مقررات جدید خدمات ارزی ابلاغ شد
کاهش سهمیه ارزی مسافرت غیر هوایی
گروه بازار پول- بانک مرکزی در بخشنامه‌ای مجموعه مقررات ناظر بر خدمات ارزی و سایر مبادلات ارزی بین‌المللی را اعلام کرد. این بخشنامه شامل مقررات ناظر بر خرید، فروش و افتتاح حساب ارزی است. این ابلاغیه از آنجایی که کلیه قوانین و مقررات مربوط به خدمات ارزی بانک مرکزی را کنار هم قرار داده است، می‌تواند بسیار مهم باشد. بر اساس این ابلاغیه بانک مرکزی حداکثر تا سقف ۵۰۰۰ دلار یا معادل آن اسکناس از ارزهای مجاز مد نظر این بانک (شامل یورو، پوند انگلیس، ین ژاپن، فرانک سوئیس، درهم امارات، ریال عربستان، دلار کانادا و دینار بحرین) خریداری می‌کند. براساس بخشنامه خرید ارز از موسسات و شرکت‌های دولتی و کلیه سازمان‌های دولتی و شرکت‌های تابعه و وابسته به آنها مشروط به آن است که بالاترین مقام و مسوول امورمالی دستگاه ذی‌ربط تایید نماید که ارز ارائه شده جهت فروش به طور مستقیم یا غیرمستقیم از محل ارز تخصیصی با نرخ کمتر از نرخ گواهی سپرده ارزی در سال‌های قبل تامین نشده باشد. همچنین میزان ارز مسافرتی مجاز برای فروش به مسافران هوایی به مقصد تمامی کشورها (به جز عراق و سوریه) ۲۰۰۰ دلار تعیین شده است، در حالی که این رقم برای مسافران زمینی، ریلی و دریایی به مبلغ ٥٠٠ دلار یا معادل آنها به سایر ارزها کاهش یافته است. این ابلاغیه ۳۵ بند را به عنوان موارد مجاز فروش ارز به متقاضیان از بانک مرکزی لیست می‌کند که در این بین می‌توان به ارائه ارز درمانی، ارز برای امور دانشجویی، انتقال ارز بابت حق عضویت و حق ثبت نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل علمی، تامین ارز برای تامین هزینه چاپ مقالات علمی و نهایتا تامین ارز لازم بابت اصل و سود سرمایه‌گذاری خارجی و بازپرداخت وام‌های دریافتی اشاره کرد.
قوانین ناظر بر خرید ارز توسط بانک مرکزی
بر اساس این بخشنامه، مقررات خرید ارز از کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از ایرانی و خارجی توسط شعب داخلی و خارجی بانک مرکزی در ۷ ماده ابلاغ شده است. بانک مرکزی ارزهای قابل خرید توسط این بانک را یورو، پوندانگلیس، دلارآمریکا، ین ژاپن، فرانک سوئیس، درهم امارات متحده، ریال عربستان سعودی، دلار کانادا و دینار بحرین معرفی کرده است، هر چند بر اساس تبصره‌ای خرید ارزهای جهانروا و سایر ارزها در صورتی که در بانک مرکزی مصرف داشته باشند، بلامانع است. همچنین این بخشنامه خرید ارزهای انتقالی قابل وصول ازطریق سیستم بانکی بین‌المللی ازجمله حوالجات ارزی، چک‌های مسافرتی، کارت‌های اعتباری و سایر ابزارهای معتبر بانکی و موجودی حساب‌های ارزی بدون هیچ‌گونه محدودیتی مجاز است.اما در مورد سقف خرید در بخشنامه این گونه بیان شده است: خرید اسکناس حداکثر تا سقف ٥٠٠٠ دلار یا معادل آن به ارزهای دیگر مجاز است و در ضمن خرید اسکناس بیش از سقف ٥٠٠٠ دلار مشروط به رعایت مقررات پیشگیری از پولشویی است.بانک مرکزی خرید ارز از موسسات و شرکت‌های دولتی، کلیه سازمان‌های دولتی و شرکت‌های تابعه و وابسته به آنها، موسسات و شرکت‌هایی که شمول قانون برآنها مستلزم ذکر نام است، مانند شرکت ملی نفت ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، سازمان صنایع ملی ایران، شرکت مخابرات ایران و شرکت‌های مشابه را مشروط اعلام کرده است. بر اساس این بخشنامه خرید ارز از این دسته موسسات موکول به آن است که بالاترین مقام و مسوول امورمالی دستگاه ذی‌ربط تایید نماید که ارز ارائه شده جهت فروش به طور مستقیم یا غیرمستقیم از محل ارز تخصیصی با نرخ کمتر از نرخ گواهی سپرده ارزی در سال‌های قبل تامین نشده، بلکه ارز مزبور در نتیجه فعالیت‌های مجاز اقتصادی که طبق ضوابط و مقررات انجام شده تحصیل گردیده است.
قوانین ناظر بر فروش ارز توسط بانک مرکزی
بانک مرکزی خود را موظف به فروش ارز بابت مصارف ۳۵ موردی این بخشنامه کرده است.
از مهم‌ترین این ۳۵ مورد مشروحه ارز مسافرتی است. بر اساس این بخشنامه فروش ارز مسافرتی در هر سفر و برای هریک از مسافران هوایی به مقصد تمامی کشورها (به استثناء عراق و سوریه) مبلغ ٢٠٠٠ دلار و برای مسافران زمینی، ریلی و دریایی مبلغ ٥٠٠ دلار و یا معادل آنها به سایر ارزها است. همچنین فروش ارز مسافرتی به مسافرین هوایی، زمینی و دریایی کشورهای عراق و سوریه به میزان ٥٠٠ دلار تعیین شده است. فروش ارز مسافرتی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور به میزان ۵۰ درصد مبالغ ذکر شده مقرر شده است.مدارک مورد نیاز برای خرید ارز از بانک مرکزی به این شرح است: گذرنامه معتبر جمهوری اسلامی ایران، بلیت مسافرت (اعم از یکسره یا دوسره) زمینی، دریایی، هوایی (کاغذی یا الکترونیکی «ممهور به مهرآژانس هواپیمایی»)، ویزای کشور مقصد (در مورد کشورهایی که نیاز به ویزا دارند)، اصل فیش پرداخت عوارض خروج از کشور(به استثنای مسافران معاف از پرداخت عوارض) و تعهد کتبی مسافر مبنی بر خرید ارز مسافرتی(در هر سفر) فقط ازیک منبع اعم از بانک یا صرافی مجاز.
فروش ارز مسافرتی به زائرین عمره مفرده نیز صرفا از طریق بانک ملی ایران و با ارائه لیست مشخصات زائران که توسط دفاتر سازمان حج و زیارت تائید شده باشد، بدون ارائه بلیت و گذرنامه حداکثر تا سقف٧٠٠ دلار بلامانع اعلام شده است. بر اساس این بخشنامه نیاز است تا متقاضیان پس از دریافت مدارک فوق و همچنین دریافت هم ارز ریالی مبلغ مربوطه توسط شعبه، ارز را پس از ممهور کردن صفحه آخر گذرنامه و ارائه اصل فیش پرداخت عوارض خروج از کشور و بلیت مسافرت به مهر «ارز مسافرتی در تاریخ ...............پرداخت گردید» تحویل بگیرند. همچنین لازم است متقاضیان کپی این مدارک را نیز به منظور نظارت بازرسان بانک مرکزی تهیه نمایند.بانک مرکزی همچنین درباره فروش ارز درمانی موادی را در این ابلاغیه آورده است. بر این اساس ارز درمانی در صورت تصریح شورای عالی پزشکی یا تایید ادارات کل بهداشت مراکز استان‌ها باید به حساب موسسه درمانی واریز شود. همچنین از کل مبلغ ارز درمانی، پرداخت ارز درمان به صورت اسکناس تا سقف مبلغ ١٠ هزار دلار توسط بانک مرکزی بلامانع اعلام شده و برای پرداخت‌های نقدی بیش از مبلغ مذکور، کسب مجوز از بانک مرکزی الزامی است. فروش ارز بابت اقامت بیمار و همراه نیز روزانه برای هر نفر حداکثر یکصد دلار تعیین شده است.ارز دانشجویی نیز از موارد ۳۵ گانه این بخشنامه است.
بر این اساس بانک مرکزی فروش، انتقال یا پرداخت ارز دانشجویی با ارائه درخواست وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فن‌آوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با امضای ذی حساب یا مدیر امورمالی و معاونت مربوطه هر یک از این وزارتخانه‌ها را انجام خواهد داد. بر این اساس فروش و انتقال ارز بابت شهریه دانشجویان آزاد خارج از کشور با ارائه درخواست متقاضی درمقابل تایید وزارتخانه ذی‌ربط (علوم، تحقیقات و فناوری یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ) مبنی بر شاغل به تحصیل بودن دانشجو در خارج از کشور و ارائه صورتحساب دانشگاه مربوطه به میزان مبلغ مندرج در آن و حداکثر در سقف پانزده هزار دلار سالانه در وجه موسسه و یا دانشگاه ذی‌ربط انجام خواهد شد. همچنین فروش، انتقال و یا پرداخت ارز بابت هزینه‌های اقامت دانشجویان آزاد به میزان حداکثر ماهیانه معادل هزار دلار برای هر نفر و برای هر عضو خانواده ماهانه حداکثر پانصد دلار نیز در سبد وظایف بانک مرکزی قرار گرفته است.تامین ارز صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی و خدمات فنی و مهندسی بابت خرید اسناد مناقصه و تامین هزینه‌های بازاریابی نیز در این لیست به چشم می‌خورد. بانک مرکزی فروش ارز به صادرکنندگان فوق بابت خرید اسناد مناقصه را تا میزان حداکثر ده هزار دلار علاوه بر ارز مسافرتی بابت هزینه‌های سفر و بازاریابی با تایید سازمان توسعه تجارت ایران و ادارات کل بازرگانی را تایید کرده است.
همچنین در بخشنامه، فروش ارز حداکثر به میزان ده هزار دلار به بازرگانان و دارندگان کارت بازرگانی بابت هزینه‌های بازاریابی با تایید اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران علاوه بر ارز مسافرتی و با اخذ تعهد کتبی از اشخاص فوق‌الذکر مبنی بر استرداد ارز مازاد پس از انجام سفر مجاز دانسته شده است.
همچنین فروش و انتقال ارز بابت اصل و سود سرمایه‌گذاری‌های خارجی با تایید سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران و به علاوه فروش و انتقال ارز بابت بازپرداخت اصل و سود وام‌های دریافتی با تایید‌های مذکور نیز مجاز شمرده شده است.
در مورد کارمزد‌ها نیز در ابلاغیه چنین آمده است: فروش ارز بابت کارمزد آن دسته از اعتبارات اسنادی وارداتی که تامین آن به عهده خریدار می‌باشد با اعلام بانک کارگزار و همچنین فروش ارز بابت کارمزد حواله‌ها و ضمانتنامه‌های ارزی بلامانع می‌باشد.
اما تسویه تعهدات ارزی صادرکنندگان، واردکنندگان و نمایندگی شرکت‌های کشتیرانی نیز مورد توجه بانک مرکزی بوده است. بر این اساس بانک مرکزی موظف به فروش ارز به نرخ روز بابت تسویه تعهدات ارزی صادرکنندگان، واردکنندگان کالا و نمایندگی شرکت‌های کشتیرانی مربوط به قبل از پایان سال ۱۳۸۰ است، به شرط اینکه ارزهای خریداری شده با نرخ کمتر از نرخ روز به حساب بانک مرکزی خریداری و بلافاصله به حساب‌های این بانک منتقل گردد.
تامین ارز برای هزینه اجاره و اشتراک شبکه‌های اطلاعاتی نیز در این لیست ۳۵ موردی دیده می‌شود. بر اساس این ماده قانونی فروش و انتقال ارز به درخواست وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی و نهادهای انقلاب اسلامی و نهادهای عمومی غیردولتی با امضای ذی‌حسابی یا مدیر امور مالی و معاونت اداری و مالی دستگاه مربوطه بلامانع است. همچنین فروش و انتقال ارز با ارائه درخواست متقاضی غیردولتی منضم به اصل صورتحساب، حداکثر به میزان مندرج در آن تا سقف پنج هزار دلار یا معادل آن به سایر ارزها و با اعلام کتبی متقاضی مبنی بر صحت هزینه انتقال یافته نیز قانونی است.
فروش ارز به منظور صدور کارت اعتباری نیز با ارائه تقاضای کتبی ذینفع حداکثر معادل ٥ هزار دلار بلامانع می‌باشد، بنابراین بخشنامه، همچنین فروش ارز جهت پرداخت صورتحساب کارت‌ها بابت مصارف تعیین شده در این دستورالعمل مجاز خواهد بود.
هزینه زندگی و حق حضانت نیز از موارد مهم و اساسی نیاز ارز کشور در سطح خرد به حساب می‌آید. بانک مرکزی در این باره اشاره کرده است که فروش و انتقال ارز حداکثر ماهانه یک هزار دلار بابت هزینه زندگی هر یک از افراد تحت تکفل درجه یک یا تحت حضانت با ارائه درخواست کتبی متقاضی منضم به فتوکپی شناسنامه متقاضی و ذینفع حواله، بااعلام کتبی متقاضی مبنی بر صحت هزینه انتقال یافته و عدم انتقال از سایر بانک‌ها بلامانع می‌باشد.
فروش و انتقال ارز بابت هزینه‌های بیمه اتکایی، حق بیمه‌های قابل برگشت به بیمه‌گذار یا سایر هزینه‌هایی که الزام در پرداخت ارز را به همراه داشته باشد، با تایید بیمه مرکزی ایران نیز از کانال‌هایی است که بانک مرکزی برای تامین ارز شرکت‌های بیمه ایرانی در نظر گرفته است.همچنین درصورت مطالبه وجه الضمان ضمانتنامه‌های ارزی صادره براساس مقررات و دستورالعمل‌های ارزی بانک مرکزی، فروش و انتقال آن در وجه ذینفع ضمانتنامه به نرخ روز درخواست از وظایف ارزی بانک مرکزی شمرده شده است.برای افتتاح حساب ارزی نیز ارز حداکثر به میزان یک هزار دلار (باتوجه به حداقل قابل قبول برای افتتاح حساب ارزی توسط هر بانک) در نظر گرفته شده است.از موارد مهم دیگر در این لیست ۳۵ موردی می‌توان به انتقال ارز بابت حق عضویت و حق ثبت نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل علمی، تامین ارز برای تامین هزینه چاپ مقالات علمی، ارز ماموریتی، تامین ارز لازم برای انتقال حقوق کارکنان خارجی، پرداخت حق‌الوکاله در رابطه با دعاوی خارجی، هزینه دفاتر خارج از کشور، هزینه خرید امتیاز پخش فیلم و دریافت‌های ماهواره‌ای و فروش و انتقال ارز بابت تبدیل موجودی حساب‌های ریالی افراد غیرمقیم اشاره کرد.
ارسال نظر