گروه نفت و پتروشیمی: قیمت نفت خام بعد از آنکه به ۲۶ دلار در کمترین رقم خود در ۱۲ سال اخیر رسید، از دو هفته گذشته روند افزایشی خود را آغاز کرد؛ هرچند این روند چندان مانند نقطه آغازین آن با شدت ادامه نیافت و باز هم شاهد کاهشی محدود و تثبیت قیمت‌ها از رقم حدودا ۳۹ دلار به ۳۸ دلار برای نفت آمریکا بودیم، اما پیش‌بینی‌ها برای حمایت از قیمت ۴۰ دلاری هنوز وجود دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد» از بلومبرگ قیمت نفت آمریکا روز گذشته تا زمان تنظیم این گزارش ۳۷ دلار و ۵ سنت رقم خورد. در این بین موسسه سیکینگ آلفا در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته که با توجه به اینکه اکثر بازارهای کالایی در جهان با روندی رو به رشد همراه شده‌اند انتظار بازگشت نفت به قیمت‌های بالاتر هنوز منتفی نیست. بر اساس این گزارش قیمت مس در بازارهای جهانی حدود ۱۵ درصد طی سه هفته اخیر افزایش یافته و این میزان رشد برای بازار فولاد نیز مشابه است. قیمت انواع فلزات پایه نیز بر اساس آمارهای موجود با روند افزایشی روبه‌رو‌ شده و این موضوع نشان می‌دهد بازگشت قیمتی و فاصله گرفتن قیمت‌ها از کف در سایر بازارها در حال وقوع است. با این حال بازار نفت،‌ ساز مخالف می‌زند.

هفته قبل بانک مرکزی اروپا در راستای اجرای سیاست‌های تسهیل پولی اقدام به کاهش نرخ بهره خود کرد. با این اقدام یورو با افزایشی قابل توجه روبه‌رو‌ شد که همین مساله بازار دلار را نیز نوسانی کرد. به این ترتیب باید گفت با این اقدام کاهش نرخ دلار باز هم بازارهای کالایی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. این در حالی است که بازارهای کالایی در حال حاضر به‌صورت منفرد در حال تجربه روند رونق هستند و هر عاملی می‌تواند این حرکت کالاها را دچار تردید کند.

بر‌اساس گزارش سیکینگ آلفا در هر حال باید گفت اگر نفت به روال افزایشی خود برگردد این سومین جهش کوتاه طلای سیاه در حدود دو سال اخیر محسوب می‌شود. این گزارش می‌افزاید:‌ اولین جهش قیمت نفت افزایش قیمت از ۴۳ دلار به حدود ۶۰ دلار بود و در دومین قدم بهای نفت خام از ۷۵/ ۳۷ دلار به ۵۰ دلار رسید و در سومین جهش بهای نفت با ۱۴ دلار افزایش به ۴۰ دلار نزدیک شده است. به این ترتیب میزان رشد قیمت نفت در این سه مرحله نشان می‌دهد بیشترین میزان رشد بهای نفت در این سه مرحله متعلق به دوره اخیر است که در آن قیمت ۵۰درصد رشد کرده است. این در حالی است که در دو بار دیگر به ترتیب ۳۹ و ۳۲ درصد رشد قیمت را تجربه کرده است.

بر اساس این گزارش قیمت نفت که هر روز شاهد تغییرات و رفت و برگشت‌های نامطمئن آن هستیم به عوامل و متغیرهای متعددی بستگی دارد که مجموع این عوامل تعیین‌کننده مسیر حرکتی بازار نفت و قیمت آن است. البته قیمت نفت با نسبت‌های مساوی از این عوامل تأثیر نمی‌گیرد و برخی عوامل وزن بالاتری را برای تعیین قیمت نفت دارند. این گزارش به ۴ دسته عوامل اثرگذار در بازار اشاره کرده و این چهار عامل را به‌صورت زیر تبیین می‌کند: عامل اول همچنان اثرات عرضه و تقاضا بر بازار نفت است.

بر اساس این گزارش عوامل فنی اثرگذار بر روند تولید نفت، عوامل اقتصاد کلان و عوامل سیاسی از دیگر عوامل اثرگذار بر قیمت نفت محسوب می‌شوند. در این بین نکته واضحی که وجود دارد آن است که مصرف‌کنندگان غالبا نفت خام خرید نمی‌کنند و تقاضا برای گازوئیل، بنزین، نفت کوره و... است که تعیین‌کننده مسیر حرکتی نفت می‌شود. افزایش تقاضا برای این محصولات به معنای افزایش تقاضا برای نفت خام است. به این ترتیب عامل اختلافات قیمتی بین فرآورده‌های نفتی و نفت خام می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند. در این بین نگاهی به معاملات آتی بازار نفت نشان می‌دهد بهای این کالای استراتژیک در بازار آتی برای تحویل در ماه آوریل از ۷۴/ ۲۸ دلار در ۱۱ فوریه به ۵۰/ ۳۸ دلار در انتهای فوریه رسیده است که نشان از ۳۴ درصد رشد در مدت ۱۹ روز دارد. در بازار آتی بنزین نیز شاهد رشد قیمت از ۱۲۵۳/ ۱ دلار در هر گالن به ۴۴۴۸/ ۱ دلار هستیم که از رشد ۲۸ درصدی قیمت حکایت دارد. به این ترتیب رشد قیمتی در بازار نفت از رشد قیمت در بازار بنزین بیشتر بوده و این موضوع آنطور که سیکینگ آلفا می‌گوید حکایت از داستانی جدید دارد. بر اساس این گزارش این اختلاف قیمتی می‌تواند ابتدا به دلیل آن باشد که حاشیه سود پالایشگاه‌هایی که نفت را به بنزین تبدیل می‌کنند افزایش یافته و دوم اینکه میزان تقاضا برای بنزین با افزایش روبه‌رو‌ شده و این افزایش به کاهش سطح ذخیره‌سازی‌ها برای بنزین منجر شده است.

به این ترتیب سیکینگ آلفا پیش بینی می‌کند با استناد به این روند و مطالعه همزمان تغییرات قیمت نفت و گازوییل به احتمال قوی یک پیش‌بینی مثبت برای روند آتی نفت وجود دارد چراکه به دلیل افت شدید بهای نفت در مدت اخیر روند سودسازی‌های شرکت‌های پالایشی ادامه‌دار است و از طرفی با فرارسیدن فصل گرما احتمال افزایش تقاضا برای بنزین همچنان وجود دارد که تجمیع این دو موضوع به تقویت آتی بهای نفت در بازارهای جهانی منجر خواهد شد.