آیا حجم دومین اقتصاد دنیا دو برابر میشود؟
هدف بزرگ چین برای ۲۰۳۵
تصمیم جدید مقامات چینی درباره عدم هدفگذاری رشد اقتصادی برای بازه پنج ساله پیشرو نشان از تغییر در سیاستهای اقتصادی قطب دوم اقتصادی جهان دارد. چشمانداز جدید اقتصادی این امکان را به سیاستگذاران چینی خواهد داد که در سالهای پیشرو مطابقت بیشتری با نااطمینانیها داشته باشند و همچنین در پاسخ به تغییرات ناگهانی اقتصادی انعطاف بیشتری از خود نشان دهند. بر خلاف چشمانداز اقتصادی پنج ساله قبلی چین که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، برنامه اقتصادی که روز جمعه در چین ارائه شد فاقد هدفگذاری رشد متوسط سالانه اقتصادی است. به جای هدفگذاری عددی رشد اقتصادی، مقامات چینی در این گزارش متعهد شدهاند که در طول این پنج سال رشد اقتصادی را در سطح معقولی نگه دارند؛ البته در این گزارش آمده است که انتظار میرود رشد اقتصادی در سالجاری، پس از اینکه بهدلیل بحران کرونا در سال گذشته رشد از هدفش بازماند، بالای ۶ درصد باشد. شی جین پینگ رئیسجمهور چین سال گذشته اعلام کرده بود این کشور میتواند تا سال ۲۰۳۵ حجم اقتصاد خود را دو برابر کند؛ با اینکه هدف رسمی در این مورد وجود ندارد اما این هدف به رشد سالانه ۴ تا ۵ درصد نیاز دارد. منتقدان درباره برنامه جدید پکن نیز اعلام کردهاند که اهداف محیطزیستی و مرتبط با کاهش تولید گازهای گلخانهای در این برنامه وضعیتی مبهم دارد.
انعطافپذیری بیشتر برنامه جدید
هو زوکای از مقامات کمیسیون توسعه و اصلاح ملی در چین از تغییر بزرگ برنامه پنج ساله جدید این کشور استقبال کرد و گفت تعیین رشد اقتصادی سالانه مشروط به شرایط همان سال بسیار آسانتر از تعیین هدف کلی پنج ساله است. او در این مورد افزود با وضع نکردن هدف مشخص عددی رشد اقتصادی برای پنج سال آینده اقتصاد چین میتواند در برابر ریسکهای پیش رو اقدامات فعالانهای داشته باشد و این انعطافپذیری برای توسعه اقتصاد این کشور بسیار کارگشا است. همچنین این چارچوب هدفگذاری جدید به شرکتها و کسبوکارهای بزرگ نیز کمک میکند به جای تمرکز بر رشد عددی، بر افزایش کیفیت کارآیی رشد اقتصادی متمرکز شوند. همچنین تقریبا این اطمینان وجود دارد که سطح تولید ناخالص داخلی چین در پنج سال آینده در سطح مشخصی باقی خواهد ماند.
ملزومات رشد درآمد سرانه
همچنین در بخشهای دیگری از این گزارش چین وعده داده است که نرخ بیکاری را در بازه ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵ زیر مرز ۵/ ۵ درصد نگه دارد و طی این دوره پنج ساله شدت انرژی را ۵/ ۱۳ درصد کاهش دهد. برآورد مشاوران سیاستگذاری چین نشان میدهد اقتصاد این کشور برای تطبیق تولید ناخالص داخلی سرانه با کشورهای توسعه یافته باید در ۱۵ سال آینده رشد متوسط ۷/ ۴ درصد را رقم بزند. هدف بلندمدتی که توسط رئیسجمهور چین مشخص شده است. دومین اقتصاد بزرگ جهان در سال گذشته رشد ۳/ ۲ درصدی را به ثبت رساند؛ بهرغم اینکه چین تنها اقتصاد بزرگ جهان بود که در بحران سال گذشته موفق به رشد اقتصادی مثبت شد اما رشد ۳/ ۲ درصدی ضعیفترین رشد اقتصادی این کشور در ۴۴ سال گذشته بود. سطح مصرف پایین و تقاضای تضعیف شده سرمایهگذاری دو عامل اصلی کاهش رشد اقتصادی چین در سال کرونایی بودند، اما در حال حاضر مقامات چینی از رسیدن به اهداف سال ۲۰۲۱ مطمئن هستند؛ دادههای اقتصادی ماههای ابتدایی سالجاری، ژانویه و فوریه، حکایت از تداوم ریکاوری اقتصادی این کشور دارد. ریکاوری که از سه ماه دوم سال گذشته یعنی از زمانی که مقامات چینی قرنطینههای کرونایی را برداشتند آغاز شده است. البته اقتصاددانان با توجه به شرایط ناخوشایند و پیچیده اقتصاد جهانی در سالجاری هنوز چالشهایی در برابر دومین قطب اقتصادی دنیا میبینند. تکیه بر بهبود داخلی اقتصاد به تنهایی کافی نیست و مصرف شهروندان هنوز محدود است و رشد سرمایهگذاری هنوز فاقد نیروی محرکه قوی است.