مانع انتقال درآمد ایران از کشورهای آسیایی
به گزارش خبرگزاری فارس، با آنکه دولت آمریکا ادعا میکند مبادله دارو و مواد غذایی مشمول تحریم نیست بانکها و دولتها میلی به قبول پول ایران یا انتقال آن ندارند، زیرا نگرانند که این اقدام آنها ممکن است بهصورت ناخواسته شبکه پیچیده تحریمهای آمریکا را نقض کند. آمریکا و سوئیس روز ۱۰ بهمنماه سال گذشته مدعی اجرایی شدن ساز و کار مالی جدیدی به نام «تمهید تجاری انساندوستانه سوئیس» (SHTA) برای ارسال اقلام انساندوستانه به ایران شدند. با وجود این، بانک مرکزی ایران نمیتواند میلیاردها دلار پول نقد حاصل از صادرات نفت که بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ روی هم انباشته شدهاند را به حسابهای بانکی که با این کانال کار میکنند انتقال دهد. این مساله را پنج منبع آگاه به موضوع به خبرگزاری رویترز گفتهاند. این پول در حسابهای بانکی کشورهایی که ایران به آن نفت فروخته، به خصوص کشورهای آسیایی قرار دارد و پول مورد نظر در سالهای بعد از عقد توافق هستهای و قبل از خروج آمریکا از برجام در این حسابها انباشته شده است. «برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد. دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنیها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» بهعنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنیها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هستهای خارج خواهد کرد. ترامپ سرانجام سهشنبه ۸ می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشتماه ۱۳۹۷) بهطور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و دستور احیای تحریمهای متوقفشده علیه ایران را صادر کرد. خبرگزاری رویترز میگوید مشکل علاوه در مبادلات اقلام بشردوستانه در سایر حوزهها هم احساس میشود و مثلا بسیاری از شرکتهای کشتیرانی و بیمه تمایلی برای تحت پوشش قرار دادن شناورهای ایرانی حتی برای تجارت مجاز هم ندارند.
چند منبع میگویند مقامهای کره جنوبی و ژاپن از انتقال پول نقد به سوئیس بدون اجازه آمریکا خودداری میکنند. وزارت خارجه کرهجنوبی این موضوع را تایید کرد. یک مقام این وزارتخانه به رویترز گفت: «با توجه به تحریمهای آمریکا بازگرداندن پول بهصورت نقد امکانپذیر نیست. هر گونه مجوز درباره این وجوه باید از طرف آمریکا صادر شود.» مقام وزارت خارجه کره جنوبی گفت سئول درباره انتقال پول ایران به مسیر کانال سوئیس رایزنیهایی را انجام داده است. او با وجود این گفت: «آمریکا نظر مثبتی درباره چنین طرحهایی ندارد.»
رویترز نوشت مشخص نیست چرا ایالات متحده آمریکا برای چنین مبادلاتی مجوز صادر نکرده است. یک مقام وزارت خارجه ژاپن از اظهارنظر خودداری کرده و مساله را به مقامهای ایران ارجاع داده است.