محمدحسین بابالو: پس از کاهش قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی شاهد بازگشت آرام خریداران هستیم که به افزایش حجم معامله پلیمرها در بورس کالا منجر شد. با توجه به بهبود بازار داخلی و انتظار برای افزایش حجم تولید در صنایع مصرف‌کننده، می‌توان روزهای بهتری را پیش‌روی بازار پلیمرها ترسیم کرد. از سویی معاملات محصولات شیمیایی برای دومین هفته پیاپی در شرایط مطلوبی قرار دارد. با توجه به شرایط سخت جهانی شاید هنوز زمان بهبود قطعی بازار فرانرسیده باشد ولی اوضاع در بازار محصولات پتروشیمی بهتر از سایر بازارهاست.

معاملات پلیمرها در بورس کالا

محصولات پلیمری در هفته جاری در بورس کالا و پس از اعلام کاهش قیمت‌های پایه با افزایش محسوس جذابیت و تقویت تقاضا رو‌به‌رو شدند که در کنار عقب‌نشینی زیرپوستی عرضه برخی گریدهای جذاب، باز‌هم باعث شد تا افزایش محسوس حجم معامله پلیمرها را شاهد باشیم. این وضعیت تا جایی پیش رفت که حجم معامله هفتگی پلیمرها در بورس کالا با ۷۵ درصد رشد، به بالای ۴۵ هزار تن در هفته برسد که خود نشانه مهمی از بهبود بازار به‌شمار می‌آید. به تجربه ثابت شده است که حجم معامله بالاتر از ۴۰ هزار تن در هفته را باید یک سیگنال مهم از تقویت بازار دانست. از سوی دیگر توجه بازار به انواع OFF گریدهای سبک فیلم، سبک خطی، سنگین اکستروژن و سنگین لوله ویژگی مهم دیگر بازار بود ولی هنوز تا رسیدن به روزهای اوج فاصله داریم. نکته مهم معاملات روزهای اخیر را باید کاهش عرضه برخی گریدهای جذاب و پرمخاطب دانست که داده مثبتی به حساب نمی‌آید و البته از کاهش حجم تولید در صنایع بزرگ بالادستی نیز حکایت می‌کند. حجم عرضه محصولات پلیمری در هفته جاری برابر با ۸۲ هزار و ۵۳۰ تن بوده، در حالی که در مدت مشابه در هفته قبل از آن، این حجم برابر با ۸۰ هزار و ۵۲۳ تن بوده است، بنابراین در نگاه اول نمی‌توان از کاهش جدی حجم عرضه‌ها صحبت کرد ولی این همه ماجرا نیست زیرا کاهش عرضه‌ها بیشتر به گریدهای جذاب باز‌می‌گردد. با توجه به این موارد نکته مهم‌تر‌ را باید شائبه افزایش حجم صادرات این گروه‌های کالایی دانست زیرا با توجه به ثبت برخی گشایش‌های مهم بین‌المللی و بازگشایی حساب‌های ارزی در بانک‌های معتبر خارجی، هم‌اکنون جذابیت صادرات به سایر کشورها مخصوصا کشورهای اروپایی و بازارهای پیشین به‌شدت افزایش یافته است، بنابراین می‌توان این احتمال را مطرح کرد که ممکن است جهت‌گیری عرضه‌ها به جای بازارهای داخلی، به سمت بازارهای خارجی گرایش پیدا کرده باشد، هرچند که این ادعا تنها یک احتمال است. از سوی دیگر مدتی است که قیمت دلار با شتاب محدودی وارد یک فاز صعودی شده و به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه‌مدت در قیمت‌هایی بالاتر از ۳۶۰۰ تومان نوسان کند. با توجه به این ویژگی در کنار ترس از کاهش شدید قیمت دلار، هم‌اکنون جذابیت صادرات چند‌برابر شده است بنابراین باید شائبه تقویت صادرات را جدی‌تر از گذشته ارزیابی کرد. موارد فوق تنها به‌صورت یک هشدار مطرح می‌شود و ممکن است در آینده با شدت بیشتری محقق شود، بنابراین باید از هم‌اکنون و مخصوصا برای حمایت از صنایع پایین‌دستی، به این موارد توجه بیشتری داشته باشیم.

بازار داخلی مواد اولیه پلیمری

با کاهش قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی، برخی از فعالان بازار انتظار داشتند تا قیمت‌ها نیز کاهش یابد ولی دقیقا عکس این انتظار محقق شد. استارت افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد در اواخر هفته گذشته زده شد ولی در همان زمان جهت‌گیری کلی قیمت‌ها کاهشی بود. به مرور زمان و به دلیل کاهش حجم معامله پلیمرها در بورس کالا و همچنین محدودیت‌های گسترده بر سر راه کدهای معاف از مالیات در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، به آرامی حجم عرضه‌ها در بازار داخلی کاهش یافت که در کنار وجود تقاضای مؤثر، به تضعیف موجودی انبارها منجر شد که نشان‌دهنده برتری تقاضا بر عرضه است. با توجه به این موارد شاهد تغییر جهت بازار به سمت رشد قیمت‌ها بودیم و ممکن است این روند حداقل تا ابتدای هفته آینده نیز ادامه یابد. به نظر می‌رسد گریدهای سنگین را باید پیشتاز رشد قیمت‌ها دانست هرچند که نمی‌توان برای هفته آینده دورنمای مشخصی را ترسیم کرد که به تمامی گریدها سرایت کند زیرا افزایش حجم معاملات در بورس کالا، به تقویت عرضه‌ها در بازار داخلی منجر خواهد شد.

معاملات محصولات شیمیایی

بورس کالا در روز گذشته شاهد رونق معاملات محصولات شیمیایی بود؛ افزایش حجم معامله محصولات که در گذشته از جذابیت چندانی برخوردار نبودند. ثبت چندین رقابت بر سر عرضه‌های موجود، کاهش جدی قیمت‌های پایه که به جذابیت خرید منجر شده است، بهبود تقاضا در صنایع مصرف‌کننده و امید به بهبود بیشتر بازار این کالاها مواردی است که واقعیت‌های این بازار را تشکیل می‌دهد. استایرن منومر پتروشیمی پارس، جوش‌شیرین پتروشیمی شیراز، سود کاستیک تولیدی پتروشیمی بندرامام و پتروشیمی اروند، ارتوزایلن پتروشیمی برزویه، دی‌اتانول آمین و دی‌اتیلن گلایکول پتروشیمی شازند کالاهایی بودند که با رقابت رو‌به‌رو شده و با افزایش قیمت همراه شدند. با توجه به حجم بالای معاملات در بورس کالا در دو هفته اخیر هر بار حجم داد‌و‌ستد محصولات شیمیایی را به بیش از ۱۵ هزار تن در هفته رساند که بر این اساس به نظر می‌رسد این بازار در حال تغییر شکلی جدی است که با توجه به ویژگی‌های فنی آن، می‌توان از احتمال رونق تولید در صنایع پایین‌دستی و بزرگ صنایع شیمیایی یاد کرد که می‌تواند بخش بزرگی از صنعت پایین دستی پتروشیمی را با خود به حرکت درآورد. این نکته را در آستانه ورود به روزهای پایانی سال و اوج تقاضای فصلی در صنایع داخلی باید بسیار مهم تلقی کرد زیرا نشانه مهم از خروج از رکود خواهد بود. با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی نفت خام و بازگشتن به بالای ۳۰ دلار در هر بشکه، شاید بازار از رشد قیمت‌ها نگران شده و در کنار وجود تقاضای داخلی، در حال مقاوم‌سازی اقتصادی با افزایش موجودی انبارهای مواد اولیه است.

مهم‌ترین‌ رخدادها در بازار محصولات پتروشیمی

۱- کاهش محسوس قیمت‌های پایه در بورس کالا که پتانسیل مهمی برای رشد تقاضا به شمار می‌رود.

۲- تقویت محسوس حجم خرید در بورس و بازار که به بازگشت خریداران منجر شد.

۳- رشد نزدیک به ۷۵ درصدی حجم معامله هفتگی پلیمرها در بورس کالا به نسبت هفته پیش از آن.

۴- افزایش حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا به بیش از ۴۵ هزار تن که نشانه بهبود مجدد بازار است.

۵- کاهش نسبی حجم عرضه‌ها در بازار داخلی به تبعیت از افت حجم معاملات در بورس کالا در هفته‌های اخیر.

۶- کاهش موجودی انبارها در بازار آزاد که نشان دهنده برتری تقاضا بر عرضه است که در نهایت به افزایش نسبی قیمت‌ها در بازار منجر شد.

۷- افزایش حجم معامله پلیمرها پس از کاهش قیمت‌های پایه در هفته جاری.

۸- تقویت معاملات نقدی - مچینگ در بورس کالا که بخش بزرگی از حجم معاملات را به خود اختصاص داد.

۹- گرایش فعالان بازار به سمت معاملاتی با حجم محدود با رویکرد نقدی - مچینگ.

۱۰- گرایش بخش بزرگی از خریداران به گریدهای OFF همچون گذشته.

۱۱- افزایش محسوس جذابیت انواع PVC و برخی گریدهای سبک فیلم و همچنین بازگشت تقاضا برای انواع پلی اتیلن سنگین اکستروژن و گریدهای لوله.

۱۲- بالابودن معاملات در رینگ شیمیایی بورس کالا همچون هفته گذشته با تقویت معامله بسیاری از کالاها.

۱۳- افزایش قیمت استایرن منومر، جوش شیرین، سود کاستیک، ارتوزایلین، دی اتانول آمین و دی اتیلن گلایکول در تالار.