بازگشت بازار فولاد به مسیر اصلی
گروه بورس کالا: بازار فولاد داخلی سال پر نوسانی را آغاز کرده است؛ آغاز آن با صعود بود و ادامه‌اش با فرود. بر این اساس نگاهی به قیمت‌ میلگرد و تیرآهن در بازار نشان می‌دهد این محصولات از آخرین روز کاری هفته گذشته تا دیروز افت قیمتی بین یک تا 5/ 3 درصد را تجربه کرده‌اند. در این میان بیشترین افت قیمت مربوط به میلگرد می‌شود تا آنجا که قیمت این کالا در سایز 8 از 1495 تومان هفته گذشته به 1450 در روز گذشته رسید و سایزهای 10 و 12 نیز با 50 تومان کاهش به 1375 تومان رسیدند. سایزهای 14 تا 25 نیز با 45 تومان کاهش به قیمت 1360 تومان رسیدند. قیمت تیرآهن نیز در شاخه‌های 16، 18 و 20 با افت قیمت محدود هزار تا 3 هزار تومانی همراه بود و شاخه‌های سنگین‌تر بدون تغییر بودند.

اما جریان افت قیمت‌ در بازار فولاد در حالی از نخستین روز این هفته آغاز شده است که پیش از این کارشناسان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به غیرمنطقی بودن جهش قیمت‌ها در روزهای ابتدایی بعد از تعطیلات نوروز اشاره کرده بودند. بر اساس گزارش هفته قبل «دنیای اقتصاد» کارشناسان رشد قیمت محصولات فولادی را در شرایطی که بازار خالی از تقاضا است، ناپایدار ارزیابی کرده و بر بازگشت قیمت‌ها تاکید کرده بودند. یکی از این کارشناس‌ها که رشد قیمت محصولات فولادی را غیر منطقی و بر اساس هیجانات ناشی از رشد نرخ ارز و همچنین افزایش قیمت‌های جهانی ارزیابی کرده بود، رئیس اتحادیه آهن فروشان کشور بود. محمد آزاد در اظهار نظر روز گذشته خود در رابطه با افت قیمت‌ها در بازار فولاد به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: همان‌طور که مشخص بود افزایش قیمت‌ها در نخستین روزهای کاری سال جدید تحت تاثیر قیمت‌های جهانی بود اما از آنجا که بازار داخلی کشش افزایش قیمت را ندارد، خواه ناخواه قیمت‌ها محکوم به بازگشت بودند زیرا در حال حاضر خریداری در بازار وجود ندارد. آزاد در ادامه با اشاره به این نکته که نیاز به نقدینگی در بازار زیاد است، می‌گوید: در چنین شرایطی اگرچه تمایل زیادی به قیمت‌گذاری بر اساس قیمت‌های جهانی وجود دارد اما نبود مشتری در بازار باعث عقب‌نشینی قیمت‌ها می‌شود تا دست‌کم از این طریق جذابیتی برای معاملات ایجاد شود.


بن‌بست قیمتی در بازار فولاد

اما یکی دیگر از کارشناسان صنعت فولاد نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» دلیل بالا رفتن ناگهانی قیمت‌ها در بازار فولاد داخلی در حالی که معاملات رونق چشم‌گیری ندارند را بالا رفتن قیمت‌های جهانی می‌داند. این کارشناس در کنار اشاره به رشد قیمت‌های جهانی علت این رشد را تمایل فولادسازان دنیا برای خروج از زیان ارزیابی می‌کند و می‌گوید: واقعیت این است که فولادسازان دنیا از جمله فولادسازان ایرانی به مرزهای زیان نزدیک شده و همه به نوعی تحت فشار بودند، به این ترتیب نوعی هماهنگی برای افزایش قیمت‌ها به خصوص افزایش قیمت مواد اولیه ایجاد شد و رشد قیمت اتفاق افتاد تا به این ترتیب از قیمت‌های کفی که تحمل آنها غیرممکن شده بود فاصله گرفته شود. این کارشناس سیاست‌های چین را در این تمایل جمعی برای افزایش قیمت‌ها بی تاثیر نمی‌داند و می‌گوید: تصمیم کشور چین برای حفظ رشد اقتصادی این کشور اتفاقی بسیار مهم و تاثیرگذار بود که قیمت مواد اولیه را در دنیا با تحول همراه کرد و طبیعتا در بازار داخلی ایران نیز اثر گذاشت. اما این کارشناس یک منشا داخلی نیز برای رشد قیمت محصولات فولادی قائل است.

او در این رابطه می‌گوید: با توجه به اینکه همه انبارهای واسطه‌های فروش به واسطه رکودی که در بازار وجود داشت خالی بود، افزایش قیمت‌های جهانی و شایعه رشد تعرفه واردات باعث شد تا خریدهایی در بازار اتفاق بیفتد که در پی آن قیمت‌ها با افزایش همراه شدند. آن‌طور که کارشناسان ارزیابی می‌کنند ظرفیت انبارهای بازار چیزی حدود یک میلیون و 800 هزار تن پیش‌بینی می‌شود، این در حالی است که رکود در معاملات باعث شده بود موجودی این انبارها به عددی کمتر از 40 تا 50 هزار تن برسد. در واقع با آغاز رکود در خرید و فروش و افت مداوم قیمت‌ها در بازار، کمتر کسی در بازار فولاد به قصد انبار کردن اقدام به خرید می‌کرد و تمام تلاش واسطه‌ها این بود که ابتدا مشتری خود را پیدا کنند و بعد برای رساندن محصول به دست مشتری از کارخانه خرید کنند. این جریان تا روزهای انتهایی سال ادامه داشت تا اینکه رشد قیمت‌های جهانی و همچنین احتمال افزایش تعرفه واردات این جریان را دچار تغییر کرد. به این ترتیب این کارشناس صنعت فولاد عقیده دارد خریدهایی که در روزهای پایانی سال انجام و باعث رشد قیمت‌ها شد، ناشی از تقاضایی از سوی واسطه‌ها بوده است و با قطع شدن چرخه تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان نهایی، داد و ستدها در بازار مسدود و قیمت‌ها نیز با ریزش همراه شدند. علت قطع شدن زنجیره تقاضا از سوی مشتریان نهایی نیز روشن است، چراکه هنوز اتفاقی مثبت در رابطه با آغاز پروژه‌های عمرانی و ساختمانی در کشور رخ نداده است تا به واسطه آن مشتریان نهایی در بازار برای خرید تحریک شوند. وی با اشاره به این نکته که تا کنون در بخش مصرف اتفاقی خاص رخ نداده است، می‌گوید: به هر حال آن‌طور که به نظر می‌رسد خریدهایی که به نیت افزایش ذخایر انبارها انجام می‌شد با مشاهده وضعیت تقاضا متوقف شده است زیرا خروجی قابل قبولی نداشته، هرچند که این خریدها از سال‌های قبل نیز کمتر بوده باشد. به این ترتیب در شرایطی که فروش کاهش پیدا کند، افت قیمت‌ها در پی آن نیز اتفاقی طبیعی است.


سرنوشت قیمت‌ها چیست؟

اما بازار فولاد در حالی هر از چند گاهی تلاشی برای رساندن خود به قیمت‌های جهانی می‌کند که به عقیده کارشناسان به علت بالا بودن تعرفه واردات محصولات ساختمانی، فاصله قیمت‌های داخلی با قیمت‌های جهانی طبیعی است؛ ضمن اینکه نبود مشتری نیز مانعی دیگر برای رشد قیمت در بازار داخلی است. به عقیده کارشناسان با توجه به شرایط داخلی کشور قیمت ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ تومانی برای میلگرد قیمتی مناسب است و تیرآهن نیز چنانچه در محدوده ۱۵۰۰ تا ۱۵۳۰ باقی بماند منطقی است. کارشناسان در حالی این قیمت‌ها را برای بازار داخلی مناسب ارزیابی می‌کنند که میلگرد به مرور در حال رسیدن به این سطح است؛ اما تیرآهن هنوز فاصله‌ای معنادار از قیمت میلگرد و قیمت‌هایی که کارشناسان آنها را مناسب ارزیابی می‌کنند دارد. برای مثال روز گذشته قیمت تیرآهن شاخه ۲۰ در بازار ۵۷۳ هزار تومان اعلام شده است که انجام محاسبه‌ای ساده نشان می‌دهد قیمت این محصول بدون احتساب ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده در هر کیلو برابر با هزار و ۹۳۸ تومان است. این قیمت نشان می‌دهد که قیمت تیرآهن همچنان فاصله‌ای معنادار با قیمت میلگرد دارد؛ هرچند هر دو این محصول از یک ماده اولیه برای تولید بهره می‌برند. البته قیمت تیرآهن در سایزهای کوچک‌تر (سایزهای ۱۲ تا ۱۶) کمتر از سایزهای بزرگ است. با این وجود فاصله قیمتی آنها با میلگرد همچنان محسوس است. آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند مدیریت بازار تیرآهن و انحصاری که در فروش این محصول وجود دارد باعث شده است با وجود رکودی در خرید و فروش وجود دارد، قیمت این محصول همچنان در سطحی غیرواقعی ثابت مانده باشد. با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد بازار فولاد در حال بازگشت به مسیر منطقی خود است، منطقی که هرچند از رکود سرچشمه می‌گیرد؛ اما می‌تواند با واقعی کردن قیمت‌ها این بازار را از تشنج و حبابی شدن در روزهایی که معامله‌ای جریان ندارد دور نگاه دارد.