن از حالت با‌ثبات پیشین فاصله گرفته و حتی برای برخی سایزها تا مرز التهاب نیز پیش رود. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که به دلیل شبه انحصاری بودن این کالا و البته تفاوت کیفیت تولیدات مختلف تقابل عرضه و تقاضا برای این کالا چندان هم بر قیمت‌های تیرآهن تاثیر نگذاشته و وضعیت خاص این بازار باز هم بر روند عمومی قیمت‌ها سایه می‌افکند.

در هر حال با توجه به تعریف تعرفه‌های واردات فعلی و نبود رقابت واقعی در این بازار نمی‌توان درخصوص نوسان قیمت‌ها و دورنمای آنها چندان هم اظهارنظر قاطعی داشت زیرا قیمت‌گذاری اصلی بر پایه شرایط عرضه و وضعیت عرضه‌کنندگان اصلی تغییر می‌کند و تنها حجم تقاضا می‌تواند قدرت تصمیم‌گیری فروشندگان را کم و زیاد کند بنابراین با توجه به وجود تقاضا در روزهای اخیر، قدرت‌نمایی فروشندگان نیز تغییر کرده و در نهایت شاهد افزایش قیمت‌ها بوده‌ایم. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که نوسان هزینه حمل و نقل، وضعیت کلی تولید و معامله در بورس کالا، خواب سرمایه، رفتارهای کلی خریداران و همچنین نرخ بهره و شرایط کلی تولیدکننده اصلی همگی در روند قیمت‌گذاری محصولات دخالت داشته و می‌تواند بر قیمت‌ها تاثیر بگذارد.

بازار ورق

در هفته گذشته بازار ورق بر خلاف هفته‌های پیش از آن با نوسانات بیشتری رو‌به‌رو بود هرچند که جهت‌گیری عمومی این بازار از کاهش قیمت‌ها حکایت داشت. تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که بازار ورق به دلیل کاربرد صنعتی آن وضعیت نسبتا با‌ثباتی داشته یعنی در مقایسه با بازار تیرآهن یا میلگرد، از نوسان تقاضای کمتری برخوردار است. در هر حال با توجه به تولیدکنندگان و واردکنندگان بزرگ این کالا در کنار مصرف‌کنندگان معتبر و قدرتمند، شاهد این نکته نیز هستیم که بازار ورق چندان هم میل به نوسان نرخ نداشته و بیشتر مایل است که با بالابودن حجم معاملات کسب سود کند نه به کمک نوسان نرخ‌ها منتفع شود. این ویژگی مهم را باید جدی گرفت زیرا با کاهش واسطه‌گری در این بازار و ارتباط مستقیم بین خریدار نهایی و فروشنده اصلی، پتانسیل بازارسازی آنها به کمترین حد ممکن کاهش یافته است. هم اکنون که در این بازار بین خریدار و فروشنده اصلی مناقشاتی پیدا شده، کل این بازار نیز وارد برخی تغییرات شده است که نمونه آن را می‌توان در کاهش قیمت‌ها در بورس کالا جست‌وجو کرد.

با توجه به افت نرخ‌ها در بورس، بازار داخلی نیز با کاهش محدود قیمت‌ها رو‌به‌رو شده تا جایی که حتی برخی مصنوعات وارداتی نیز در مذاکرات و چانه‌زنی‌ها به افت نرخ‌ها متمایل شده‌اند. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که در ابتدای هفته جاری برای برخی از محموله‌ها در بنادر شاهد تغییرات در روند عمومی عرضه‌ها بودیم ولی در نهایت به نوسان شدید قیمت‌ها منجر نشده و روال عادی بازار را تجربه کرد.

در ادامه باید به این نکته اشاره کرد که با توجه به کاهش قیمت سنگ آهن و زغال سنگ در بازارهای جهانی و همچنین افزایش ارزش دلار و فرارسیدن زمان کاهش تقاضای فصلی شاید روند کاهشی قیمت‌ها در اقصی نقاط جهان ادامه یافته هرچند که با ادامه یافتن برخی مناقشات در بازار داخلی بین بخش‌های مختلف این بازار، ممکن است روند کاهشی قیمت‌ها باز هم ادامه یابد. البته این گمانه‌زنی‌ها هر کدام مثال‌های نقض خود را دارد زیرا در صورت افزایش همکاری طرف‌های چینی با رقبای خود در سایر کشورها و تعهد واقعی به کاهش حجم تولید، ممکن است جهت‌گیری قیمت‌ها تغییر یافته و شاهد افزایش قیمت‌ها باشیم. در هر حال باید واقعیت‌های بازار را هشدار داد اما نمی‌توان به نوسان شدید قیمت‌ها امیدوار بود و باز هم بازار آرام و قدرتمند ورق در معاملات داخلی به روند حرکت خود همچون گذشته ادامه داده ولی می‌تواند به افت قیمت‌ها متمایل شود.

در پایان و به‌عنوان جمع‌بندی باید افزود که هرچند برخی سیگنال‌ها از افزایش قیمت و برخی دیگر از کاهش نرخ و مخصوصا تثبیت آن حکایت می‌کند اما در روزهای پیش‌رو بازار حالتی نوسانی و حتی غیرقابل پیش‌بینی را به خود خواهد گرفت اما باز هم پتانسیل بازارسازی را در ذات خود نهفته دارد بنابراین نمی‌توان به دورنمای بازار چندان هم با اعتماد نگریست زیرا هر رخدادی در مسیر این بازار قابل وقوع خواهد بود.