طی ماه‌های گذشته صرافیهای غیرمتمرکز محبوب شده‌اند
رقابت داغ صرافی‌‌‌ها
ماهیت غیرمتمرکز ارز‌‌‌های دیجیتال و همچنین افزایش محبوبیت حوزه دیفای باعث شده است که صرافیهای غیرمتمرکز نیز مورد توجه قرار بگیرند و طی سالیان گذشته بخش بیشتری از سهم بازار را در اختیار داشته باشند. این صرافی‌‌‌ها مزایای قابل توجهی ارائه می‌دهند و علاوه بر حفظ حریم خصوصی کاربران در آنها می‌توانند به طیف بسیار بیشتری از توکن‌‌‌ها دسترسی داشته باشند.
به همین دلیل و با وجود برخی چالش‌‌‌های استفاده از این پلتفرم‌‌‌های غیرمتمرکز، حجم معاملات آنها در حال افزایش است و اخیرا اوج جدیدی را ثبت کرده است. بنابراین در حالی که اکثر کاربران همچنان صرافیهای متمرکز را برای فعالیت‌‌‌های خود ترجیح می‌دهند، داده‌های اخیر نشان می‌دهند که بخشی از سرمایه‌‌‌گذاران نمی‌توانند از مزایای صرافیهای غیرمتمرکز غافل شوند و از آنها برای جلو افتادن در بازار و کسب سود با سرمایه‌‌‌گذاری زودهنگام در پروژه‌ها استفاده می‌‌‌کنند؛ هرچند رشد حجم معاملات به معنی حل شدن مشکلات و چالش‌‌‌های صرافیهای غیرمتمرکز نیست و این پلتفرم‌‌‌ها همچنان با موانع بزرگی برای گسترش استفاده مواجه هستند.
چرایی رشد حجم معاملات
اخیرا یک پژوهشگر از پلتفرم داده‌های ارز دیجیتال مساری اطلاعات جالبی را پیرامون صرافیهای غیرمتمرکز در شبکه اجتماعی خود به اشتراک گذاشته است. این شخص با ارائه یک جدول عملکرد ارز‌‌‌های دیجیتال جدید را پس از لیست شدن در صرافی بایننس بررسی کرده است که اکثر آنها کاهش ۴۰ تا ۹۰ درصدی را در طی سال ۲۰۲۴ داشته‌‌‌اند. به عقیده این پژوهشگر، یکی از دلایل عملکرد بد توکن‌‌‌های جدید لیست شده در صرافی بایننس تاخیر این صرافی در لیست کردن آنها است. توکن‌‌‌های دیجیتال در همان لحظه ساخت و عرضه در صرافیهای غیرمتمرکز قابل معامله هستند، در حالی که صرافیهای متمرکز باید به صورت دستی و پس از طی کردن برخی فرآیند‌‌‌ها این توکن‌‌‌ها را به بازار معاملاتی خود اضافه کنند. در نتیجه، معامله‌گران صرافیهای متمرکز دیرتر از کاربران صرافیهای غیرمتمرکز می‌توانند این توکن‌‌‌ها را معامله کنند.
این شرایط به سرمایه‌‌‌گذاران اولیه پروژه‌های جدید بلاک‌چینی این امکان را می‌دهد تا پیش از عرضه در صرافیهای متمرکز، حجم زیادی از توکن‌‌‌ها را خریداری کرده تا پس از لیست شدن و افزایش قیمت آنها را به سرمایه‌‌‌گذاران صرافیهای متمرکز بفروشند و به سود قابل توجهی برسند. به عقیده پژوهشگر مساری، سرمایه‌‌‌گذاران خرد دیر یا زود به این موضوع پی خواهند برد و دیگر در این چرخه شرکت نخواهند کرد. این موضوع در داده‌های حجم معاملات صرافیهای غیرمتمرکز نیز دیده می‌شود و طی سال ۲۰۲۴ سرمایه‌‌‌گذاران و حجم معاملات بسیار بیشتری از خدمات پلتفرم‌‌‌های غیرمتمرکز استفاده کرده‌‌‌اند تا زودتر از دیگر سرمایه‌‌‌گذاران بازار به توکن‌‌‌های جدید دسترسی داشته باشند.
براساس داده‌های منتشر شده پلتفرم دیفای لاما، میانگین حجم معاملات روزانه صرافیهای غیرمتمرکز طی چند ماه گذشته به حدود ۵ میلیارد دلار رسیده است، این در حالی است که در بازار صعودی سال ۲۰۲۱ صرافیهای غیرمتمرکز روزانه نزدیک به ۲ میلیارد دلار از حجم معاملات را پردازش می‌‌‌کردند. از نظر سهم بازار نیز بخش صرافیهای غیرمتمرکز رو به رشد بوده است و هم اکنون این پلتفرم‌‌‌ها حدود ۲۱ درصد از مبادلات ارز‌‌‌های دیجیتال جهانی را پردازش می‌‌‌کنند. در حال حاضر یونی‌سوآپ بزرگ‌ترین صرافی غیرمتمرکز بازار به شمار می‌‌‌رود که طی یک هفته اخیر حجم معاملات ۹.۵۶ میلیارد دلاری ثبت کرده و ۲۵.۷ درصد از سهم بازار صرافیهای غیرمتمرکز را در اختیار دارد. پس از آن، پنکیک سوآپ در لیست برترین صرافیهای غیرمتمرکز قرار می‌گیرد که با سهم ۱۴.۱۴ درصدی ۳.۸۹ میلیارد دلار حجم معاملات هفتگی داشته است.
همچنین برخلاف برخی باور‌‌‌ها صرافیهای غیرمتمرکز از تنوع بسیار خوبی برخوردار هستند و بیش از ۴۰۰ پلتفرم و صرافی غیرمتمرکز در بازار عرضه شده است که هرکدام ویژگی‌‌‌ها، مزایا و معایب خود را دارند. بنابراین سرمایه‌‌‌گذاران می‌توانند براساس شرایط و نیاز‌‌‌ها بهترین پلتفرم غیرمتمرکز را برای خود شناسایی کرده و در آن فعالیت داشته باشند. لازم به ذکر است که افزایش محبوبیت صرافیهای غیرمتمرکز تنها به دلیل لیست کردن زودهنگام توکن‌‌‌های بلاک‌چینی نبوده است. این صرافی‌‌‌ها طی سالیان گذشته به‌طور مداوم در حال پیشرفت بوده‌‌‌اند که به افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها منجر شده است، این موضوع برای سرمایه‌‌‌گذاران اهمیت زیادی دارد و می‌تواند باعث شود تا صرافیهای غیرمتمرکز به زودی از نظر هزینه و سرعت با صرافیهای متمرکز رقابت کنند. در این بین کیف پول‌‌‌های بلاک‌چینی نیز بهبود‌‌‌های قابل توجهی پیدا کرده‌‌‌اند و مواردی مانند تراست‌ولت و کیف پول وب ۳.۰ کوین‌بیس این امکان را به کاربران داده‌‌‌اند تا نسبت به گذشته به روش آسان‌‌‌تری با پلتفرم‌‌‌ها و صرافیهای غیرمتمرکز تعامل داشته باشند.
در این بین صرافیهای متمرکز با مشکلاتی مانند خاموشی، توقف بازار‌‌‌های معاملاتی و اعمال تحریم و سختگیری‌‌‌های مقرراتی مواجه بوده‌‌‌اند که باعث شده تا کاربران بیشتری از پلتفرم‌‌‌های غیرمتمرکز استفاده کنند. این موارد باعث شده است تا بسیاری به آینده این پلتفرم‌‌‌ها برای جایگزینی پلتفرم‌‌‌های سنتی و ارائه راهکار‌‌‌های عملی و کم هزینه برای چالش‌‌‌های گذشته امیدوار باشند، هرچند این مسیر آسان نخواهد بود و صرافیهای غیرمتمرکز نیز هم اکنون با چالش‌‌‌ها و مشکلات بزرگی مواجه هستند.
چالش‌‌‌های پیش رو
با وجود تمام مزیت‌‌‌ها و برتری‌‌‌هایی که امروزه صرافیهای غیرمتمرکز ارائه می‌دهند، این پلتفرم‌‌‌ها هنوز به‌طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. یکی از دلایل اصلی این موضوع پیچیدگی استفاده از خدمات صرافیهای غیرمتمرکز است. برای استفاده از خدمات این پلتفرم‌‌‌های مالی، کاربران باید با شبکه‌های بلاک‌چینی و پیچیدگی‌‌‌های این فناوری نوین دیجیتال برای سوآپ ارز‌‌‌ها و انجام تراکنش‌‌‌ها آشنا باشند. در حالی که این اطلاعات برای فعالان بازار ابتدایی به نظر می‌‌‌رسد، برای تازه‌واردان و افراد مسن می‌تواند مسائل پیچیده‌‌‌ای باشد و به عنوان مانعی برای استفاده از خدمات صرافیهای غیرمتمرکز عمل کند. همچنین با وجود برخی بهبود‌‌‌ها، کارمزد‌‌‌های انتقال و معاملات ارز‌‌‌های دیجیتال در صرافیهای غیرمتمرکز همچنان بیشتر از پلتفرم‌‌‌های متمرکز است. این موضوع می‌تواند به افزایش هزینه‌های معاملات به ویژه معاملات خرد منجر شود که کاهش سود و افزایش ضرر سرمایه‌‌‌گذاری را به همراه خواهد داشت. در این بین اکثر صرافیهای غیرمتمرکز خدماتی مانند تیم پشتیبانی را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد که می‌تواند برای سرمایه‌‌‌گذاران مبتدی مشکل‌ساز باشد.
با وجود تمام این موارد، دسترسی زودهنگام به توکن‌‌‌های جدید بازار برگ برنده بزرگی برای صرافیهای غیرمتمرکز است و می‌تواند کاربران را وادار کند تا برای از دست ندادن فرصت‌‌‌های سرمایه‌‌‌گذاری جدید بازار، از خدمات صرافیهای غیرمتمرکز استفاده کنند. هرچند این موضوع مشکلات خود را نیز به همراه دارد. با توجه به اینکه صرافیهای غیرمتمرکز برای لیست کردن توکن‌‌‌ها بررسی خاصی انجام نمی‌دهند، کلاهبرداران و پروژه‌های نامعتبر بازار نیز می‌توانند به راحتی توکن‌‌‌های خود را عرضه کرده و آنها را در اختیار کاربران صرافیهای غیرمتمرکز قرار دهند.
این شرایط اهمیت تحقیق و بررسی مداوم در بازار ارز‌‌‌های دیجیتال را نشان می‌دهد و فعالان صرافیهای غیرمتمرکز باید به این موضوع توجه کافی را داشته باشند تا با بررسی جزئیات هر پروژه، در دام کلاهبرداران و برخی روش‌های سرقت سرمایه مانند راگ‌پول یا هانی‌پات گرفتار نشوند.
