بیمه واحدهای مسکونی اجباری می‌شود

لیلا اکبرپور

عکس: نگارمتین‌نیا

امروز صبح در یکی از برنامه‌های رادیویی شنیدم که از مردم می‌پرسید شما برای انقلاب چکار کردید؟ به یاد دوران گذشته وآن زمان که در سمت رییس سازمان برنامه و بودجه در دو استان آذربایجان غربی و همدان بودم افتادم. در آذربایجان غربی عملکرد سازمان طی چهارسال متوالی اول شد و در استان همدان درسال ۱۳۶۹ برنامه سال ۱۴۰۰ استان را تدوین کردم. سال‌ها بعد که معاون سازمان مدیریت شدم برنامه ۱۴۰۰ ایران را نوشتم که طراحی آن بعد از آمدنم آنقدر طول کشید که به برنامه ۱۴۰۴ نام گرفت.

و امروز در صنعت بیمه به دنبال تقویت فضای موجود هستم، پیشرفت تدریجی است و از اول نمی‌توان ایده‌آل بود، باید پذیرفت که صنعت بیمه همپای سایر صنایع پیش نرفته و در مواردی به ویژه انتقال دانش روز دنیا و داشتن نیروی متخصص کمبود جدی دارد؛ اما همین رشد هم خوب است وقتی می‌بینم شرکت‌های بیمه درصدد تغییر مسیر جدی از عمومی‌کارکردن به سوی تخصصی بودن هستند، خوشحال می‌شوم و به عنوان رییس کل هرکاری باشد برای تسهیل فعالیت درفضای رقابتی سالم انجام می‌دهم...

این‌ها بخشی از گفته‌های دکترفرشباف ماهریان، رییس کل بیمه مرکزی ایران بود که در مصاحبه اختصاصی با دنیای اقتصاد عنوان شد. برگزاری دومین کنفرانس «بهبود فضای کسب و کاربیمه» فرصتی فراهم کرد تا رییس کل به مباحث روز بیمه‌ای کشور اشاره و اخبار جدیدی را اعلام کند.

* دکتر فرشباف، خبر تازه چه دارید؟

شورای عالی بیمه با جدیت دستور جلسه‌های خود را دنبال می‌کند و برنامه‌های خوبی برای صنعت بیمه دارد؛ اما تازه‌ترین اخبار اینکه لایحه بیمه همگانی واحدهای مسکونی پوشش خسارات ناشی از حوادث طبیعی در کمیسیون زیربنایی دولت نهایی شده و به زودی به مجلس ارائه می‌شود.

* بیمه واحدهای مسکونی اجباری می‌شود؟

بله، این بیمه نامه اجباری است و ۳ سال مهلت داده می‌شود تا واحدها بیمه‌نامه را تهیه کنند، نرخ حق بیمه آن نیز مانند بیمه شخص ثالث توسط دولت تعیین می‌شود.

همچنین در طرح دیگری بیمه مرکزی شرایط ورود صندوق‌های خود بیمه گر نهادها و سازمان‌های بزرگ به بازار بیمه تجاری را تسهیل می‌کند و به شرط پذیرش ضوابط بیمه مرکزی آنان می‌توانند در کنسرسیوم‌های صنعت بیمه و پوشش طرح‌های بزرگ مشارکت کنند.

و دیگر اینکه ایده ارائه بیمه‌های پایه همراه با بیمه مکمل درمان وارد صنعت بیمه بازرگانی شود و بیمه‌گذاران در صورت دلخواه بیمه پایه درمان خود را به جای سازمان تامین اجتماعی از شرکت بیمه بازرگانی که بیمه مکمل درمانی را عرضه می‌کنند خریداری نماید.

* آقای فرشباف، این مطلب همان خواسته مقام معظم رهبری در سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و گسترش بیمه‌های سلامت است؟

دقیقا، ایشان خواستار بازار رقابتی برای درمان هستند و بر نظام تامین اجتماعی تاکید دارند.

۶۳ درصد از حق بیمه‌های واریزی به تامین اجتماعی براساس حداقل حقوق است؛ زیرا نحوه سرویس دهی تامین اجتماعی به پرداخت‌کننده حداقل و حداکثر حق بیمه تفاوتی ندارد و بیمه‌گذارانی هستند که برای کسب خدمات برتر راضی به پرداخت حق بیمه متناسب با حقوق خود باشند. بدین ترتیب ضریب نفوذ بیمه نیز افزایش می‌یابد.

* در خصوصی‌سازی مشاهده می‌شود که بانک‌ها جزو سهامداران عمده بیمه‌های مشمول اصل ۴۴ هستند؟ چرا بانک‌ها به داشتن سهام شرکت بیمه تمایل دارند؟

بانک و بیمه دو بنگاه بازرگانی هستند که در خیلی از موارد هم پوشانی دارند و می‌توانند تهاتر خدمات داشته باشند، اما این نکته که در هیچ زمانی به این اندازه از سهام شرکت‌های بیمه استقبال نشده است، حقیقت دارد. این مطلب نیز به خاطر آن است که سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه توجیه اقتصادی دارد و آن طور هم که پیش از این اعلام کرد سود سرمایه‌گذاری در صنعت بیمه از ۱۴ به ۱۷ درصد افزایش می‌یابد.

* آیا یکی از دلایل این امر انتقال ریسک مطالبات معوق به صنعت بیمه نیست؟

با این گفته شما موافق نیستم و برای آن هم دلیل دارم، اول اینکه بحث مطالبات معوق به گذشته برمی‌گردد و تاثیری در قرارداد‌های آتی ندارد. امروز بانک‌ها به دلایل رشد مطالبات معوق پی برده و بدیهی است مانند گذشته به هر شخص حقیقی و حقوقی بدون توجیه طرح و رتبه اعتبار وی وام دهند.

* آقای دکتر، براساس آمارهای بیمه مرکزی رشته اعتبار طی سال‌های گذشته بیشترین ضریب خسارت را دارد و گزارش‌ها حاکی از آن است که صنعت بیمه هرگاه وارد این قراردادها شده زیان سنگینی را متحمل شده، این مطلب شاید به نداشتن قدرت چانه‌زنی بیمه‌گران درزمان مذاکره با موسسات و بانک‌ها مربوط می‌شود؟

توجه داشته باشید که امروز رویکرد صنعت بیمه تغییر کرده و بانک‌ها نیز در انعقاد قراردادها انعطاف‌پذیر شده‌اند. شورای عالی بیمه نیز در اصلاح آیین‌نامه بیمه‌های اعتباری سقف پوشش را افزایش می‌دهد و فرانشیز ۲۵ درصد را برای تمامی‌قراردادها تصویب می‌کند. در برنامه جدید بانک و موسسات خود بیمه‌گذار خواهند بود و نمونه بارز آن را در قرارداد بانک صادرات ایران با کنسرسیوم بیمه مشاهده کردید که همه چیز طبق ضوابط صورت گرفته است و بانک صادرات بیمه‌گذار است و تمامی‌قراردادهای تسهیلات را تحت پوشش قرارداده است، به این ترتیب ریسک مشتری به بیمه‌ها منتقل نمی‌شود وخود بانک برای وصول مطالبات خود تدابیر خاص خود را دارد.

از این گذشته به این نکته توجه داشته باشید که وقتی یک بانک سهامدار یک شرکت بیمه می‌شود و سهام قابل توجه آن را خریداری می‌کند هیچ گاه ریسک‌های پرخطر را به آن شرکت منتقل نمی‌کند و در حین انعقاد قرارداد تمام جوانب را در نظر می‌گیرد. این در واقع منافع مشترک است.

* در اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری به رشد سودآوری صنعت بیمه توجه شد؟

سرمایه‌گذاری‌های صنعت بیمه باید متناسب با بیمه‌نامه‌ها و کاهش ریسک صنعت بیمه باشد. تاکنون سرمایه‌گذاری که بازده اقتصادی آن مربوط به صنعت بیمه باشد از شرکت‌های بیمه مشاهده نشده است. در واقع مدیریت منابع در صنعت بیمه نداریم. خرید ساختمان و گران شدن آن که سرمایه‌گذاری نشد و خلاقیتی در آن نیست از بیمه گران توقع دیگری می‌رود که در فعالیت‌هایی که در نهایت منجر به کاهش ریسک و ضریب خسارات می‌شوند مشارکت داشته باشند.

* آقای فرشباف، دومین کنفرانس بهبود فضای کسب و کار در ۲۸ بهمن ماه امسال(امروز) برگزار می‌شود لطفا در خصوص لزوم ایجاد نهادهای پشتیبان صنعت بیمه توضیح دهید؟

تحقق برنامه‌های صنعت بیمه به ایجاد نهادهای پشتیبان نیاز دارد و جای خالی آنان در مباحث مهمی‌چون مسائل حقوقی، ارزیابی خسارت، آموزش نیروی انسانی، مدیریت ریسک و آکچوئری، بازاریابی و جذب مشتری به چشم می‌خورد.

صنعت بیمه برای توسعه و تحول ناگزیر به استفاده از ابزارهای نوین در راستای ارائه خدمات مطلوب به مشتریان است.

آنچه بیش از همه خود را نشان می‌دهد نبود دانش فنی و تخصصی در صنعت بیمه است. نیروی انسانی متخصص نداریم و حتی در دانشگاه‌ها هنوز کتاب‌های بیمه ای مربوط به ۳۰ سال پیش و اساتید نیز مربوط به همان دوره هستند. تحول صنعت بیمه بدون استفاده از دانش روز دنیا میسر نخواهد شد. بنابراین بیمه مرکزی از پژوهشکده بیمه خواست تا با ترجمه متون بیمه‌ای، ترجمه کتاب و دعوت از اساتید و کارشناسان بیمه خارجی و آموزش نیروی انسانی مسیر ورود این دانش را هموار سازد.