تعداد بانکهای حاضر در عملیات بازار باز
این مقام مسوول ادامه داد: شرط لازم برای حضور بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی در عملیات بازار باز، عضویت در بازار بینبانکی بوده و بانکها و موسسات باید مطابق دستورالعملها و شیوهنامههای ابلاغ شده از سوی بانک مرکزی در عملیات بازار باز شرکت و از تسهیلات قاعدهمند استفاده کنند. به گفته نادعلی، بر اساس بند «م» تبصره ۵ قانون بودجه کشور در سال ۱۳۹۹، بانک مرکزی اجازه دارد به تدریج بدهی بانکها شامل خطوط اعتباری و اضافهبرداشتها را وثیقهدار کند بهطوری که در پایان سال حداقل ۵۰ درصد بدهی بانکها و موسسات اعتباری به بانک مرکزی از طریق وثیقهگذاری اوراق بدهی دولتی وثیقهدار شود. برای اجرای این قانون، بانک مرکزی در حال انجام دو اقدام بهصورت موازی است. اول، تشویق بانکها به شرکت در حراج اوراق بدهی دولتی برای تملک این اوراق و دوم، برنامهریزی برای اخذ وثیقه از بانکها بابت بدهیهای آنها به بانک مرکزی.
نادعلی ادامه داد: لازم به یادآوری است که بانکها در شرایط فعلی، به میزان کافی اوراق برای توثیق در اختیار ندارند، لذا باید ابتدا بانکها اقدام به خرید اوراق بدهی دولتی کنند و در مرحله بعد با برنامهریزی نسبت به اخذ وثیقه از بانکها اقدام شود. البته لازم به یادآوری است که همه این اقدامات باید به نحوی برنامهریزی و اجرا شوند که باعث ایجاد نوسان در بازارهای مالی و اختلال در مدیریت جریان نقدینگی بانکها نشود. از این رو بانک مرکزی از ابتدای سال جاری، اجرای این قانون را در دستور کار قرار داده است. به گفته این مقام مسوول، برای ضمانت اجرایی قراردادهای اختیار خرید یا فروش، برای بانکها و موسسات اعتباری مبلغی به عنوان وجه تضمین قبل از انعقاد بسته قراردادی توافق بازخرید نزد بانک مرکزی نگهداری خواهد شد. همانطور که مشخص است اگر بانکی به تعهد خود عمل نکند، بانک مرکزی میتواند وثیقه دریافت شده را در بازار فروخته و منابع پرداخت شده به موسسه را جایگزین کند. به این صورت بانک مرکزی ریسک اعتباری ناشی از انجام معامله با موسسات مالی را خنثی میکند. نادعلی توضیح داد: بانک مرکزی در صورت اعلام موضع خرید در اجرای عملیات بازار باز، پس از دریافت سفارشهای فروش اوراق توسط بانکها و موسسات، با توجه به پیشبینیهای قبلی خود از ورود و خروج منابع به بازار بینبانکی، آن حجم از سفارشات فروش را به عنوان برنده حراج اعلام میکند که حفظ نرخ سود بازار بینبانکی در نزدیکی نرخ سود هدف را تضمین کند.