صادرات، راهگشای بازار مقاطع برنجی

رقابتی که منفی شده است

علی هوشمند رئیس انجمن مقاطع برنجی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد عنوان کرد: بازار مقاطع برنجی سال گذشته به دلیل رکود در بازار ساخت‌وساز کشور، در رکود به سر می‌‌‌برد. این بازار در سال‌جاری نیز در فروردین ماه به دلیل تعطیلات و ماه رمضان در رکود کامل قرار داشت و در ماه‌‌‌ اردیبهشت نیز این رکود ادامه‌‌‌دار بود و به نظر نمی‌رسد که شاهد خروج رکود این بازار در خرداد یا ماه‌‌‌های آتی باشیم.

هوشمند در ادامه خاطرنشان کرد: به دلیل رکود بازار و نبود تقاضا از سه ماه پایانی سال گذشته تاکنون، تولیدکنندگان وارد یک رقابت منفی با یکدیگر شده‌‌‌اند و به نظر می‌رسد که این رکود منفی ادامه‌‌‌دار باشد؛ بنابراین در چنین شرایطی تولیدکنندگان مقاطع برنجی باید به‌‌‌شدت به‌‌‌دنبال صادرات باشند تا بتوان بازار را از این رقابت منفی نجات داد.

مشکلات صادراتی

وی در ادامه با تاکید بر این موضوع که در زمینه صادرات نیز تولیدکنندگان با مشکلاتی روبه رو هستند، عنوان کرد: نخستین مشکل صادرکنندگان مقاطع برنجی، موضوع تحریم‌‌‌هاست که محدودیت‌‌‌هایی را برای آنها ایجاد کرده است که قادر به صادرات به هر کشوری نیستند، همچنین از سوی دیگر، نمی‌توانند ارز خود را به صورت مستقیم به کشور بازگردانند.

رئیس انجمن مقاطع برنجی در ادامه یادآور شد: ‌‌‌ البته تولیدکنندگان و صادرکنندگان علاوه بر تحریم‌‌‌های خارجی، با تحریم‌‌‌های داخلی نیز روبه رو هستند که در این راستا می‌توان به نحوه انتقال ارز اشاره کرد که باید صادرکننده ارز خود را به دولت بدهد و برای واردات مورد نیاز از دولت ارز دریافت کند. در چنین شرایطی است که برخی تولیدکنندگان به سمت صادرات غیررسمی پیش رفته‌‌‌اند تا از این طریق از زیر بازگشت ارز خود به دولت شانه خالی کنند. البته باید خاطرنشان کرد که کسب و کارها و شرکت‌های بزرگ به سمت معاملات رسمی پیش رفته‌‌‌اند و این موضوع در بلندمدت می‌تواند به شفافیت بازار کمک کند، هرچند در کوتاه‌‌‌مدت مشکلاتی را برای تولیدکنندگان به‌‌‌وجود می‌‌‌آورد.

هوشمند در ادامه به موضوع تحریم اشاره‌‌‌ای دوباره کرد و گفت: ‌‌‌ دریچه صادراتی ما را تحریم‌‌‌ها بسته است، به‌‌‌ویژه در زمینه مقاطع برنجی باید به این موضوع توجه داشت که این محصولات جزو محصولات کالای نیمه‌‌‌ساخته محسوب می‌‌‌شوند و برای صادرات آنها به کشورهای هدف با مسائل قانونی بسیاری روبه‌رو هستیم. در چنین شرایطی برخی کشورها که میزان تجارت‌‌‌شان با ما چندان قابل‌توجه نیست، ترجیح می‌‌‌دهند که با ما وارد مراوده نشوند. البته راهکارهای غیرمستقیم برای ارتباط با این کشور وجود دارد، اما آنها به سمت ارتباطاتی پیش می‌‌‌روند که برایشان حاشیه خطرات کمتری به همراه داشته باشد.

صادرات جسته و گریخته

وی در پاسخ به این پرسش که صادرات مقاطع برنجی در سال گذشته به چه میزان بود، عنوان کرد: صادرات مقاطع برنجی ایران در سال گذشته بسیار جسته و گریخته بوده و به‌‌‌دنبال نوساناتی که در بازار فلزات جهانی پیش آمد، این بازار نیز از رونق افتاد. در چنین شرایطی صادرات ممکن است اصلا به‌‌‌صرفه نباشد؛ البته موضوع مهم در زمینه صادرات این است که باید حضور مداوم در بازارهای هدف داشت، تا مشتری به عنوان یک فروشنده دائم به تو نگاه کند، نه اینکه این‌‌‌گونه گمان کند که شما یک روز در بازار حضور دارید و روز دیگر حضور ندارید. در کل به نظر می‌رسد که با برداشته شدن تحریم‌‌‌ها، بازار صادراتی بهتری برای صادرکنندگان ایرانی ایجاد خواهد شد.

بازگشت ارز صادراتی، گلوی صادرات را فشرده است

رئیس انجمن مقاطع برنجی در ادامه به نرخ ارز صادراتی اشاره کرد و گفت: موضوع دیگر، بازگشت ارز صادراتی به دولت است که صادرکنندگان باید در سامانه مرکز مبادلات ارزی ثبت‌‌‌نام کنند که در این سامانه قیمت ارز زیر قیمت ارز آزاد است، این در حالی است که هزینه‌‌‌های تمام‌‌‌شده تولیدکنندگان به قیمت ارز آزاد برای آنها تمام می‌شود. در این میان برخی با کارت بازرگانی دیگران صادرات انجام می‌‌‌دهند و ارز خود را به دولت باز نمی‌‌‌گردانند، اما کارخانه‌‌‌داران معمولا این ارز را به دولت بازمی‌‌‌گردانند که بازگشت این ارز با فاصله ۲۰‌درصد به ضرر تولیدکننده و صادرکننده است.

هوشمند در پاسخ به این پرسش که به چه کشورهایی صادرات دارید، گفت: مقاطع برنجی کشور را عموما به کشورهای همسایه صادر می‌‌‌کنیم.

وی در ادامه با تاکید بر این موضوع که خودتحریم‌‌‌های داخلی در راستای صادرات را باید برداشت، عنوان کرد: کشور ما در شرایط کنونی در جنگ به سر می‌‌‌برد و به همین دلیل ارزش پول ملی ما کاهش یافته است، این کاهش ارزش پولی ملی، از یک بعد می‌تواند یک فرصت برای صادرات بیشتر باشد؛ بنابراین ضروری است که این فرصت را دریافت و از آن به بهترین شکل ممکن بهره گرفت. در این راستا دولت ما می‌تواند با دولت‌‌‌های هدف صادراتی برای تعرفه ترجیحی وارد مذاکره شود و میزان تعرفه را کاهش بدهد، برای نمونه می‌توان تعرفه ۱۰ درصدی را به ۵‌درصد تقلیل داد. این رسم متداولی بین دولت‌‌‌هاست که ایران نیز می‌تواند از آن بهره بگیرد.

در تامین مواد اولیه مشکلی نداریم

رئیس انجمن مقاطع برنجی در پاسخ به این پرسش که در زمینه تامین مواد اولیه مقاطع برنجی با مشکلی روبه رو نیستید، تصریح کرد: مواد اولیه مقاطع برنجی را ۵۸ تا ۶۰‌درصد مس و ۴۰ تا ۴۲‌درصد روی تشکیل می‌‌‌دهد که هر دوی این فلزات در داخل کشور به راحتی قابل تامین هستند؛ بنابراین مواد اولیه باکیفیت بالا در کشور قابل تامین است و در این زمینه مشکلی وجود ندارد. در خود این صنعت نیز دانش و ماشین‌‌‌آلات روز قابل‌توجه است و می‌توان مدعی شد که این صنعت به‌‌‌روز شده است؛ مشکل تنها تقاضای بازار است.

هوشمند در ادامه با اشاره به ظرفیت تولید مقاطع برنجی در کشور عنوان کرد: مصرف داخلی کشور بین ۱۰۰ تا ۱۲۰‌هزار تن فلز برنج است، این در حالی است که توان تولیدکنندگان مقاطع برنجی ۳۰۰ هزار تن در سال است؛ در حقیقت این تولیدکنندگان با ۳۰‌درصد توان خود قادر به تولید هستند و مابقی این ظرفیت، خالی باقی مانده است. بازار داخلی  کامل توسط تولیدکنندگان داخلی تولید می‌شود و از سال ۱۳۶۸ به بعد دیگر به هیچ عنوان واردات مقاطع برنجی به داخل کشور نداشته‌‌‌ایم. حدود ۵‌درصد از تولیدات داخلی نیز به صادرات اختصاص دارد.

وی در ادامه تاکید کرد: تنها مشکل تولیدکنندگان مقاطع برنجی، بازگشت ارز و به‌‌‌وجود آمدن دلال‌‌‌هایی برای صادرات غیررسمی در این بازار است.

انتظار از دولت جدید

رئیس انجمن مقاطع برنجی در پاسخ به این پرسش که انتظارات شما از دولت جدید برای تولیدکنندگان چیست، گفت: در وهله نخست خواستار تعامل بیشتر دولت با انجمن‌‌‌های بخش خصوصی هستیم. در وهله دوم از دولت توقع داریم با سرعت بیشتری تصمیم‌گیری‌‌‌ کند تا راه برای تولیدکنندگان مهیا شود. در وهله سوم نیز خواهان تسهیل صادرات از سوی دولت هستیم، دولت نباید در راستای صادرات قوانین دست‌وپاگیر اعمال کند.

هوشمند در پایان تاکید کرد: چشم‌‌‌انداز مقاطع برنجی در کشور وسیع است و اگر اقدامات به سرعت انجام گیرد و دولت تسهیل‌‌‌گری کند، در این بازار تا سه برابر کنونی نیز قادر به تولید خواهیم بود.