در یک نظرسنجی مشخص شد
شناسنامه متقاضیان حمایت
در یک نظرسنجی جامعه هدف کمک‌های اقتصادی دولت مشخص شد. نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که افراد در کدام بازه سنی و با چه مدرک تحصیلی نیاز بیشتری به کمک‌های اقتصادی از سوی دولت دارند. نتایج آخرین نظرسنجی مرکز «ایسپا» نشان می‌دهد، ۴/ ۶۴ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی در ایام شیوع کرونا به کمک‌های اقتصادی دولت نیاز دارند. در گروه‌های سنی مختلف، گروه سنی ۳۰ تا ۴۹ سال، با ۱/ ۶۹ درصد، بازه‌ای است که افراد در آن بیشترین نیاز به کمک‌های اقتصادی دولت را اعلام کرده‌اند. در گروه‌های تحصیلی مختلف نیز، با کاهش سطح تحصیلات تعداد افراد نیازمند به کمک‌های دولتی افزایش پیدا می‌کند، به‌صورتی که در گروه دیپلم و زیر دیپلم ۷/ ۷۴ درصد اعلام کرده‌اند که به کمک‌های دولتی در این ایام نیاز دارند. همچنین این نظرسنجی نشان می‌دهد عامل جنسیت، تفاوت معناداری در نیاز به کمک‌های اقتصادی دولت ایجاد نمی‌کند و زنان و مردان تقریبا به یک اندازه نیازمند کمک‌های اقتصادی دولت هستند.
طیف سوالات مرکز ایسپا به گونه‌ای است که موضوعات مختلفی از اقتصاد خانوارها، مسائل مذهبی و آسیب‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد. هفته گذشته این مرکز نتایج نظرسنجی در مورد تاثیر کرونا بر وضعیت اقتصادی افراد، اولویت‌های مردم برای رفع محدودیت‌ها، میزان جدی گرفتن بیماری کرونا توسط افراد، افزایش سطح تنش‌های خانوادگی، نظر مردم برای ادامه محدودیت‌های اجتماعی و درجه توانایی مردم برای کمک به دیگران را بررسی کرده بود که هفته گذشته در «دنیای‌اقتصاد» منتشر شد.
در جدیدترین آماری که این مرکز منتشر کرده است، دو موضوع اقتصادی و اجتماعی مهم با نظرسنجی از مخاطبان مورد بررسی قرار گرفته است؛ مورد اول درباره این موضوع است که آیا مردم در حال حاضر که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده است، به کمک دولت برای گذران زندگی خود نیاز دارند یا خیر و سوال دیگر که بیشتر در حوزه مسائل اجتماعی دسته‌بندی می‌شود، از مشکلات خانوارها در صورت ادامه بیماری کرونا و لزوم در خانه ماندن سوال کرده است. این نظرسنجی با مشارکت ستاد فرماندهی عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان‌شهر تهران به‌صورت تلفنی، از افراد بالای ۱۸ سال و با حجم نمونه ۱۰۲۸ نفر در تاریخ ۱۷ تا ۲۰ فروردین گرفته شده است.
نیاز به کمک اقتصادی
در سرتاسر جهان، دولت‌های مختلف از طریق ابزارهای مختلف اقتصادی، سعی در حمایت خانوارها در برابر آثار اقتصادی ویروس کرونا دارند. کمک‌هایی که در کانال‌های مختلف از سیاست‌های انبساطی پولی گرفته تا کمک‌های نقدی را شامل می‌شود. در ایران نیز تاکنون از سوی دولت طرح‌های مختلفی برای حمایت از خانوارها و در بعضی موارد ویژه اقشار کم‌درآمد در نظر گرفته شده است. با این وجود نظر مردم در این مورد چیست و چه بخشی از آنها به این کمک‌ها نیاز دارند؟ مرکز ایسپا در یکی از سوال‌های خود از مخاطبان پرسیده است آیا آنها در زمان شیوع ویروس کرونا به کمک‌های اقتصادی دولت نیاز دارند یا خیر. اکثریت شرکت‌کنندگان معادل ۴/ ۶۴ درصد اعلام کرده‌اند که به کمک‌های دولت در این ایام نیاز دارند. رقمی که نشان می‌دهد با توجه به مشکلات خاص اقتصادی کشور در سال‌جاری، درصد قابل توجهی از مردم کشور نیازمند کمک‌های دولت هستند. ۶/ ۳۴ درصد از مخاطبان این نظرسنجی نیز گفته‌اند که به کمک‌های اقتصادی دولت نیاز ندارند.
در نظرسنجی انجام شده، اختلاف معناداری در اثر عامل جنسیت بر نیاز به کمک‌های دولتی دیده نمی‌شود؛ به این معنا که درصد زنان و مردانی که اعلام کرده‌اند به کمک دولت نیاز دارند، تفاوت چندانی ندارد. در بین گروه‌های سنی، رده ۳۰ تا ۴۹ سال با ۱/ ۶۹ درصد نیازمندترین گروه برای کمک‌های اقتصادی دولت است. اما عاملی دیگر که منشا تفاوت در سهم افراد نیازمند به کمک اقتصادی دولت است، سطح تحصیل افراد است؛ به این ترتیب که با کاهش میزان تحصیلات درصد افرادی که به کمک اقتصادی دولت اعلام نیاز کرده‌اند افزایش پیدا می‌کند. در حالی‌که ۷/ ۷۴ درصد از گروه دیپلم و زیر دیپلم اعلام کرده‌اند که به کمک اقتصادی دولت نیاز دارند، فقط ۱/ ۳۹ درصد از گروه ارشد و دکترا گفته‌اند که به کمک اقتصادی نیاز دارند.
بدتر شدن وضعیت و نیاز به کمک اقتصادی
در بخشی از نظرسنجی مرکز ایسپا که هفته گذشته منتشر شده بود نیز، سوالی در مورد وضعیت اقتصادی افراد، به این نظرسنجی مرتبط است. در یکی از سوالاتی که مرکز ایسپا در تاریخ ۲۴ تا ۲۷ فروردین از نظردهندگان پرسیده بود، وضعیت اقتصادی افراد و تاثیری که شیوع ویروس کرونا بر آن داشته، مشخص شده بود. در آن نظرسنجی نیز مشخص شد که در اثر شیوع ویروس تاج‌دار وضعیت اقتصادی مردم نسبت به قبل بدتر شده است. ۷/ ۵۰ درصد مردم اعلام کرده بودند که به‌دلیل اپیدمی ویروس درآمدشان کاهش پیدا کرده است و ۷/ ۴۱ درصد نیز اعلام کرده بودند که این ویروس موجب تعطیلی کسب‌و‌کار آنها شده است. اما نگران‌کننده‌ترین بخش آمار هفته گذشته اعلام ۵/ ۱۳ درصد از افراد مبنی بر از دست دادن شغل‌هایشان بود.
در نتیجه، در کنار هم قرار دادن این دو نظرسنجی، به‌طور واضحی مشخص می‌کند که وضعیت اقتصادی مردم در ایام شیوع ویروس کرونا دچار افت شده است و در نتیجه درصد قابل توجهی از جمعیت کشور اکنون به کمک‌های اقتصادی دولت نیازمند هستند. حال باید دید در صورت تداوم طولانی‌مدت این همه‌گیری دولت چه راه‌کارهایی برای بهبود وضعیت اقتصادی خانوارها، که همچنان نیز نامطلوب‌تر می‌شود، می‌اندیشد؟
مشکلات خانوارها در قرنطینه
در سوال دیگر مرکز ایسپا از مخاطبان پرسیده شده است که در صورت تداوم اپیدمی ویروس کرونا و لزوم در خانه ماندن، مهمترین مشکلات خانواده آنها چه خواهد بود. لازم به ذکر است افرادی که به این سوال پاسخ داده‌اند، می‌توانستند بیشتر از یک گزینه را انتخاب کنند، در نتیجه، مجموع درصد مشکلات بیشتر از ۱۰۰ درصد است.
بیشترین مشکلی که مخاطبان آن را در صورت تداوم خانه‌نشینی انتخاب کرده‌اند، مشکلات اقتصادی، بیکاری و امرار معاش بوده است؛ ۶/ ۶۳ درصد از افراد این گزینه را در انتخاب‌های خود برگزیده‌اند که مجددا اهمیت موضوعات اقتصادی را نشان می‌دهد. گزینه دیگری که نسبتا درصد زیادی از افراد آن را به‌عنوان مشکل خود انتخاب کرده بودند، آسیب‌های روحی و روانی، اضطراب و کلافگی بوده است. در نتایج نظرسنجی هفته گذشته نیز ۸/ ۱۵ درصد از شرکت‌کنندگان اعلام کرده بودند، به علت قرنطینه سطح تنش‌ها در خانواده‌های آنها بیشتر شده و اختلافاتی بین اعضای خانواده پیش آمده است. هر دو نظرسنجی نشان می‌دهد مسوولان ذی‌ربط باید برای بهداشت روانی خانوارها، طرحی ویژه در نظر بگیرند و از طریق مراکز مشاوره‌ای به این خانوارها کمک کنند. مشکلات دیگر که به ترتیب درصدی که مخاطبان آنها را انتخاب کرده‌اند عبارت است از: مشکلات درسی و تحصیلی، در خانه ماندن و بیرون نرفتن و دوری از خانواده و دلتنگی. ۴/ ۱۰ درصد از افراد نیز گفته‌اند مشکل خاصی در این روزها پیش نمی‌آید.
مهمترین درخواست مردم
در یکی دیگر از پرسش‌ها از افراد خواسته شده است که مهمترین درخواست خود از ستاد مقابله با کرونای تهران را مطرح کنند. اجباری کردن قرنطینه و اعمال محدودیت جدی برای همه، با ۷/ ۳۴ درصد پرتکرارترین خواسته مردم از این ستاد بوده است. بعد از آن نیز ۶/ ۱۲ درصد از شرکت‌کنندگان خواستار کنترل هرچه سریع‌تر بیماری و ریشه‌کن شدن آن بوده‌اند. اعمال سیاست‌هایی برای حمایت مالی از جامعه که به واسطه محدودیت‌های اعمال شده متضرر شده‌اند، گزینه‌ای بود که ۲/ ۱۱ درصد از افراد پاسخ‌دهنده از ستاد مقابله با کرونای تهران درخواست داشتند.
