در «پنجمین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران» عنوان شد
استفاده از ظرفیت چین؛ راه توسعه صنایع پلاستیک
ضرورت همراهی دولت با صادر‌کنندگان
مسعود جمالی، مدیرعامل شرکت «طناب نقش جهان» در مورد دورنمای بازارهای صادراتی گفت: با وجود تحریم‌ها نباید صادرات به کشورهایی مانند عراق دورنمای صادراتی ما باشد؛ چرا که در همین وضعیت امکان ایجاد بازارهای صادراتی جدید وجود دارد؛ کما اینکه امروزه چین سالانه ۷ میلیارد دلار در حوزه پلیمرها واردات دارد و ما می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم و امیدواریم دولت در این زمینه با صادر‌کننده همراه باشد. وی افزود: متاسفانه تولیدکنندگان ما در مبحث برندینگ ضعیف عمل کرده‌اند و اگر ۱۰۰ برند را به کشورهایی مانند عراق و افغانستان صادر کنیم، برای مشتری عنوان برندها تفاوتی نمی‌کند و در واقع عملا نقش تولیدکننده در حال حذف شدن است.
جمالی خاطرنشان کرد: ما با اتکا به نرخ دلار در بورس توانسته‌ایم با قیمت‌های پایین تر تولید کنیم و از همین شرایط برای صادرات نیز استفاده می‌کنیم و متاسفانه به اشتباه تصور موفقیت در عرصه صادرات برای ما ایجاد می‌شود؛ این اتفاق در حالی می‌افتد که حتی کشورهایی مانند عراق یا عمان به آمریکا کالا صادر می‌کنند. مدیرعامل شرکت طناب نقش جهان با بیان اینکه صنعتگران ما باید از تمام ظرفیت‌ها برای صادرات استفاده کنند، خاطرنشان کرد: ترکیه توانسته به آمریکا، کانادا، آلمان، انگلستان و فرانسه صادرات مواد و کالاهای پلیمری داشته باشد و قطعا ما هم می‌توانیم با تلاش بیشتر مرزهای صادراتی را گسترش دهیم.
وی با اشاره به اهمیت پلتفرم‌هایی همچون «آمازون» در توسعه کسب و کار تصریح کرد: این پلتفرم آنلاین در دسترس تولیدکنندگان ایرانی قرار دارد و صرفا چنانچه بخواهیم محصولاتمان را از طریق آمازون به دبی و کانادا صادر کنیم، ارز‌آوری چشمگیری نصیب شرکت‌های داخلی می‌شود؛ کما اینکه شرکت ما از حدود چهار ماه پیش وارد آمازون شده است؛ کافی است بدانیم کانادایی‌ها در آمازون ماهانه ۵۲۰هزار دلار بشقاب یک‌بار مصرف می‌خرند و این عدد در آمریکا ۱۴میلیون دلار برآورد می‌شود.
ارتقای کیفیت تولید با صادرات
همچنین در ادامه این مراسم سعید ذکایی، مدیرعامل شرکت «پارسا پلیمر شریف» نیز با اشاره به توسعه کسب و کار در عرصه صادرات گفت: اگر چه در مقوله توسعه، صادرات جایگاه بسیار مهمی برای تولیدکننده ایرانی دارد اما اتفاقاتی نظیر تاخیر در دریافت مواد اولیه، کیفیت نه چندان بالای تولیدات و بوروکراسی‌های اداری گمرک در داخل کشور و چالش‌های ترخیص کالا در بنادر کشور مقصد به همراه تحریم‌ها که ممکن است باعث خودداری خریدار از پرداخت‌ها شود، ریسک‌های صادراتی را بالا می‌برد.
وی ضمن اشاره به این مطلب، افزود: محدودیت بازار داخلی و از طرفی نیاز مبرم شرکت‌ها به منابع ارزی باعث می‌شود تا شرکت‌ها برای گذر از هفت‌خوان صادرات اقدام کنند و در این میان مهم‌ترین عنصر، ارتقای کیفیت مداوم است و آنچه باعث حرکت در این مسیر می‌شود، خواست مشتری است؛ همچنان که پس از برجام سطح کیفی تولیدات به شدت بالا رفت و ما شاهد خواسته‌هایی متفاوت از گذشته بودیم. به طور نمونه یکی از شرکت‌های آلمانی برخلاف آنچه در ایران مورد استقبال قرار می‌گیرد، از ما درخواست کرد که بوی قطعات پلاستیک به دلیل استفاده در خودرو باید به کمترین میزان برسد.
ذکایی با اشاره به اینکه مشتری بین‌المللی باعث ارتقای یک شرکت می‌شود، تصریح کرد: در صورت وجود مشتری خارجی حفظ کردن نیروها به مراتب ساده‌تر است؛ ضمن اینکه بنده معتقدم حتی اگر هزینه و درآمد در صادرات به یک نقطه سر به سر برسد و با سودی برای شرکت همراه نباشد، باز هم نباید از صادرات دست بکشیم. مدیرعامل شرکت «پارسا پلیمر شریف» ادامه داد: درک دینامیک از بازار جهانی، دارا بودن سبد محصولات با کیفیت، پشتیبانی دولت و موسسات، توسعه شراکت‌های استراتژیک از مهم‌ترین الزامات صادرات هستند و در سمت مقابل یکی از بزرگ‌ترین آفت‌ها مقایسه کیفی محصول با محصولات مشابه بعد از صادرات است؛ چرا که این اتفاق می‌تواند یک بار برای همیشه برند شرکت‌ها را از بازار مقصد حذف کند. وی با اشاره به اینکه در صنعت پلیمر مساله لجستیک بسیار حائز اهمیت است، گفت: شرایط جهانی و هزینه‌های بالای حمل‌ونقل ایجاب می‌کند که حمل دریایی و ریلی به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد.
ذکایی از چهار استراتژی «دست در دست خانواده،» «دست در دست رفیقان»، «دست در دست همکیشان» و «دست در دست ایران» برای باز کردن گره‌های صادراتی نام برد و افزود: هماهنگی و استفاده از ظرفیت‌های موجود در شرکت‌ها به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت و همچنین اعتمادسازی و انطباق را می‌توان از مصادیق مهم اصطلاح «دست در دست خانواده» دانست؛ «دست در دست رفیقان» به تعاملات شرکت‌ها، ایجاد زیرساخت‌های مشترک و اقداماتی از جمله تشکیل کنسرسیوم‌ها برای صادرات اشاره دارد؛ «دست در دست همکیشان» به نقش تشکل‌ها و انجمن‌ها اشاره دارد که می‌توانند از طریق دفاتر صادراتی در بازارهای کلیدی به شرکت‌ها کمک کنند که البته در این بخش عملکرد نامطلوب یک شرکت می‌تواند بازار صادراتی سایر شرکت‌ها را به مخاطره بیندازد؛ در مورد «دست در دست ایران» نیز می‌توان به توافق‌نامه‌های دیپلماتیک بین کشورها و همچنین وضع تعرفه‌های ترجیحی برای حمایت از صادرات و به طور کلی تسهیل‌گری دولت‌ها اشاره کرد.
مدیرعامل شرکت «پارسا پلیمر شریف» در ادامه با اشاره به اینکه دولت همین امروز می‌تواند از طریق مسائل دیپلماتیک صادرات به چین را تسهیل کند، عنوان کرد: پتانسیل بالایی برای حمل ریلی به چین وجود دارد به گونه‌ای که می‌توان ظرف ۱۵ تا ۲۰ روز کالاها را به غرب چین ارسال کرد اما این کار نیازمند همکاری دولت است. وی با اشاره به اینکه این همایش‌ها پتانسیل همکاری جمعی را ایجاد می‌کند، در پایان گفت: صندوق ضمانت صادرات ظرفیت بسیار مطلوبی دارد که ریسک صادرات را کاهش دهد و معتقدم بسیاری از شرکت‌ها با اطلاع کامل از عملکرد صندوق، می‌توانند از این ظرفیت به خوبی استفاده کنند.
تامین مالی سنتی صنعت پلاستیک
در ادامه محمد صباغی، معاون مالی شرکت «طب پلاستیک نوین» به تشریح مهم‌ترین ابزارهای تامین مالی صنایع تکمیلی پتروشیمیایی پرداخت و اظهار کرد: وقتی صحبت از تامین مالی می‌شود، دو بازار سرمایه و بازار پول مطرح است اما ۵۰درصد تامین مالی صنعت پلاستیک متاسفانه تا پایان سال ۱۴۰۲ از طریق بازار سنتی انجام شده است که سود آن در واقع گاهی به بالای ۵۰درصد می‌رسد. وی ادامه داد: در حال حاضر با توجه به تحریم‌ها تامین مالی خارجی سخت و دشوار است و باید نگاه ما برای تامین مالی به داخل کشور باشد و چنانچه این تامین مالی برای توسعه شرکت با یک تصمیم درست انجام شود، قطعا افزایش تولید و سود‌آوری را به همراه خواهد داشت اما به طور طبیعی باید قادر به پرداخت بدهی‌ها هم باشیم.
وی در ادامه به مقایسه بازار پول و بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: با توجه به سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و تراز منفی بانک‌ها در وضعیت کنونی، بازار پول اگر هم خواسته شرکت‌ها را اجابت کند، بازگشت یکساله پول به علاوه سود را طلب می‌کند در حالی که در صورت تامین مالی از بازار سرمایه، شرکت‌ها حداقل تا چهار سال برای بازپرداخت اصل پول زمان دارند. صباغی خاطرنشان کرد: از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ تامین مالی از طریق بازار سرمایه رشد داشته اما به اندازه‌ای نبوده که تراز منفی بانک‌ها و سیاست‌های انقباضی را جبران کند و در بهترین حالت سال ۱۴۰۲، ۱۲درصد تامین مالی از طریق بازار سرمایه و ۸۸درصد از طریق بازار پول انجام شده است؛ این در حالی است که در آمریکا ۷۵درصد تامین مالی از طریق بورس انجام می‌شود.
معاون مالی شرکت «طب پلاستیک نوین» در ادامه به یکی از راه‌های تامین مالی شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: جهت استفاده متقاضی از اوراق بدهی باید حسابرس شرکت‌ها معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار باشد و از طرفی اظهارنظر بازرس و حسابرس شرکت مردود یا ترجیحا عدم‌اظهارنظر نباشد؛ همچنین مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت نبودن و توانایی بازپرداخت اصل و سود اوراق از دیگر شرایط متقاضی هستند و اگر تجربه قبلی در این زمینه داشته باشید، در تصمیم‌گیری‌های بورس حائز اهمیت است.
وی در ادامه به شرایط متقاضی انتشار اوراق اجاره پرداخت و خاطرنشان کرد: شرکت مورد نظر برای استفاده از این اوراق باید در ایران به ثبت رسیده باشد و همچنین مجموع جریان نقدی حاصل از عملیات آن در دو سال اخیرمثبت باشد؛ علاوه بر این حداکثر نسبت مجموع بدهی‌ها به دارایی‌ها ۹۰درصد باشد و به مانند اوراق بدهی اظهارنظر بازرس یا حسابرس شرکت در خصوص صورت‌های مالی دو سال اخیر آن مردود یا عدم‌اظهارنظر نباشد.
دورنمای صنعت پلاستیک
سعید آسیابان، پژوهشگر شرکت «پژوهش و فناوری پتروشیمی» با تشریح بازار مواد اولیه پلیمری در جهان با محوریت تولید چین و خاورمیانه در صنعت پلاستیک گفت: در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۸درصد ظرفیت پروپیلن متعلق به چین و خاورمیانه بوده که در سال ۲۰۲۷ این رقم به ۴۱درصد می‌رسد. وی افزود: بیش از ۵۰درصد واحدهای تولید پلی‌اتیلن در خاورمیانه در اختیار عربستان سعودی است و کشورهای ایران، امارات و قطر به ترتیب رتبه دوم تا چهارم را در اختیار دارند.
وی با بیان اینکه ۹۸درصد پلی‌اتیلن تولیدی چین در همین کشور مصرف می‌شود، گفت: چین بیش از آنکه تولید کند، مصرف‌کننده است و در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۵ میلیون تن پلی اتیلن وارد کرده و ۶۰ تا ۷۰درصد ظرفیت تولید خاورمیانه در این کشور مصرف می‌شود؛ از طرفی این کشور در سال ۲۰۲۲، ۴۲ میلیون تن پلی اتیلن مصرف کرده و این میزان در سال ۲۰۲۷ به ۵۲ میلیون تن می‌رسد.
آسیابان ادامه داد: حداقل ۷۹درصد تولیدات پلی‌اتیلن خاورمیانه صادر می‌شود و این آمار در سال ۲۰۲۷ به ۸۳درصد می‌رسد که طبق پیش‌بینی‌ها در گرید‌های مختلف، رشد ۱۵۰درصدی آمریکای جنوبی، رشد ۵۰درصدی آفریقا، رشد ۴برابری اروپای غربی، رشد ۱۱۰درصدی شمال شرقی آسیا که عمدتا چین است، در سال ۲۰۲۷ رقم می‌خورد؛ در کنار این کشورها، تا سال ۲۰۲۷، ۵۰۰هزار تن صادرات پلی‌اتیلن سبک به هند را شاهد خواهیم بود.
پژوهشگر شرکت «پژوهش و فناوری پتروشیمی» با اشاره به اینکه ظرفیت نصب شده تولید پلی پروپیلن دنیا ۱۰۳ میلیون تن است، اظهار کرد: از این میزان ۳۹درصد در چین قرار دارد و ۱۰درصد در خاورمیانه تولید می‌شود که تا سال ۲۰۲۷ با یک‌درصد افزایش مجموع ظرفیت اسمی چین و خاورمیانه به ۵۰درصد می‌رسد؛ همچنین اگر به توزیع ظرفیت اسمی خاورمیانه نگاه کنید، بالای ۵۰درصد ظرفیت پلی‌پروپیلن در عربستان سعودی قرار دارد و کشورهای امارات و ایران در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند.
