چرا بخشی از کسب‌وکارها وام حمایتی دولت را نگرفتند؟
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا تاکنون بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات کرونا به خانوارها و کسب‌وکارهای متقاضی پرداخت شده است.
در مرحله نخست پرداخت تسهیلات، ۲۲ هزار میلیارد تومان به خانوار، ۶/ ۶ هزار میلیارد تومان به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده، ۵/ ۲ هزار میلیارد تومان به شرکت‌های معظم حمل‌ونقلی و ۵/ ۴ میلیارد تومان نیز به‌عنوان تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت شد.
در مرحله دوم نیز ۵/ ۷ هزار میلیارد تومان به خانوارها و ۲۰۰ میلیارد تومان وام ویژه بنگاه‌های سه‌گانه (فرهنگ و هنر، گردشگری و ورزش و جوانان) پرداخت شده است.
جمع این میزان پرداختی در دو مرحله کمی بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان است و این درحالی است که دولت در مرحله اول ۷۵ هزار میلیارد تومان و در مرحله دوم ۱۹هزار میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت وام به متقاضیان در نظر گرفته و تصویب کرده بود.
به‌رغم اینکه تقریبا نیمی از اعتبار مصوب، به مرحله پرداخت رسیده و متقاضیان، وام حوزه خود را دریافت کرده‌اند اما همچنان می‌توان متقاضیانی را جست‌وجو کرد که در فرآیند ثبت‌نام متوقف شده یا از دریافت وام منصرف شده‌اند. با توجه به تاکید کارگروه مقابله با پیامدهای اقتصادی کرونا بر لزوم حمایت از کسب‌وکارهای آسیب دیده از کرونا، در این گزارش برخی از مهم‌ترین چالش‌ها و موانع دریافت تسهیلات حمایتی را در میان متقاضیانی که هنوز موفق به دریافت آن نشده‌اند، بررسی کرده‌ایم.
یک نظرسنجی: بر اساس نتایج یک نظرسنجی تلفنی که از سوی پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا و با هدف بررسی مهم‌ترین موانع دریافت وام یا علل عدم پیگیری از سوی متقاضی و پیشنهادهای متقاضیانی انجام شده است؛ ۶۰ متقاضی وام که موفق به دریافت آن نشده‌اند به پرسش‌ها پاسخ داده‌اند. ۹۶درصد از این متقاضیان در رسته‌های شغلی ۱۴گانه آسیب دیده از کرونا فعالیت دارند.
مرور علت‌ها: در مجموع ۶۰ متقاضی پاسخگو به این نظرسنجی ۷۲ دلیل را عامل اصلی عدم پیگیری یا انصراف خود از دریافت وام برشمرده‌اند. دلایل را به‌طور کلی می‌توان در سه دسته کلی موانع بانکی، موانع نرم‌افزاری در سایت کارآ و مبلغ وام دسته‌بندی کرد. بر این اساس ۴۱ مورد از دلایل در بخش موانع بانکی، ۲۵ مورد در بخش موانع نرم‌افزاری و ساختاری و ۶ مورد نیز در بخش مبلغ وام دسته‌بندی می‌شوند.
موانع بانکی: در بخش موانع بانکی «شرایط سخت تضامین بانکی»، «عدم همکاری بانک»، «چند مرحله‌ای بودن پرداخت وام»، «داشتن چک برگشتی ضامن» و «شرایط سخت بازپرداخت» مهم‌ترین دلایل مطرح شده بودند.
در گزاره «عدم همکاری بانک» پاسخ‌هایی چون «اعلام عدم دریافت بخشنامه»، «عدم پاسخگویی بانک» و... تجمیع شده است.
موانع نرم‌افزاری و ساختاری: برخی از متقاضیان معتقدند که ابزار اثربخشی برای تعامل و پیگیری وام در دسترس نداشته‌اند. برخی عنوان کرده‌اند که نمی‌دانستند چگونه باید پرداخت وام را پیگیری کنند. بیشتر افراد هم معتقد بودند که پیامکی از سوی سامانه برای کسب تکلیف دریافت نکرده‌اند. در این دسته بندی نیز «عدم دریافت پیامک»، «عدم اطلاع از چگونگی پیگیری»، «فرصت کوتاه تحویل مدارک» و برخی دیگر از پاسخ‌ها از جمله رد شدن مدارک، ضعف در سیستم کارآ، عدم اختصاص به مشاغل و... تجمیع شده است.
مبلغ وام: ۶ نفر از پاسخگویان، معادل۱۰ درصد از پاسخگویان و ۸ درصد از پاسخ‌ها نیز مبلغ کم وام را علت اصلی عدم پیگیری اعلام کرده‌اند.
سرشماری موانع: به‌طور کلی مهم‌ترین دلایلی که برای عدم پیگیری برای دریافت تسهیلات عنوان شده در نمودار و براساس فراوانی هر یک از موانع، ارائه شده‌اند. در این نمودار مهم‌ترین علت‌ها (با بسامد بیش از دو بار) ارائه شده است.
