دلار دو کانال صعود کرد
تغییر موقت انتظارات دلاربازان
در نگاه آنها، در روزهای قبل، بازار به باور بیش از اندازه‌ای رسیده بود که بایدن حتما ترامپ را کنار خواهد زد. با این حال، در روزهای آخر عنوان شد که عملکرد ترامپ در برخی از نظرسنجی‌ها بهبود پیدا کرده است. در کنار این، گفته‌های ترامپ در روزهای آخر چنین سیگنالی را به معامله‌گران بازار داخلی مخابره کرد که او به‌راحتی از قدرت کنار نخواهد رفت و در صورتی که فاصله‌اش با بایدن زیاد نباشد، از اهرم‌های قانونی جهت تلاش برای پیروزی خود سوءاستفاده هم خواهد کرد.
در فضایی که قیمت دلار تحت تاثیر پیروزی احتمالی بایدن کانال‌های قیمتی را یک به یک از دست می‌داد و حتی به مرز ۲۶ هزار تومانی هم رسیده بود، طبیعی بود که تصور بالا رفتن شانس ترامپ می‌توانست جهت قیمت را با همان سرعت عوض کند. روز دوشنبه در واکنش به این اتفاق یعنی کمی بیشتر شدن شانس ترامپ، فروشنده زیادی در بازار پیدا نمی‌شد و قیمت دلار معاملات خود را بالای سطح ۲۸هزار و ۵۰۰ تومانی آغاز کرد که نزدیک به هزار تومان بالاتر از روز یکشنبه بود. در ادامه روز دوشنبه، اسکناس آمریکایی به کانال ۲۹ هزار تومان رفت و روی عدد ۲۹ هزار و ۲۰۰ تومان به کار خود پایان داد. این قیمت هزار و ۵۰۰ تومان بیشتر از روز دوم هفته بود و موجب شد که این ارز بار دیگر به مرز مهم ۳۰ هزار تومانی نزدیک شود.
رشد قیمت دلار در بازار سکه هم اثر گذار شد و این فلز گرانبها در روز دوشنبه توانست وارد کانال ۱۴ میلیون تومانی شود. در سومین روز هفته، سکه امامی یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافت و به بهای ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. این رشد از آن جهت قابل توجه‌تر به چشم می‌آید و نوسان سنگین بازار را نشان می‌داد که فلز گرانبهای داخلی روز دوشنبه به کانال ۱۲ میلیون تومانی رفته بود. در این میان، عده‌ای از فعالان هم باور داشتند سکه‌بازان بیشتر از معامله‌گران دلار به برد ترامپ امیدوار شدند؛ چراکه میزان رشد سکه بسیار بیشتر از دلار بود. در روزی که اسکناس آمریکایی حدودا ۶درصد افزایش یافته بود، سکه بالای ۹ درصد رشد پیدا کرد.
سه عامل نوسان‌ساز در بازار ارز
بیشتر بازیگران بازار ارز باور داشتند که عامل اصلی تغییر جهت قیمت‌ها، دگرگونی انتظار معامله‌گران نسبت به نتایج انتخابات آمریکا بوده است. با این حال، گروهی از فعالان، دلایل دیگری هم برای تغییر جهت قیمت‌ها عنوان می‌کردند. به‌عنوان مثال، گروهی باور داشتند، طرح مجلس که طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها نام گرفته بود، در رشد قیمت دلار اثر داشت. این گروه اعتقاد داشتند که نوسان‌گیران پیرامون این طرح با ذکر مسائلی از قبیل اینکه ایران با اجرایی کردن مفاد طرح مجلس، به‌صورت عملی کلید خروج از برجام را زده است، جوسازی می‌کردند و سعی داشتند انتظارات معامله‌گران را تحت تاثیر قرار دهند. در این میان، گروهی هم باور داشتند، رشد قیمت دلار از متغیر واقعی‌تری حمایت می‌شده است و آن هم افزایش نرخ حواله درهم بود. نرخ حواله درهم روز دوشنبه به بالای مرز حساس ۸ هزار تومانی رفت و طبیعی بود که بازار داخلی در واکنش به این اتفاق، افزایشی شود. نرخ حواله درهم و دلار در بازار داخلی با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و به‌طور سنتی افزایش یکی به رشد دیگری منجر می‌شود. برگشت درهم به زیر مرز ۸ هزار تومان می‌تواند بار دیگر انتظارات کاهشی را در بازار فعال کند و افزایش آن به بالای محدوده ۸هزار و ۲۰۰ تومان، افزایشی‌ها را در بازار داخلی فعال‌تر خواهد کرد.
عده‌ای از تحلیلگران هم اعتقاد داشتند، فارغ از عوامل روزمره، وقایع بنیادی در رشد قیمت دلار اثر داشتند. این دسته بیشتر به رشد متغیر نقدینگی اشاره داشتند. «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی خبر داده بود که رشد نقطه به نقطه «پول» در شهریورماه به ۲/ ۸۰ درصد رسیده است. همچنین نسبت «پول به نقدینگی» در آخرین ماه تابستان از ۲۰ درصد عبور کرد. براساس آمارهای بانک مرکزی، رشد نقدینگی در شهریورماه به ۲/ ۳۶ درصد رسیده که این نرخ نیز در ۶ سال اخیر بی‌سابقه بوده است. طبیعتا چنین افزایش‌هایی، فضای تمام بازارها را به‌طور تدریجی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و در صورت ادامه آن، قیمت دلار از سوی متغیرهای بنیادی برای رشد قیمت حمایت می‌شود. با این حال، دولت و بانک مرکزی می‌توانند با سیاست‌های انقباضی و انضباطی بیشتر در مسیر کاهش سرعت رشد نقدینگی حرکت کنند و در نتیجه ثبات بیشتری در آینده بر بازارها حاکم شود.
دلار و انتخابات آمریکا
به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت همچنان انتخابات آمریکا و نتایج آن مهم‌ترین نقش را در نوسانات آتی بازار داشته باشد. به گفته فعالان، هر نتیجه‌ای که امروز از انتخابات آمریکا مبنی بر برد ترامپ منتشر شود، می‌تواند زمینه‌ساز رشد قیمت سکه و دلار شود. با این حال، خبرهای مربوط به پیروزی بایدن می‌تواند قیمت‌ها را بار دیگر در جهت نزولی قرار دهد. طبیعی است که در شرایط نااطمینانی که نتایج انتخابات آمریکا به‌صورت قطعی منتشر نشده است، بخشی از معامله‌گران بزرگ ترجیح دهند که اقدام به معامله خاصی نکنند. در واقع انتظار می‌رود که بازار امروز نوسان رفت و برگشتی زیادی را بر اساس اخبار دریافتی از انتخابات آمریکا تجربه کند، ولی هم زمان عده زیادی از معامله‌گران تمایلی به خرید و فروش نداشته باشند. در بازار سکه هم چنین حکایتی وجود دارد. افزایش گمانه‌زنی‌ها مبنی‌بر برد ترامپ، می‌تواند شانس سکه برای فتح مقاومت ۱۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان را بالا ببرد، این در حالی است که افزایش شانس بایدن، سکه را می‌تواند به‌راحتی به سوی کانال ۱۳ میلیون تومانی رهسپار کند.
نقض یک الگو
بازار ارز تا قبل از ۱۲ آبان ماه، در واکنش به هر افزایش قیمتی دچار یک ریزش می‌شد. با این حال، این اتفاق روز دوشنبه رخ نداد. در حالی که دلار روز یکشنبه ۷۰۰ تومان افزایش پیدا کرده بود و برخی از معامله‌گران در انتظار کاهش قیمت دلار، طبق الگوی قبلی بودند، دلار روز دوشنبه هزار و ۵۰۰ تومان رشد دیگر را تجربه کرد. به گفته فعالان، الگوی نوسانی حدودا ۲۰ روزه دلار تنها به یک دلیل نقض شد: تغییر انتظارات معامله‌گران پیش از برگزاری انتخابات آمریکا. اگر قرار بود دلار مطابق دفعات پیش حرکت کند، باید پس از افزایش روز یکشنبه در مسیر کاهشی قرار می‌گرفت.
درست است که معامله‌گران دلار روزهای یکشنبه و دوشنبه، در موقعیت خرید قرار می‌گرفتند؛ ولی این میزان رشد در بازه زمانی کوتاهی به ثبت رسید و نمی‌توان از آن نتیجه گرفت که روند فکری معامله‌گران دچار تغییرات بلندمدتی شده است. کافی است همین امروز خبری اعلام شود که بایدن به احتمال زیاد برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود. این خبر به تنهایی می‌تواند زمینه‌ساز افت دلار به کانال‌های پایین‌تر شود. البته برد ترامپ هم می‌تواند انتظارات افزایشی‌های بازار را تقویت کند.
