پس از آغاز دوباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بانک‌مرکزی اعلام کرد که صادرکنندگان موظفند ارز حاصل از صادرات را بر مبنای تعهد ارزی به کشور بازگردانند.

در دو سال گذشته، بارها دستورالعمل‌های ارزی بانک‌مرکزی تغییر کرد و در دستورالعمل سال گذشته، صادرکنندگان در کنار بازگشت ۵۰ درصد ارزشان به سامانه نیما، امکان واردات در ازای ۳۰ درصد از صادراتشان را نیز داشتند.

از ابتدای امسال، با تغییر در شرایط اعلام شده از سوی بانک‌مرکزی، بار دیگر امکان این واردات حذف شد و تنها سامانه نیما راه ایفای تعهدات اعلام شد، موضوعی که با انتقاد صادرکنندگان مواجه شد و بسیاری از آنها اعلام کردند که در شرایط فعلی، واردات در ازای صادرات یکی از گزینه‌هایی است که می‌توانست شرایط را تسهیل کند.

با گذشت چند ماه از آغاز این اختلاف‌نظرها، حالا ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، مجوز تهاتر صادرات با واردات را صادر کرده است.

براساس مصوبه این ستاد، وارد‌کنندگان می‌توانند علاوه بر استفاده از سامانه نیما، ارز مورد نیاز خود را از محل ارز صادرکنندگان به شکل تهاتر به نحو گسترده تامین کنند. همچنین واردات از محل ارز متقاضی که توسط وارد‌کننده یا اشخاص دیگر تامین می‌شود با ثبت‌سفارش نزد وزارت صمت امکان‌پذیر خواهد بود.

به این ترتیب بار دیگر امکان واردات در ازای صادرات فراهم خواهد شد. موضوعی که به اعتقاد فعالان اقتصادی در کنار کمک به ایفای تعهدات ارزی، به تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی نیز کمک خواهد کرد. براساس آمارهای رسمی، ایران سال گذشته بیش از ۴۴ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته است. بانک‌مرکزی چند ماه قبل اعلام کرد که از مجموع صادرات انجام شده در سال‌های اخیر ۲۷ میلیارد دلار ارز به کشور بازنگشته است. موضوعی که با اعتراض اتاق بازرگانی مواجه شده و نمایندگان بخش‌خصوصی اعلام کردند که بخش قابل‌توجهی از این ارز مربوط به صادرکنندگانی است که بدون کارت بازرگانی اقدام به صادرات کرده‌اند.

رئیس کل بانک‌مرکزی چند روز قبل نیز اعلام کرد که نام ۲۵۰ صادرکننده‌ای که هیچ ارزی به کشور بازنگردانده‌اند به قوه قضائیه تحویل شده است.