فولاد مبارکه اصفهان ستاره نو‌ظهور فولاد جهان

پیتر مارکوس یکی از بزرگ‌ترین‌ کارشناسان و تحلیلگران صنعت فولاد جهان پس از بازدید سال گذشته از شرکت‌های بزرگ فولادسازی و سنگ‌آهنی ایران در گزارش تفصیلی در یکی از بزرگ‌ترین‌ انجمن‌های فولادی جهان (World Steel Dynamics) نظرها و تحلیل‌های خود را از صنعت فولاد ایران منتشر کرد.مارکوس، در تحلیل صنعت فولاد ایران چنین می‌نویسد: ایران ستاره پر‌فروغ بازارهای فولاد جهان به‌شمار می‌آید و در این میان فولادمبارکه اصفهان بزرگ‌ترین فولاد‌ساز ایران و درخشان‌ترین ستاره در حال ظهور است.

وی در گزارش اخیر خود چنین اظهار کرد: شرکت فولاد مبارکه، بزرگ‌ترین فولادساز ایران که ۶۰ درصد از سهم ورق‌های فولادی و محصولات فرعی آن را در اختیار دارد، درخشان‌ترین ستاره در حال ظهور محسوب خواهد شد. این شرکت، در کنار تولیدات کم‌هزینه‌ای از جمله تولید فولاد نورد شده با هزینه کمتر از ۳۰۰ دلار در هر تن تولید، شرایط آن را فراهم کرده تا ظرفیتش را با سرمایه‌گذاری‌های کم‌هزینه افزایش دهد. از طرفی به دنبال آن است تا جایگاه قدرتمند کنونی خود را در بازار داخلی بهبود بخشد، در این میان، گروه مدیریتی با صلاحیت و داشتن یک مدیرعامل دوراندیش هم مسیر آسان‌تری را برای آن ترسیم می‌کند.

مارکوس براساس اطلاعاتی که در سفر خود به ایران کسب کرد، اذعان کرد: باید با قاطعیت بگویم که صنعت فولادسازی ایران در دهه آینده یکی از «ستاره‌های در حال ظهور» جهان خواهد بود؛ آن هم در حالی که بحران اقتصادی وجود دارد و در مقابل، بسیاری از فولادسازان جهان مانند چین افول خواهند کرد.وی یادآور شد: تقویت ریال در برابر دلار، هزینه بالای تامین مالی، کمک نکردن مستقیم دولت، کمبود آب، اتمام ذخایر سنگ‌آهن روباز و حرکت به سمت معادن زیرزمینی، کمبود خطوط ریلی، بهره‌وری پایین منابع انسانی و... در آینده فشار هزینه‌ای زیادی به فولادسازان ایران وارد می‌کند، بنابراین در دهه آینده، فولادسازان ایرانی با مشکلات متعددی روبه‌رو‌ خواهند شد.

پیتر مارکوس خاطر‌نشان کرد: با وجود تمام این مشکلات، رفع تحریم‌ها و دستیابی اقتصاد ایران به بازار کشورهای خارجی روزنه‌های امیدی را برای صنعت فولاد ایجاد کرده است. با این شرایط، مخاطرات و مشکلات فولاد ایران کمتر از بسیاری از رقبای خارجی خواهد بود.

کارشناس و تحلیلگر بزرگ صنعت فولاد جهان گفت: در کنار رفع تحریم‌ها و بهبود شرایط، عوامل دیگری هم وجود دارند که فرصتی برای موفقیت صنعت فولاد ایران فراهم می‌کنند. چشم‌انداز تقاضا برای فولاد مساعد است، زیرا دسترسی به انرژی ارزان‌قیمت (چه نفت و گاز و چه برق) از مزایای صنعت فولاد است، ضمن اینکه هزینه استخراج سنگ‌آهن از معادن ایران هم به‌طور نسبی پایین است و موقعیت جغرافیایی خوبی برای صادرات دارد.

وی با اشاره به ظرفیت خوبی که برای گسترش کارخانه‌های استفاده‌کننده از روش احیای مستقیم وجود دارد، حمایت دولت از این صنعت با وضع تعرفه‌های وارداتی نسبتا مناسب و موانعی برای ورود بی‌رویه فولادهای رقیب به کشور را از دیگر مزایای این صنعت در ایران نام برد.

وی در گزارش تحلیلی خود، راهکارهایی برای فولادسازهای ایرانی مطرح نمود و گفت: حاشیه سود (قبل از کسر مالیات و استهلاک) فولادمبارکه به دلیل افت قیمت و تقاضا از ۳۰درصد به ۵درصد کاهش یافته است. با توجه به این کاهش سودآوری و کمک نکردن مستقیم دولت، واضح است که شرکت‌های فولادی و سنگ‌آهنی ایران، به‌ویژه فولاد مبارکه نیاز دارند تا سرمایه‌ها و وام‌های خارجی بیشتری برای تقویت دارایی‌های ثابت خود جذب کنند. یکی از بهترین کارهایی که این شرکت‌ها می‌توانند برای رهایی از بحران و مشکلات پیش‌رو انجام دهند، ایجاد همکاری‌های استراتژیک با فولادسازهای غیرایرانی است. چنین کاری به ویژه از آن جهت اهمیت می‌یابد و دستاوردهای زیادی نصیب بخش صنعت ایران می‌کند که دهه گذشته، زمان تحول فناورانه فولادسازی‌های جهان بوده و ایران به‌دلیل تحریم‌های اقتصادی از این بهبودها بی‌نصیب مانده است.

پیتر مارکوس در ادامه گزارش خود تصریح می‌کند که شرکت‌های فولادی ایران در صورتی که تصمیم بگیرند از وام‌ها و سرمایه‌های خارجی استفاده کنند، می‌توانند در مقابل پرداخت ۲۰درصد بهره به بانک‌های داخلی (که به‌تازگی از ۲۷ درصد کاهش یافته است)، بین ۵ تا ۱۰درصد بهره سالانه پرداخت کنند. این اتفاق، در حالی که باعث کاهش قابل‌توجه هزینه‌های سرمایه‌گذاری آنها خواهد شد، این خطر را هم افزایش می‌دهد که با نزول یکباره و احتمالی ارزش ریال، بازپرداخت وام‌ها به مشکل برخورد کنند. البته به همین دلیل است که در حال حاضر، هنوز هم ایران را در زمره کشورهای با ریسک بالا برای فعالیت اقتصادی طبقه‌بندی می‌کنند. وی در ادامه تحلیلش از بازار صنعت فولاد ایران یادآور شد: در حال حاضر، ساخت‌وسازهای ایران در رکود قرار دارند که دلیل اصلی آن سقوط قیمت نفت است.

برای خروج از این شرایط، نیاز است که هزینه‌های سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور افزایش یابد. در هر صورت و تا زمانی که چنین اتفاقی نیفتد، کاهش سودآوری فولادسازهای مختلف ایرانی، جای تعجب ندارد.وی با اشاره به چشم‌انداز و اهداف فولاد ایران تا سال۱۴۰۴ گفت: بسیاری از فعالان فولاد ایران معتقدند که ایران به چشم‌انداز ۱۴۰۴ش یا ۲۰۲۵م خود دست پیدا خواهد کرد. براساس این چشم‌انداز و هدف تعیین‌شده، تولید فولاد ایران از ۱۶میلیون تن کنونی باید به ۵۵ میلیون تن برسد که ۱۸میلیون تن از آنها قرار است صادر شود. با این حال، بازار صادراتی محصولات فولادی بسیار «رقابتی» است و کار نفوذ به این بازار، چندان ساده نیست. به عبارت دیگر، با توجه به وضعیت بازار جهانی، شرکت‌های ایرانی نخواهند توانست با این سرعت صادرات خود را افزایش دهند. از طرفی برنامه افزایش ظرفیت فولاد به ۵۵میلیون تن منطقی نیست و لازمه آن رشد ۱/ ۱۳ درصدی تولید آن است. این در حالی است که بالاترین ارقام رشد تولید فولاد دنیا تاکنون مربوط به هند با رقم ۸/ ۶ درصد است و برای ایران به نظر می‌رسد ظرفیت چشم‌انداز ۳۶میلیون تن معقول‌تر باشد.