فرصت‌های سرمایه‌گذاری فولاد در برنامه ششم
بورس کالا، سحر نمایشی: ششمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با همت روزنامه «دنیای اقتصاد» روز گذشته با حضور جمعی از فعالان دولتی و خصوصی به‌منظور بررسی راهکارهای رشد و توسعه صنعت فولاد و ضرورت معرفی فرصت‌های جذب سرمایه‌گذاران خارجی در این صنعت در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار شد.

مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری به‌عنوان اولین سخران ششمین همایش فولاد به شرایط بحرانی صنعت فولاد کشور اشاره و اظهار کرد: این همایش در شرایطی برگزار شده که صنعت فولاد درگیر چالش‌های بزرگی در دنیا قرار گرفته که بخش اعظمی از این رکود به فضای صنعتی داخلی نیز سرایت کرده است. مصطفی موذن‌زاده ادامه داد: تاریخ صنعت فولاد بارها این امر را تجربه کرده و سابقه نشان می‌دهد همیشه در شرایط بحران، موقعیت مطلوب حاصل خواهد شد، ولی برای رفع این مشکل به همت بالایی نیاز است، به طوری که بسیاری از بزرگان فولاد جهان تقریبا و تمامی دست‌اندرکاران اعم از فولادی‌های بخش خصوصی و دولتی با همکاری و تبادل اطلاعات و راهکارهای اجرایی در این شرایط سخت در پی راه‌حل‌های اساسی برای عبور از این مشکلات هستند و انتظار ما از بخش‌ها این است که راهکارهای عملی برای توسعه این بخش ارائه دهند. وی افزود: از دید دولت این موارد در سه سطح مورد بررسی قرار می‌گیرد، سطح اول جهانی، سطح دوم ملی و سومین سطح نگاه به بنگاه‌ها است. به گفته وی، در بخش اول که مربوط به مسائل بین‌المللی فولاد است، این بخش به‌دلیل شرایط اقتصاد جهانی به‌خصوص چین مورد اهمیت ویژه قرار گرفته است.

مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری دلیل افزایش تعرفه‌های وارداتی از سوی بسیاری از کشورها و ایزوله شدن بازارها را تنگ شدن بازارهای صادراتی دانست و عنوان کرد: از سال گذشته به‌دلیل عدم تخصیص وام توسط بانک‌ها به تولیدکنندگان فولادی مهم‌ترین دغدغه که همان محدود شدن فضای صادراتی است ایجاد شد. به گفته وی موضوعات دیگری از جمله کند شدن پروژه‌های در دست ساخت و کاهش غیرمنطقی قیمت نفت و انرژی و کاهش ارز نیز در این میان نوساناتی را در صنعت و بازار فولاد رقم زدند. وی در ادامه تحریم‌های بین‌المللی را از عمده‌ترین مشکلات صنعت فولاد دانست و اشاره کرد: لازم است بایدها و نبایدهای طرح جامع فولاد مورد توجه جدی قرار گیرد تا راهی برای ارتقای صنعت فولاد باز شود.


به اهداف سند چشم‌انداز می‌رسیم

رئیس هیات عامل ایمیدرو به‌عنوان سخنران دیگر این کنفرانس همزمانی برگزاری این همایش را با لغو تحریم‌ها اتفاق زمینه ساز جذب سرمایه‌گذاران خارجی به‌منظور رشد و توسعه در کشور دانست و اظهار کرد: یکی از شاخص‌های ارزنده توسعه‌یافتگی در کشورها میزان مصرف فولاد است و فولاد به‌عنوان یک صنعت مادر و استراتژیک در دنیا در اقتصاد و رفاه هر کشوری نقش اساسی دارد. دکترمهدی کرباسیان در ادامه اظهار کرد: بحث فولاد در کشور ما با ابعاد مختلفی که دارد یکی از اساسی‌ترین بخش‌ها است که باید دولت و بخش خصوصی به آن توجه ویژه داشته باشند. وی تاکید کرد: برگزاری این‌گونه همایش‌ها، سخنرانی‌ها، ارائه مقالات چه داخلی و چه خارجی می‌تواند نقش مهم و موثری در کمک به دولت و سیاست‌گذاران کشور داشته باشد و از آن مهم‌تر اینکه می‌تواند راهنمای مسیری باشد برای بخش خصوصی و تشویق آنها برای ورود به این صنعت بزرگ. رئیس هیات عامل ایمیدرو در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های صنعت فولاد کشور همچون فناوری قدیمی، بهره‌وری و رقابت‌پذیری پایین نسبت به رقبا، ارزش افزوده پایین و عدم توسعه صنایع پایین‌دستی، مکان‌یابی نامناسب برخی واحدهای فولادی و کمبود زیرساخت‌های مورد‌نیاز به‌خصوص آب، عدم توازن در زنجیره ارزش و ارائه مجوز مازاد تقاضای بازار، محدودیت منابع دولت، کاهش ارزش شاخص بورس به‌عنوان منبع اصلی تامین سرمایه و خصوصی‌سازی نامناسب زنجیره ارزش فولاد، بالا بودن هزینه تمام شده محصولات و بی‌توجهی به ادغام عمودی و افقی اشاره کرد. کرباسیان با انتقاد از طرح‌هایی که در گذشته در این صنعت تعریف شده از برنامه‌ریزی‌های این سازمان برای سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد در سواحل جنوبی کشور از جمله مناطق آزاد اروند، بندرعباس، جاسک و پارسیان با مشارکت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی خبر داد.

به گفته وی توسعه زیرساخت‌ها شامل آب، گاز، برق و راه‌آهن در برنامه‌های ایمیدرو به‌طور جدی دیده شده است. در این حوزه، در برخی قیمت‌ها چالش داریم که قابل رفع است که از آن جمله موضوع احداث ریل و قیمت حمل‌و‌نقل مورد بررسی است. کرباسیان اضافه کرد: کشور ما برای رسیدن به افق 1404 یا 2025 اهدافی را معین کرده که اصلی‌ترین آن باید قوی‌ترین و قدرتمندترین اقتصاد منطقه باشد، بنابراین برای رسیدن به نرخ رشد 8 درصد که پیش‌بینی شده در برنامه 5 ساله ششم محقق شود این بحث به‌طور جدی مورد بررسی قرار گرفته است، در حقیقت برای این بخش 250 میلیارد دلار در برنامه توسعه کشور ضرورت جذب سرمایه‌گذاری خارجی تعیین شده یعنی سالانه 50 میلیارد دلار به درآمدهای ارزی نیاز است، بنابراین باید بپذیریم که تلاش فشرده و زمینه‌سازی جذب سرمایه‌گذاری خارجی جزو ضرورت‌ها است. به گفته کرباسیان از سال 2008 که وضعیت رکودی آغاز شد پیش‌بینی می‌شد تا سال 2011 رکود در دنیا بر طرف شود و چرخه رونق برگردد، اما امسال در سال 2016 قرار داریم و همچنان این رکود ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود ظرف یک یا دو سال آینده این رکود ادامه داشته باشد؛ متاسفانه این رکود به ایران نیز تسری پیدا کرده و این موضوع اثرات زیادی از لحاظ مصرف بر صنعت فولاد گذاشته است. وی در رابطه با روند تولید فولاد تا پایان سال‌جاری اظهار کرد: پیش‌بینی ما در اوایل سال‌جاری این بود که اگر در ایران رکود نداشته باشیم می‌توانیم به رقم 19 تا 20 میلیون تن تولید دست پیدا کینم حتی کمبود گندله که یکی از شاخص‌های اصلی کمبود ما هست و موجب عدم توازن در بخش تولید شده پیش‌بینی می‌شد از طریق واردات تامین شود، اما اکنون عددی که در 2015 اتفاق افتاد 16‌میلیون و 100 هزار تن میزان تولید فولاد کشور بود و بر این اساس پیش‌بینی ما این است که در سال 2016 نیز همین عدد یا نزدیک به آن محقق خواهد شد که امیدواریم با اتفاقاتی که پیش‌بینی می‌شود در کشور بیفتد و حمایت‌های لازم از بخش فولاد، از این ارقام فراتر رویم. وی ادامه داد: باید پذیرفت میزان مصرف سرانه 200 کیلوگرمی قابل مقایسه با کشورهای پیشرفته و توسعه یافته نیست و مصرف سرانه باید در 2025 به 350 کیلوگرم برسد. کرباسیان دستیابی به اهداف صنعت فولاد را نیازمند همکاری‌های مشترک بخش خصوصی در حوزه فولاد، سنگ‌آهن و زغال سنگ دانست. وی چالش‌های پیش‌روی دنیا در صنعت فولاد را مازاد عرضه و تداوم کاهش تقاضا عنوان کرد و گفت: رشد اقتصادی چین در این بین موجب افزایش بحران در صنعت فولاد می‌شود. از سوی دیگر رقابت‌پذیری و نیز در میان‌مدت جایگزین سازی برخی مواد به‌جای فولاد از دیگر چالش‌های صنعت فولاد است. کرباسیان با وجود این چالش‌ها برخی امیدواری‌ها را داد که با توجه به رشد جمعیت جهانی همچنان در چرخه فولاد و مصرف دنیا تقاضای بالایی وجود دارد. رئیس هیات عامل ایمیدرو تصریح کرد: در کشور ما 3 شاخص اصلی در صنعت فولاد وجود دارد اولین مشخصه ذخایر 3 میلیارد تنی سنگ‌آهن در کشور است که با اکتشافات جدید 50 درصد نیز رشد خواهد کرد. دومین و سومین مشخصه نیز فراوانی گاز و نیروی انسانی در کشور است. به گفته رئیس هیات عامل ایمیدرو باید پذیرفت ما در صنعت فولاد با چالش‌های عرضه منابع، خصوصی‌سازی نامناسب، ارزش افزوده، عدم توازن در عرضه و تقاضا و کم بودن مصرف سرانه و نیز قیمت تمام شده روبه‌رو هستیم و باید در بخش قیمت تمام شده به منظور کاهش هزینه و بهره‌وری اقدامات جدی‌تری صورت بگیرد.