سمینار طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی
طرح هزینه و درآمد خانوار قدیمی‌ترین طرح نمونه‌گیری مرکز آمار ایران است که از سال ١٣٤٢ تاکنون اجرا شده است. این طرح در سال١٤٠٠ در مناطق شهری و روستایی ٣١ استان با تعداد ٤٠٩٦٨ خانوار نمونه اجرا می‌شود. در این طرح علاوه بر پرسش ریز اقلام هزینه و درآمد خانوار، خصوصیات اجتماعی اعضای خانوار، وضع شغلی و مشخصات محل سکونت خانوار نیز پرسش می‌شود.
آخرین نتایج این طرح مربوط به سال ۱۳۹۸ است. نگاهی به اهم نتایج طرح در سال ۱۳۹۸ در مناطق شهری و روستایی نشان میدهد که: متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار شهری ۴۷۴۳۷۹ هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه در سال قبل از آن۶/ ۲۰درصد افزایش نشان میدهد. از هزینه کل سالانه خانوار شهری ۱۱۷۵۲۹ هزار ریال با سهم ۲۵درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ۳۵۶۸۵۰ هزار‌ریال با سهم ۷۵ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده‌است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۲۲ درصد مربوط به هزینه گوشت و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ۴۸درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
- متوسط درآمد اظهار‌شده سالانه یک خانوار شهری ۵۴۱۰۰۷ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل، ۴/ ۲۴ درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال ۱۳۹۸رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری تقریبا برابر با رشد هزینه کل سالانه است. منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان میدهد که ۵/ ۳۲درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، ۱/ ۱۶ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۴/ ۵۱درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است.
-مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ نشان میدهد که خانوارهای استفاده‌کننده اتومبیل شخصی از ۲/ ۵۳ به ۱/ ۵۳، یخچال‌فریزر از ۵/ ۶۸ به ۲/ ۷۰، جاروبرقی از ۵/ ۹۱، ماشین‌لباسشویی از ۶/ ۸۶ به ۱/ ۸۷، ماشین‌ظرفشویی از ۴/ ۸ به ۶/ ۷ و ماکروویو از ۶/ ۱۲ به ۳/ ۱۲ درصد تغییر یافته است.
- در سال ۱۳۹۸، عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی ۶/ ۹۳ درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) بوده است.
-متوسط هزینه‌‌کل خالص سالانه یک خانوار روستایی ۲۶۱۰۰۶ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۷/ ۲۱ درصد افزایش نشان میدهد.
از هزینه کل سالانه خانوار روستایی ۱۰۲۶۶۴ هزار ریال با سهم ۳۹درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ۱۵۸۳۴۲ هزار ریال با سهم ۶۱درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است.
در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۳۰ درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
- متوسط درآمد اظهار‌شده سالانه یک خانوار روستایی ۲۹۷۰۲۲ هزار ریال بوده که نسبت به سال قبل ۴/ ۲۷ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان میدهد که ۷/ ۳۰ درصد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۵/ ۳۳ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۸/ ۳۵درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است.
- مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ نشان میدهد که خانوارهای استفاده‌کننده اتومبیل شخصی از ۳/ ۲۳ به ۷/ ۳۲، یخچال فریزر از ۲/ ۴۹ به ۴/ ۵۰، جاروبرقی از ۱/ ۶۶ به ۹/ ۶۵، ماشین‌لباسشویی از ۵۶ به ۵/ ۵۶ و ماکروویو از ۲ به ۳/ ۲ درصد تغییر یافته رسیده است.
- در سال ۱۳۹۸ عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی ۷/ ۷۱ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز‌طبیعی (شبکه عمومی) و ۴/ ۱۶ درصد نفت‌سفید بوده است.
در پایان این گزارش یادآوری شده است که نشریه طرح مذکور در درگاه ملی آمار به نشانی www.amar.org.ir قابل دسترسی است.
