افزایش ارزش افزوده مواد معدنی به تحقق اقتصاد مقاومتی کمک می‌کند

افزایش قیمت جهانی سنگ‌آهن طی هفته‌های اخیر برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان این ماده معدنی در کشورمان مغتنم بود، اگرچه این مقدار افزایش به هیچ وجه جبران‌کننده خسارت‌های سنگینی که طی دو سال گذشته در پی افت شدید قیمت‌های جهانی متحمل شدند، نیست. کیوان جعفری‌طهرانی، مدیر امور بین‌الملل انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم به تشریح علل افزایش قیمت جهانی سنگ‌آهن و پیش‌بینی آینده بازار پرداخته است.

این کارشناس اقتصاد بین‌الملل گفت: عمده‌ترین علت نوسان در بازار سنگ‌آهن، افت و خیزهایی بود که دولت چین به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ تولیدکننده فولاد و عمده‌ترین مصرف‌کننده سنگ‌آهن در برنامه‌ها و بازارهای خود داشته است. در اواخر سال گذشته دولت پکن پروژه‌های ساختمانی و زیر‌بنایی زیادی را اعلام و معرفی کرد. این در حالی بود که ضریب رشد پروژه‌های ساختمانی در اسفند و فروردین سال گذشته به ۱۹ درصد رسید. در همان زمان کارخانه‌های تولید‌کننده سیمان چین حدود ۲۵درصد افزایش تولید داشتند تا بازار تشنه چین را بعد از یک رکود طولانی ساختمان‌سازی در نیمه دوم سال ۲۰۱۴ و کل سال ۲۰۱۵ تغذیه کنند. متعاقبا بازار مصرف سیمان چین نیز در ماه مارس با رشد ۲۴/ ۷ درصدی همراه بوده است. بازار مصرف فولاد چین به‌ویژه برای مقاطع مورد نیاز جهت ساختمان‌سازی بسیار داغ شده به‌طوری که اکثر کارخانه‌های فولادسازی، موجودی انبارهایشان به صفر رسیده است.

وی افزود: به علت کاهش شدید قیمت سنگ‌آهن به زیر ۴۰ دلار در آذرماه سال گذشته و افت قیمت فولاد، فولادسازان چینی تولید با احتیاط را در ۳ ماه اول سال ۲۰۱۶ در دستور کار قرار داده‌اند که باعث شد هنوز هم عرضه فولاد از تقاضا کمتر باشد. مدیر امور بین‌الملل انجمن سنگ‌آهن افزود: تعداد قابل توجهی از کارخانه‌های کک‌سازی چین در ماه دسامبر سال گذشته به علت کاهش شدید قیمت فولاد بسته شدند. این اتفاق باعث شد در حال حاضر که نیاز بازار چین به فولاد بیشتر شده است، کارخانه‌های فولاد‌سازی با کمبود کک مواجه باشند، چرا‌که شروع به کار مجدد این کارخانه‌ها زمانبر است و به چند ماه زمان نیاز دارد. از سوی دیگر باید در نظر داشت که عرضه سنگ‌آهن چهار غول بزرگ سنگ‌آهنی برزیل و استرالیا جوابگوی بازار تشنه حال حاضر چین نیست، ولی افزایش مجدد تولید آنها در ماه‌های آینده می‌تواند بازار را به یک ثبات نسبی و سپس کاهش برساند. بنا بر علل گفته‌شده، فولادسازان چینی بیشتر راغب به خرید سنگ‌آهن با عیار بالا و عناصر مزاحم پایین هستند تا از آن برای تولید فولاد مرغوب‌تر در زمان کوتاه‌تر استفاده کنند.

وی در تشریح روند محتمل آینده بازار گفت: شوک هیجانی بازار سنگ‌آهن و فولاد پایدار نخواهد بود و از نیمه دوم ماه می‌ یعنی اواخر اردیبهشت شاهد کاهش قیمت خواهیم بود. پیرو محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی دولت چین برای معاملات فولاد و سنگ‌آهن در بورس‌های دالیان، شانگهای و... نوسانات قیمت در طول ماه جاری ادامه خواهد داشت.

جعفری‌طهرانی گفت: مواردی از جمله افزایش مصرف فولاد در چین از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۳۰، برنامه ساخت ۳۰ هزار کیلومتر شبکه راه‌آهن جدید تا سال ۲۰۲۰ و ۴۰۱ هزار کیلومتر تا سال ۲۰۳۰، توسعه شبکه مترو تا سال ۲۰۲۰ به وسعت ۶ هزار کیلومتر از ۳۹ شهر به ۵۰ شهر، افزایش تعداد فرودگاه تا سال ۲۰۲۰ از ۲۰۰ به ۲۴۰ عدد، میزبانی بازی‌های المپیک زمستانی سال ۲۰۲۲ چین با ساخت ۳ استادیوم جدید و تعمیر استادیوم‌های قدیمی، ساخت ۱۷۰ کیلومتر راه آهن سریع‌السیر از شهر زانگ جیاکو به پکن، ساخت و توسعه جاده ابریشم جدید با ساخت ۱۶۰۰ فرودگاه جدید از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۳۰، ساخت ۵۰۰۰ کیلومتر شبکه راه آهن سراسری آسیا در چین مواردی هستند که دورنمای نیاز و مصرف فولاد را در این کشور مشخص می‌کنند.جعفری‌طهرانی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به تاثیر دو سویه‌ای که تولید و صادرات در حوزه مواد معدنی و اقتصاد مقاومتی بر یکدیگر می‌توانند داشته باشند، گفت: واقعیت این است که می‌توان حوزه معدن را به یکی از گرانیگاه‌های اصلی اجرای اقتصاد مقاومتی در کشور تبدیل کرد.وی افزود: اگر بتوانیم با برنامه‌ریزی درست و اجرای دقیق آن برنامه‌ها صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده پایین را متوقف و ایجاد ارزش افزوده روی مواد معدنی صادراتی را بالا ببریم موفق خواهیم بود حال آنکه کمبود منابع مالی و نبود زیرساخت‌های لازم برای ایجاد واحدهای مختلف فرآوری در حوزه‌های مرتبط با منابع طبیعی از جمله عللی است که می‌توان به آنها برای توجیه استمرار صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده کمتر اشاره کرد.

مدیر امور بین‌الملل انجمن سنگ‌آهن گفت: متاسفانه به اشتباه عده‌ای صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده کمتر را خام فروشی نام نهاده‌اند در صورتی که این طور نیست. هر گونه ماده معدنی که از دل کوه استخراج می‌شود چه سنگ تزئینی باشد که از شکل قله به قطعات مکعب شکل یا اصطلاحا کوب و اسلاب و تایل بریده می‌شود یا مواد معدنی فلزی یا غیر فلزی که دانه بندی می‌شود، همه و همه از حالت خام خارج شده و فرآیند فرآوری با هدف افزایش ارزش افزوده روی آنها صورت گرفته است. وی افزود: طی یک سال گذشته و پس از گشایش‌های حاصل از مذاکرات هسته‌ای که به کاهش برخی محدودیت‌ها منجر شد، امیدهای جدیدی در راستای ایجاد بسترهای لازم برای افزایش صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده بالاتر پدیدار شده که البته برای عملیاتی کردن آنها به برنامه‌ریزی نیاز است.این فعال حوزه معدن گفت: کمبود منابع مالی یکی از بزرگ‌ترین‌ مشکلات حوزه معدن در سال‌های اخیر بوده است؛ مشکلی که علاوه بر ایجاد رکود در فعالیت‌های معدنی، اندک فعالیت‌های جاری را نیز دچار افت کیفیت کرده است. از این رو امیدواری نسبت به ورود سرمایه‌های خارجی به حوزه معدن ایران یکی از بارزترین مواردی است که فعالان این حوزه از آن به‌عنوان عاملی برای ایجاد تحرک در فعالیت‌های معدنی یاد می‌کنند.