در دومین روز هفته، اولین کاهش دلار پس از هفت افزایش متوالی به ثبت رسید. این افت از آن جهت مهم بود که در ابتدای یک شنبه، دلار حتی تا کانال ۲۶ هزار تومانی پیشروی کرد، ولی از حدود ساعت ۱۲ بعدازظهر میزان فروش‌ها افزایش یافت و طی یک فرآیند ریزشی، تا نقطه ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومانی عقب نشینی کرد. این قیمت حدود هزار و ۲۰۰ تومان کمتر از سقف روزانه بود و نسبت به قیمت بسته شده روز شنبه نیز ۳۰۰ تومان کاهش را نشان می‌داد.  ۴دلیل برای افت قیمت دلار ذکر می‌شد؛ گروهی از پایان روند افزایشی صحبت می‌کردند واعتقاد داشتند، بازار پس از یک دوره افزایشی به سقف قیمتی خود رسیده است. عده‌ای معتقد بودند، با نزدیک شدن به پایان مهلت بازگشت ارز صادرکننده‌ها، میزان عرضه افزایش یافته است. از نگاه گروه دیگری رشد شاخص کل بورس عاملی بود که منجر به کاهش موقت سمت تقاضا در بازار ارز و سکه شد و انتظارات را تحت‌تاثیر قرار داد. معامله‌گران سنتی بازار نیز عقبگرد درهم از مرز ۷ هزار تومان را عامل کاهش دلار می‌دانستند.   در مقابل دیدگاه‌های کاهشی، عده‌ای باور داشتند، افت روز یک شنبه ناپایدار است و تصور می‌کردند بازار قبل از شکست مقاومت بعدی نیاز به یک اصلاح قیمتی داشت. معامله‌گران بزرگ و کسانی که روند قیمت‌ها را به‌صورت درازمدت مدنظر قرار می‌دهند هم بر این باور بودند که مدیریت بازار ارز و عدم برگشت آن به نوسان‌های پردامنه روزهای پیشین بستگی به این دارد که سیاست‌گذار تا چه حدی بتواند انقباض نقدینگی ایجاد کند و مانع از ورود ریال جدید به بازار شود. برقراری توازن میان بازدهی بازارهای مختلف دیگر عاملی است که می‌تواند انتظارات نسبت به رشدهای آتی بازار ارز را پایین بیاورد.

آغاز یک پایان؟

پایان روند افرایشی دلار آغاز شد؛ این گزاره‌ای است که دیروز از سوی کاهشی‌های بازار بسیار شنیده می‌شد؛ آنها اعتقاد داشتند بازار پس از طی کردن حدود ۱۶ درصد افزایش قیمت طی ۱۰روز به نقطه‌ای رسید که معامله‌گران بزرگ تصمیم به تخلیه خریدهای پیشین خود گرفتند. روز یکشنبه شاخص ارزی در ابتدای روز تا نقطه ۲۶ هزار تومانی بالا رفت. از نگاه بازیگران ارزی که بیشتر رفتار قیمتی دلار را بررسی می‌کنند، رشد شدید در یک مقطع کوتاه معمولا توسط معامله‌گران بزرگ صورت می‌گیرد که به‌دنبال آن هستند که قیمت را به سقف کانال ببرند و در آن نقطه اقدام به فروش ارزهای خریداری شده کنند. زمانی که این اتفاق صورت می‌گیرد، بازار یک باره دچار ریزش قیمت می‌شود.

در حالی که عده‌ای از معامله‌گران با تحلیل رفتار قیمت اعتقاد داشتند دلار به سقف خورده است، گروه دیگری باور داشتند، بازار تنها دچار اصلاح موقت شده است و طی روزهای آتی می‌تواند به جاده صعودی بازگردد. از نگاه این گروه، طبیعی بود که برخی از خریداران تصمیم بگیرند که پس از کسب میزان قابل‌توجهی سود، در نقطه مقاومتی حساسی چون کانال ۲۶ هزار تومانی اقدام به فروش کنند، ولی این به معنای آغاز یک ریزش نیست، بلکه نشان دهنده آماده شدن برای خرید در قیمت‌های پایین تر است. روند روزهای آتی مشخص می‌کند که کدام گروه در مورد تشخیص روند پیش‌بینی درست‌تری داشته‌اند.

دو گانه مساله ارز صادرکننده‌ها

پایان تیرماه آخرین مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز حاصل از صادرات سال گذشته معرفی شده است و مسوولان بارها تاکید کرده‌اند که این مهلت تمدید نمی‌شود. تنها دو روز به پایان تیرماه باقی مانده است. در این میان، گروهی باور دارند، زمانی که صادرکنندگان مطمئن شوند، مهلت بازگشت ارز تمدید نمی‌شود، به تدریج ارز خود را عرضه خواهند کرد و این مساله منجر به افت قیمت خواهد شد.

در مقابل دیدگاه دیگری در بازار وجود دارد که عدم تمدید مهلت صادرکنندگان برای بازگشت ارز موجب شده است که بسیاری از آنها ناچار شوند از کانال‌های حواله‌ای ناچار به تهیه ارز شوند و همین مساله از سمت تقاضا به بازار فشار زیادی را وارد کرده است. طبیعتا این دسته باور دارند، این فشار با پایان تیر کاهش می‌یابد و با تضعیف سمت تقاضا، قیمت رویه نزولی می‌گیرد. در واقع، در مورد بازگشت ارز صادراتی دو نگاه وجود دارد؛ گروهی اعتقاد دارند که تقویت عرضه ارز طی روزهای آتی از سمت صادرکنندگان منجر به افت قیمت دلار خواهد شد و گروه دیگری معتقدند کاهش فشار تقاضای صادرکنندگان موجب می‌شود که قیمت دلار، سوخت رشد خود را از دست بدهد. در این میان، گروهی از فعالان عنوان می‌کنند، در صورتی که گسترش ویروس کرونا تشدید شود و میزان صادرات به پیش از دوران این پاندمی بازنگردد، از سمت عرضه ارز هم چنان بازار با دشوارهایی می‌تواند رو به رو باشد.

سیگنال بازار سهام به معامله‌گران دلار

دیروز، شاخص کل در بازار بورس ۵۵ هزار و ۷۷۴ واحد رشد داشت که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۸۶۴ هزار واحد رسید. این رشد پس از دو روز افت متوالی، تا حدی انتظارات در مورد اصلاح بیشتر بورس را تصحیح کرد. به گفته برخی از فعالان، در انتهای هفته گذشته بیشتر معامله‌گران ارزی این دیدگاه را مطرح می‌کردند که بورس در هفته جاری در مسیر اصلاح عمیق، با افت مواجه خواهد شد. چنین موضوعی این انتظار را در میان شماری از بازیگران ارزی ایجاد کرد که ورودی تقاضا از سمت بازار سهام به سوی بازار ارز افزایش پیدا خواهد کرد. حتی عده‌ای رشد شدید هزار تومانی دلار در روز شنبه را که رکوردی پنج ماه محسوب می‌شد را به ورود تقاضای جدید به بازار ارز از سمت بورس نسبت می‌دادند. تقویت شاخص کل بورس در روز یکشنبه از نگاه شماری از معامله‌گران تحلیل این دسته از بازیگران ارزی را برهم ریخت و منجر به افزایش مقطعی عرضه شد.  با این حال، دیدگاهی کاملا مخالف این دسته نیز در بازار حضور دارد. گروهی در بازار باور دارند،هر چقدر سهم‌ها در بورس تقویت شوند و شاخص کل بورس افزایشی‌تر شود، انتظار برای رشد قیمت دلار نیز بالاتر خواهد رفت. از نگاه این گروه،نقدینگی جدیدی که از طریق تقویت بازار سهام خلق می‌شود، توان تبدیل شدن به تقاضاها در سایر بازارها را دارد. مساله آن است که این تقاضا به تدریج و به‌صورت متناوب وارد سایر بازارها خواهد شد. در واقع شاید افزایش دیروز بازار سهام اثری کاهشی بر بازارارز داشت، ولی در میان مدت، ادامه رشد شاخص کل می‌تواند زمینه ساز افزایش تقاضا در خود بازار ارز و رشد بیشتر قیمت‌ها شود.

بازگشت درهم به زیر مرز ۷ هزار تومانی

دسته‌ای از فعالان بازار معتقد بودند که افت نرخ حواله درهم به زیر مرز ۷هزار تومانی و عقبگرد تا محدوده ۶ هزار و ۸۰۰ تومانی نقش مهمی در تغییر انتظارات معامله‌گران بازار داخلی داشت. دیروز نرخ حواله درهم در مقطعی به بالای مرز ۷ هزار تومانی رفت و با قیمت ۷ هزار و ۵۰ تومان معامله شد. با این حال، در ساعات انتهایی روز گفته می‌شد که این ارز تا نقطه ۶ هزارو ۸۵۰ تومان عقب نشینی کرده است . البته نباید از نظر دور داشت که با همین سطح قیمت درهم، دلار هم چنان توان بالا آمدن از کانال ۲۴ هزار تومانی و بازگشت به کانال ۲۵ هزارتومانی را خواهد داشت. در واقع برای اینکه دلار به مسیر کاهشی خود ادامه دهد، نیاز است که قیمت درهم نیز به سطوح پایین تری برود.