با گسترش بازار ارز‌های دیجیتال، افزایش دخالت و نفوذ دولت‌ها در این بازار مالی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد
نقش دولت‌ها در آینده ارز‌های دیجیتال
ماهیت غیرمتمرکز برخی چالش‌ها و مشکلات را نیز به همراه دارد. امروزه امنیت یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای فعالیت در بازار ارز‌های دیجیتال به شمار می‌رود؛ زیرا نظارت بر فعالیت پلتفرم‌ها، افراد و پروژه‌های متنوع بلاک‌چینی بسیار دشوار است. اکثر کشور‌ها قدرت و کنترل چندانی بر بازار ارز‌های دیجیتال ندارند که باعث شده است تا این بازار محبوب مالی جهانی به میزبانی برای فعالیت کلاه‌برداران و سارقان تبدیل شود.
درحالی‌که کلاه‌برداری و سرقت دارایی‌ها در تمام بازار‌های مالی وجود دارند، اما تفاوت بازار ارز‌های دیجیتال در این است که ویژگی غیرمتمرکزی آن از هویت سارقان محافظت و ردیابی آنها را دشوار می‌کند. به همین دلیل به نظر می‌رسد که بازار ارز‌های دیجیتال و به‌طور کلی صنعت کریپتو برای گسترش استفاده و تبدیل شدن به یک جریان اصلی، به مقررات نظارتی و قانون‌گذاری‌های بیشتری نیازمند است؛ قوانینی که با حفظ استقلال بازار ارز‌های دیجیتال، محافظت بیشتری از سرمایه و دارایی‌های کاربران فراهم کنند.
چرایی نیاز
در قلب فناوری بلاک‌چین و ارز‌های دیجیتال، مفهوم تمرکززدایی وجود دارد و فعالان این بازار همواره در برابر افزایش نظارت و نفوذ دولت‌ها و شرکت‌های متمرکز مقاومت کرده‌اند. با این حال، به مرور زمان به نظر می‌رسد که برای تبدیل شدن ارز‌های دیجیتال به جریان اصلی مالی و اقتصادی جهانی، افزایش کنترل دولت‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. دولت‌ها و کشور‌ها در گذشته تمایلی به رشد بازار ارز‌های دیجیتال نداشتند و به دلایل مختلف حتی به مخالفت و اعمال ممنوعیت‌ها پرداختند. درحالی‌که این دیدگاه طی سال‌های گذشته دستخوش تغییرات بزرگی شده و روند کلی به سوی قانون‌گذاری به جای ممنوعیت حرکت کرده است، اما این روند به کندی در حال انجام است و صنعت ارز‌های دیجیتال در بسیاری از کشور‌ها از جمله ایران به‌طور کامل قانون‌گذاری نشده است. براساس آخرین داده‌های منتشرشده، بیش از ۴۲کشور در طی سال۲۰۲۳ قوانین و مقررات مرتبط با بازار ارز‌های دیجیتال را بررسی و تصویب کرده‌اند. با این حال، اکثر این کشور‌ها همچنان فاقد یک چهارچوب نظارتی و فعالیتی روشن و مشخص هستند. این شرایط علاوه بر افزایش چالش‌های فعالیت پلتفرم‌های معاملاتی مانند صرافی‌ها، امنیت کاربران در برابر تلاش کلاه‌برداران و سارقان را نیز کاهش می‌دهد.
با این حال افزایش نظارت و کنترل دولت‌ها بر بازار ارز‌های دیجیتال همچنان مخالفان خود را دارد و هنوز به‌عنوان یک ضرورت دیده نمی‌شود. برخی افراد شناخته‌شده صنعت ارز‌های دیجیتال بر این باور هستند که این دارایی‌های بلاک‌چینی بدون نظارت دولت‌ها نیز می‌توانند به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گیرند.
این افراد استدلال می‌کنند درحالی‌که در کشور‌های پیشرفته و توسعه‌یافته وابستگی زیادی به کنترل و نظارت حکومت‌ها وجود دارد، مردم در کشور‌ها و اقتصاد‌های توسعه‌نیافته از سیستم‌های مالی جایگزین سنتی استقبال می‌کنند. ارز‌های دیجیتال از زمان آغاز فعالیت در سال۲۰۰۹ تا به امروز این موضوع را ثابت کرده‌اند و طی ۱۵سال گذشته، محبوبیت و استفاده از این دارایی‌های بلاک‌چینی با رشد سریعی همراه بوده است. با این وجود، ارز‌های دیجیتال هنوز به‌عنوان جایگزینی برای سیستم‌های مالی سنتی شناخته نمی‌شوند و حتی اکثر کاربران از آنها برای پرداخت‌های روزمره خود استفاده نمی‌کنند. علاوه بر مواردی مانند کارمزد‌ها که در این شرایط تاثیرگذار بوده‌اند، نبود مشروعیت قانونی ارز‌های دیجیتال نیز نقش مهمی در جلوگیری از گسترش استفاده از ارز‌های دیجیتال داشته است. با وجود تمام مشکلات و مخالفت‌ها، امروزه نقش دولت‌ها و قانون‌گذاری کشور‌ها در رشد بازار ارز‌های دیجیتال و گسترش استفاده از این دارایی‌ها غیرقابل انکار است. راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله اسپات ارز‌های دیجیتال در بورس آمریکا که پس از تایید کمیسیون بورس و اوراق بهادار رخ داد، اثباتی برای این موضوع است و به‌عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد بازار صعودی۲۰۲۴ از آن نام برده می‌شود.
راه‌اندازی این صندوق‌ها یک نمونه از نقش مفید دولت‌ها در بازار ارز‌های دیجیتال است که علاوه بر حفظ ماهیت غیرمتمرکز دارایی‌های بلاک‌چینی، سرمایه‌گذاری و فعالیت در این بازار مالی را به روشی امن و تحت نظارتی در اختیار علاقه‌مندان قرار داد.
نگرانی‌های امنیتی
اخیرا یک نظرسنجی در میان کاربران، توسعه‌دهندگان و فعالان وب ۳.۰ برگزار شد و نشان داد که نگرانی‌ها پیرامون مسائل امنیتی به‌عنوان بزرگ‌ترین دلیل جلوگیری از گسترش استفاده از خدمات غیرمتمرکز و فناوری بلاک‌چین دیده می‌شود. درحالی‌که ماهیت غیرمتمرکزی بلاک‌چین نوآوری‌ها و فرصت‌های مالی جدیدی از جمله امور مالی غیرمتمرکز و توکن‌های غیرمثلی را به‌وجود آورده، اما تا به امروز برای خطرات و آسیب‌پذیری‌های جدید معرفی‌شده در این اکوسیستم مالی راه‌حل‌های قابل اطمینانی معرفی نشده است.
تنها در سال۲۰۲۳، بیش از ۱.۸میلیارد دلار دارایی دیجیتال در ۷۵۱حادثه امنیتی وب۳.۰ از دست رفته است. مبالغی که برای اکثر آنها هیچ راهی برای پیگیری قانونی و ردیابی کلاه‌برداران وجود ندارد. این شرایط باعث شده است تا همراه با افزایش تعداد کاربران بازار ارز‌های دیجیتال، وابستگی و نیاز به نظارت دولتی و دستگاه‌های نظارتی نیز افزایش پیدا کند.
تنها در شرایطی پتانسیل کامل صنعت ارز‌های دیجیتال کشف خواهد شد که اکثر کاربران و افراد برای فعالیت احساس امنیت داشته باشند. در این بین، موسسات و سازمان‌های مالی نیز تنها در شرایطی به فناوری بلاک‌چین ورود گسترده خواهند داشت که در یک چارچوب مشخص و قانون‌گذاری‌شده فعالیت داشته باشند.
اما این موضوع به معنی ارائه فرصتی به دولت‌ها برای تحت کنترل گرفتن کامل بازار ارز‌های دیجیتال نیست. مقررات سخت‌گیرانه و افزایش نفوذ کشور‌ها در فناوری بلاک‌چین می‌تواند نوآوری را خفه کند و پایه و اساس غیرمتمرکزی ارز‌های دیجیتال را به چالش بکشد.
در کشور آمریکا نیز با وجود برخی اخبار مثبت مانند موافقت با راه‌اندازی صندوق‌های قابل معامله اسپات، سخت‌گیری‌های زیادی طی سال‌های گذشته دیده شده است که جرایم مالی و محدودیت‌های ارائه خدمات برای صرافی‌های بزرگ و کوچک ارز‌های دیجیتال در خاک این کشور را به همراه داشته است.
البته این سخت‌گیری‌ها در نظر بخشی از جامعه ارز‌های دیجیتال الزامی دیده می‌شوند. امروزه برخی از طرفداران ارز‌های دیجیتال بر این باور هستند مقررات و قانون‌گذاری‌ها در ابتدا سرعت پیشرفت و نوآوری را کاهش می‌دهند، اما درنهایت می‌توانند یک بازار مالی امن، قابل اعتماد و رو به رشد را رقم بزنند.
در این بین طبیعی است که هرچه ارز‌های دیجیتال توسط افراد بیشتری مورد استفاده قرار گیرند، دولت‌ها خواهان قدرت و نظارت بیشتری بر این بازار مالی باشند. این روند اجتناب‌ناپذیر است و دیر یا زود، کشور‌های بیشتری به افزایش نظارت و قانون‌گذاری بر این بازار مالی خواهند پرداخت.
این موضوع در انتخابات آمریکا نیز به خوبی دیده می‌شود و درحالی‌که در گذشته دونالد ترامپ مخالف بیت‌کوین بود، اما امروزه به حامی این دارایی‌های بلاک‌چینی تبدیل شده است و در نظر دارد تا آمریکا را به میزبان فعالیت علاقه‌مندان این فناوری نوین تبدیل کند.
با افزایش توجه دولت‌ها به ارز‌های دیجیتال، فعالان بازار و شرکت‌های فعال بلاک‌چینی می‌توانند نقش مهمی در نحوه ایجاد مقررات مالی داشته باشند و با اقدامات مختلفی، خطوط قرمز دخالت و نظارت را مشخص کنند. ممنوعیت ارز‌های دیجیتال در چین نشان داد آن‌طور که برخی تصور می‌کنند فعالان ارز‌های دیجیتال وابسته به کشور‌های مختلف جهان نیستند و حتی در صورت مواجهه با ممنوعیت‌های مختلف، همچنان می‌توانند بدون مشکل به فعالیت‌های خود ادامه دهند. بنابراین در نهایت، این بازار ارز‌های دیجیتال و فعالان این بازار مالی هستند که تعیین می‌کنند حرکت به کدام سمت را ترجیح می‌دهند.
