سرانه حق‌بیمه‌های بازرگانی به بیش از 31 هزار تومان رسید
حمیدرضا اسلامی منوچهری- اداره بررسی‌های آماری بیمه مرکزی ایران در آخرین گزارش آماری عملکرد صنعت بیمه کشور در سال 84، حق بیمه صادره صنعت بیمه در این سال را 21هزار و 4/503میلیارد ریال و رشد آن را در مقایسه با سال 83 معادل 2/24درصد اعلام کرد. در این گزارش خسارت پرداختی صنعت بیمه در سال یاد شده معادل 14هزار و 8/460میلیارد ریال اعلام شده است که رشدی معادل 1/44درصد را نسبت به سال قبل از آن نشان می‌دهد. حق بیمه صادره مربوط به بیمه‌نامه‌هایی است که در طی دوره مورد گزارش صادر شده‌اند، اعم از اینکه اعتبار آنها به پایان رسیده یا نرسیده باشد. خسارت پرداختی نیز به کل خسارت‌هایی که طی دوره مورد بررسی پرداخت شده اطلاق می‌شود. در سال 84 شاخص نفوذ بیمه (نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی) به 3/1درصد رسید و حق بیمه سرانه هر ایرانی به 314هزار و 67 ریال افزایش یافت.

در سال ۸۳ حق‌بیمه سرانه ۲۵۶ هزار و ۵۴۰ ریال بود. حق بیمه سرانه از تقسیم حق‌بیمه دریافتی بر جمعیت کشور به دست‌ می‌آید.
ضریب خسارت صنعت بیمه در سال مورد گزارش با 9/2 واحد افزایش نسبت به سال قبل از آن 2/78درصد اعلام شده است. صنعت بیمه کشور شامل بیمه مرکزی ایران (نهاد ناظر دولت در بازار بیمه و متولی بیمه‌های بازرگانی)، شرکت‌های بیمه دولتی (ایران، آسیا، البرز، دانا) و شرکت‌های بیمه غیر دولتی (صادرات و سرمایه‌گذاری، پارسیان، کارآفرین، سینا، رازی، ملت، امید، حافظ، توسعه، دی، سامان و نوین) می‌شود.
ایران از نظر تولید حق بیمه در مکان چهل و ششم رتبه‌بندی کشورهای جهان قرار دارد. در بین کشورهای خاورمیانه، کشور ما مقام دوم تولید حق بیمه را دارا است و حدود ۱۵درصد از حق بیمه‌های این منطقه در جهان را به خود اختصاص می‌دهد.براساس آمار بازار جهانی بیمه در سال ۲۰۰۵، مجموع حق بیمه تولید شده صنعت بیمه دنیا به حدود ۳هزار و ۴۲۶میلیارد دلار رسیده و کشورهای پیشرو جهان در سال ۲۰۰۵ معادل ۲هزار و ۳۸۸میلیون دلار حق بیمه تولید کرده‌اند.
براساس گزارش بیمه مرکزی، در سال 84 مانند سال‌های قبل، بیشترین سهم حق بیمه مربوط به شخص ثالث بوده که 3/43درصد از حق بیمه‌های صادره بازار را به خود اختصاص داده است. پوشش ریسک‌های مربوط به اتومبیل‌ شامل بیمه‌های شخص ثالث، حوادث، سرنشین و بدنه اتومبیل 3/61درصد از حق بیمه‌های صادره صنعت بیمه را به خود اختصاص داده است. رشد 29درصدی حق بیمه صادره در بیمه‌های اتومبیل در مقایسه با سال قبل از آن موجب افزایش 3/2 واحدی سهم بیمه‌های اتومبیل از مجموع حق بیمه‌های صنعت بیمه شده است. در مجموع پوشش‌های مربوط به اتومبیل، رشته‌های درمان، زندگی و آتش‌سوزی 8/83درصد حق بیمه‌های بازار را شامل می‌شود و 2/16درصد باقیمانده بین رشته‌های باربری، حوادث، بدنه کشتی، هواپیما، مهندسی، پول، مسوولیت، اعتبار، نفت و انرژی و سایر انواع توزیع شده است.شرکت‌های بیمه ایران، آسیا، دانا و البرز به ترتیب با در اختیار داشتن 8/52، 2/17، 4/9 و 9/6درصد از حق بیمه‌های بازار رتبه‌بندی شرکت‌های بیمه را از نظر تولید حق بیمه دارند و در مقایسه با سال 83 تغییری در این زمینه رخ نداده است.
شرکت‌های بیمه غیر دولتی نیز به ترتیب پارسیان، کارآفرین، سینا، ملت، رازی، حافظ، دی، صادرات و سرمایه‌گذاری، سامان، امید، توسعه نوین در زمینه تولید حق بیمه رتبه‌بندی شده‌اند. در مجموع از ۷/۱۳درصد سهم بخش غیر دولتی ۲/۸درصد تولید حق بیمه به شرکت بیمه پارسیان تعلق دارد. در این سال مجموعا ۸/۲ واحد به سهم شرکت‌های بیمه دانا و بخش غیر دولتی افزوده شده و از سهم شرکت‌های بیمه ایران، آسیا و البرز به همین ‌میزان کاسته شده است. سهم شرکت بیمه ایران از حق بیمه‌های صادره طی ۵ سال اخیر مرتبا کاهش داشته است. در مقابل سهم بخش غیر دولتی طی این سال‌ها به طور مرتب افزایش یافته است. سهم سایر شرکت‌های بیمه در این مدت با نوسان همراه بوده است.
از لحاظ میزان فعالیت‌ شرکت‌های بیمه در هر یک از رشته‌های بیمه همچنان سهم اصلی بازار را شرکت دولتی بیمه ایران در اختیار دارد. اما شرکت بیمه آسیا در بیمه نفت و انرژی با 3/25درصد، شرکت بیمه البرز در رشته مهندسی با 8/25درصد، شرکت بیمه دانا در بیمه‌های درمان و حوادث به ترتیب با 9/31 و 9/29درصد و شرکت بیمه پارسیان در رشته اعتبار با 2/36درصد سهم عمده‌ای از بازار این رشته‌ها را در اختیار دارند.
سهم بیمه‌های دولتی و خصوصی از خسارت پرداختی
در سال 84 مانند سال‌های قبل بیش از نیمی از خسارت‌های پرداختی صنعت بیمه معادل 2/57درصد در رشته شخص ثالث پرداخت شده است. سهم رشته شخص ثالث در کنار بیمه‌های حوادث سرنشین و بدنه اتومبیل بیانگر آن است که 2/72درصد از کل خسارت‌های پرداختی صنعت بیمه ناشی از پوشش ریسک‌های مربوط به رانندگی و اتومبیل است در حالی که این رشته‌ها 3/61درصد حق بیمه‌های بازار را در اختیار دارند.بعد از رشته شخص ثالث، رشته‌های بدنه اتومبیل، درمان و زندگی، بیشترین سهم از خسارت‌های پرداختی بازار بیمه را دارند.
در مجموع ۴/۸۷درصد از خسارت‌های بازار در این چهار رشته پرداخت شده و بقیه رشته‌های بیمه از خسارت‌های پرداختی بازار، در مجموع ۶/۱۲درصد سهم دارند.
از لحاظ نقش هر یک از شرکت‌های بیمه دولتی در خسارت پرداختی بازار بیمه، ترتیب سال قبل حفظ شده است و شرکت‌های بیمه ایران، آسیا، دانا و البرز به ترتیب در پی هم قرار دارند.
شرکت‌های بیمه غیردولتی نیز به ترتیب پارسیان، کارآفرین، سینا، رازی، حافظ، امید، ملت، دی، توسعه، صادرات و سرمایه‌گذاری و سامان نیز براساس سهم از خسارت‌های پرداخت شده بازار رتبه‌بندی شده‌اند. این شرکت‌ها در مجموع ۱/۸درصد از خسارت‌های بازار بیمه را پرداخت کرده‌اند.شرکت‌های بیمه ایران، آسیا و دانا در حالی که به ترتیب ۸/۵۲، ۲/۱۷ و ۴/۹درصد از حق بیمه‌‌های بازار را در اختیار دارند به ترتیب ۸/۵۵، ۳/۲۰ و ۲/۱۰درصد از خسارت‌های بازار بیمه را پرداخت کرده‌اند.
در مقابل، شرکت‌های بیمه البرز و بخش غیردولتی با 9/6 و 7/13درصد سهم از حق بیمه‌های بازار، به ترتیب 6/5 و 1/8درصد از خسارت‌های بازار بیمه را پرداخت کرده‌اند.
در سال ۸۴ خسارت‌های پرداختی بخش غیردولتی یک‌هزار و ۵/۱۷۱میلیارد ریال است در حالی که این بخش از صنعت بیمه در سال ۸۳ فقط ۶/۱۳۰میلیارد ریال خسارت به بیمه‌گذاران خود پرداخت کرده بود که نشان‌دهنده ۹برابر شدن میزان خسارت‌ پرداختی در سال ۸۴ است.
علت اصلی این افزایش، رشد خسارت‌های پرداختی در رشته شخص ثالث است که با در اختیار داشتن 6/65درصد سهم از کل خسارت‌های پرداختی بخش غیردولتی، در مقایسه با سال قبل 3/32برابر شده است.همچنین تغییرات خسارت پرداختی در بخش دولتی در مقایسه با سال 83 معادل 2/34درصد است. برآیند فعالیت بخش‌های دولتی و غیردولتی صنعت بیمه کشور، رشد 1/44درصدی خسارت‌های پرداختی بازار بیمه را رقم زده است که 20واحد از رشد حق بیمه‌های صادره آن بیشتر است.