همایش «ریسک یکپارچه سازمانی» در ایران برگزار می‌شود

فاطمه بهادری

۲۹ آبان ماه امسال، همایشی به همت شرکت ایرانی، سوئیسی و اسلواکی کامپیوکو تحت عنوان «مدیریت ریسک یکپارچه سازمانی» برگزار می‌شود. در این همایش کارشناسان و مدیران بانکی و مالی ایرانی و سوئیسی به سخنرانی و تبادل نظر در خصوص مدیریت ریسک می‌پردازند.مدیریت ریسک و رتبه‌بندی که در اردیبهشت ماه امسال با مصوبه مجلس تحت عنوان تسهیل در ارائه خدمات بانکی، شکل جدی‌تری به خود گرفت تا تسهیل کننده و شتاب‌دهنده جریان خصوصی‌سازی مدنظر سیاست‌های کلی ابلاغی اصل ۴۴ باشد.عرضه سهام شرکت‌ها و نهادهای مشمول خصوصی‌سازی در بورس نیازمند شفاف‌سازی و اصلاح ساختارهای مالی است.مدیریت ریسک در کنار شفاف‌سازی به افزایش ارزش سهام شرکت‌ها در بورس و کسب اعتماد و ثبات در قیمت‌های سهام کمک می‌کند.مدیریت ریسک با قدمتی ۲۰ ساله در جهان، تجربیات گران‌قیمتی برای کشورها به همراه داشته است.

به عنوان نمونه چین با وجود صادرات ۳۰۰میلیارد دلاری پارچه با مشکل عظیمی در خصوص رقابت با بانک‌های خارجی دچار شد.مشکلی که برای آینده بانک‌های ایرانی در مواجهه با ورود بانک‌های خارجی به کشور قابل پیش‌بینی است.به عقیده دکتر داوود اصفهانی، مدیرعامل شرکت ایرانی و سوئیسی کامپیوکو که متولی برگزاری همایش «ریسک یکپارچه سازمانی» در اواخر ماه جاری است، بانک‌های ایرانی صرافی‌های بزرگی بیش نیستند که پس از تاسیس شعب بانک‌های خارجی در کشور باید به منظور خارج نشدن از گردونه رقابت به ارائه خدمات بین‌المللی به متقاضیان بپردازند.

وی با تاکید بر این که در سمینار آتی، کارشناسان و مدیران بانکی از ایران و سوئیس در خصوص مدیریت ریسک صحبت خواهند کرد و تجربیات تلخ دنیا را در این زمینه تشریح خواهند کرد، گفت: در این سمینار کارشناسان و مسوولان بانکی، بیمه‌ای، مالی و بورسی ایران و سوئیس به مباحثی همچون انواع ریسک اعتباری، بازار، نقدینگی، عملیاتی و حرفه‌ای می‌پردازد.

وی در خصوص سخنرانان این سمینار تصریح کرد: کارشناسانی همچون مدیرعامل بانک اقتصاد نوین، راعی مدیرعامل بانک تجارت، مدیریت ریسک بانک اقتصاد نوین، بهزاد فخار، رییس گروه نظارت و ریسک عملیاتی اداره نظارت بر موقعیت مالی بانک‌ها در بانک مرکزی، اولیور مخشاند از کارشناسان بانک‌های سوئیس و معاون سابق بانک یوبی اس و ویلی ویراگ، کارشناس ریسک از سخنرانان این سمینار هستند.

ضرورت مدیریت ریسک در بانک‌ها

وی تشکیل بخش مربوط به مدیریت ریسک را در هر بانکی ضروری دانست و گفت: مدیریت ریسک باید تحت نظر شخص مدیرعامل بانک بود و فرمان مدیریت ریسک در دست او باشد.

اصفهانی افزود: هرچند در ایران، بخش مدیریت ریسک در برخی بانک‌ها تشکیل شده؛ اما متاسفانه این کار فقط تجملی است. این کارشناس بانکداری الکترونیک از بانک مرکزی خواست برای تشکیل بخش های مدیریت ریسک در بانک‌ها اقدام کند. وی گفت: بانک‌ها و بیمه‌های دولتی و خصوصی باید مدیریت ریسک داشته باشند تا دچار ریسک نقدینگی یا مطالبات معوق نشوند.

مدیر اجرایی همایش مدیریت ریسک یکپارچه در پاسخ به سوالی درباره ورود بانک‌های خارجی به ایران، گفت: بانکداری الکترونیک واقعی آن است که در هر جای دنیا بتوان کار بانکی خود را انجام داد. به طور نمونه من در ایران می‌توانم به حساب‌های بانکی خود در سوئیس رسیدگی کنم ولی اگر حساب بانکی در ایران باشد، می‌توان در سوئیس به حساب بانکی خود رسیدگی کرد؟ وی تاکید کرد: اگر هر بانک خدمات کامل بانکداری الکترونیک با خدمات جدید به مشتریان خود ارائه دهد، مطمئن باشید مشتریان بزرگ ظرف شش ماه به این بانک هجوم می‌آورند. اصفهانی با بیان آن که اکنون ۹۷درصد از تبادلات جهانی میان کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی انجام می‌شود، افزود: اگر ایران عضو سازمان تجارت جهانی شود ولی بانک‌های ایرانی از زیرساخت‌های مناسب برخوردار نباشند، مشتریان خود را از دست خواهند داد. این کارشناس بانکداری، به قوانین بال۲ اشاره کرد و گفت: موضوع این قانون بسیار جدی است و از ابتدای سال ۲۰۰۸ به صورت قانون در اتحادیه اروپا به اجرا درمی‌آید. قوانین بال ۲ مربوط به ریسک مالی و ریسک عملیاتی است؛ یعنی سرمایه بانک باید چقدر باشد؟ چه میزان از سرمایه را می‌تواند وام بدهد و چقدر را سرمایه‌گذاری کند؟ مدیر اجرایی همایش مدیریت ریسک یکپارچه اظهار داشت: از ابتدای سال ۲۰۰۸، هر بانک در سراسر دنیا که قوانین بال ۲ را اجرا نکرده باشد، قادر به معامله با بانک‌های اروپایی نخواهد بود.

خصوصی‌سازی بانک‌ها

اصفهانی در جواب به سوالی درباره خصوصی‌سازی بانک‌ها در ایران، پیشینه خصوصی‌سازی را مربوط به ۴۰سال پیش در انگلیس دانست و گفت: وقتی که این تجربه در انگلیس موفق شد، به تدریج کشورهای دیگر هم آن را انجام دادند. سال گذشته در سراسر دنیا، حدود ۴۰میلیارد دلار خصوصی‌سازی شد. در دهه گذشته ۷۰ کشور خصوصی‌سازی را شروع کردند، البته همه آنها در این راه موفق نبودند. مدیر اجرایی همایش مدیریت ریسک یکپارچه، علت شکست برخی کشورها در خصوصی سازی را«بدون برنامه آغاز کردن» آن دانست و گفت: آنها این کار را بدون استراتژی شروع کردند و با شکست روبه‌رو شدند. وی گفت: خصوصی‌سازی باید برنامه خاص خود را داشته باشد. باید معلوم شود شرکت‌ها و بانک‌ها را به چه کسی می‌خواهیم بفروشیم؟ آیا کسانی که سهام بانک‌ها و شرکت‌ها را می‌خرند، از عهده این کار برمی‌آیند؟ اصفهانی افزود: با وجودی که طرفدار خصوصی‌سازی هستم؛ اما معتقدم اگر برنامه نداشته باشیم، این کار شکست می‌خورد. چین در خصوصی‌سازی موفق شد. نمونه این موفقیت آن است که در سال گذشته فقط ۳۰۰میلیارد دلار پارچه به دنیا فروخت. اما در بخش بانک موفق نبود. مدیر اجرایی همایش مدیریت ریسک یکپارچه اظهار داشت: علت شکست چین در خصوصی‌سازی بانک‌ها این بود که کار بانک‌های چینی شبیه بانک‌های ایرانی بود. آنها هم مانند بانک‌های ایرانی مثل یک صرافی بزرگ عمل می‌کردند. پول را از مردم می‌گرفتند و به دیگران می‌دادند و سود می‌گرفتند. وی اضافه کرد: بانک‌های چینی با شعب گسترده خود، کار خرده‌فروشی را انجام می‌دادند و وقتی وارد بازار شدند از یک جهت برایشان خوب بود؛ اما در مقابل، بانک‌های خارجی را دیدند که سرویس کامل بانکداری ارائه می‌کردند.

اصفهانی، مشتریان با حساب پولی اندک را «مزاحم بانک» دانست و گفت: مشتریانی که یک تا ۱۰میلیارد تومان حساب در بانک دارند، برای بانک سودآور هستند. مشتریان بزرگ به بانکی هجوم می‌آورند که همه سرویس‌های بانکی را ارائه دهد. مدیر اجرایی همایش مدیریت ریسک یکپارچه اضافه کرد: بانک‌های چینی به ناچار به بانک‌های بزرگ دنیا پیوستند. مشابه این تجربه را در اروپای شرقی هم مشاهده می‌کنیم. در حال حاضر در اروپای شرقی هیچ بانکی پیدا نمی‌کنیم که متعلق به اروپای شرقی باشد. بیشتر سهام این‌بانک‌ها را اروپائیان خریده‌اند.

تجربیات تلخ نبود مدیریت ریسک

این کارشناس بانکداری، تجربیات تلخ ناشی از نبود مدیریت ریسک را در بانک‌ها و برخی شرکت‌های مالی یادآور شد و گفت: طی سال‌های گذشته بانک‌های معتبر دنیا که قدمت برخی از آنها بیش از ۲۰۰سال بود، به علت نبود مدیریت ریسک، ورشکست شدند.

وی سابقه مدیریت ریسک و توجه به آن را در دنیا ۲۰سال پیش عنوان کرد و گفت: ریسک‌های امروز در دنیا، اعتباری، نقدینگی، تجاری، عملیاتی، حرفه‌ای و همچنین ریسک استراتژی هستند.

تحریم‌های بانکی

مدیرعامل شرکت سوئیسی «کامپیوکو» که در زمینه بانکداری الکترونیک به بانک‌های جهان مشاوره می‌دهد، در پاسخ به سوالی درباره تحریم بانک‌های ایرانی گفت: تحریم، یک مساله سیاسی است که ممکن است یک شبه حل شود.

اصفهانی افزود: ولی بانک‌های مشمول تحریم می‌توانند راه‌هایی پیدا کنند که از طریق دیگر؛ ولی گران‌تر کارشان را انجام دهند.