از مبادله کالا به کالا تا پول مجازی
به گزارش «ایبِنا» از زمان تشکیل جوامع بشری، انسان‌ها برای تامین نیازهای خود ناچار به داد و ستد و تجارت بوده و به‌دنبال وسیله‌ای برای تعیین ارزش و اعتبار هر کالا یا خدمت بودند. در برخی از مناطق دنیا از کالاهایی مانند صدف، نمک و... برای تعیین ارزش کالاهای مختلف استفاده می‌شده و به‌طور کلی تا ۳ هزار سال قبل از میلاد مسیح، مبادله کالا به کالا در بین افراد رایج بود.
با بزرگ‌تر شدن جوامع بشری و افزایش نیاز انسان‌ها به کالا و خدمات، به‌تدریج و در نقاط مختلف جهان، سکه‌های طلا و نقره مبنای محاسبات و ارزش‌گذاری کالاها قرار گرفت. سکه‌های طلا و نقره تا قرن هفدهم میلادی به ابزار پرداخت در تمام دنیا بدل شدند. در ایران سکه‌های طلا برای اولین بار در زمان حکومت داریوش پادشاه هخامنشی ضرب شدند و بعد از آن حکومت‌های دیگر هر یک سکه‌های جداگانه‌ای را برای این منظور ضرب کردند.با این حال، با گذشت زمان و افزایش تجارت در بین شهرها و کشورهای مختلف برات و حواله نیز توسط برخی صرافی‌ها به‌عنوان رسید پرداخت مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما در قرن هفدهم و برای اولین بار پول کاغذی یا اسکناس در زمان دودمان سونگ در «چین جنوبی» به‌وجود آمد و مبنای ارزش‌گذاری کالاها و خدمات قرار گرفت. از قرن هفدهم تا تقریبا سال ۱۹۳۰ میلادی، سیستم دوگانه‌ای برای تعیین ارزش کالاها و خدمات حاکم بود و هم سکه‌های طلا و نقره و هم اسکناس مبنای مبادلات قرار می‌گرفتند.
در سال ۱۹۴۵ سیستم برتون وودز حاکم شد و دلار آمریکا نیز به‌عنوان پشتوانه آن مورد قبول قرار گرفت به شرطی که برابری خود را در برابر طلا حفظ کند. این سیستم در سال ۱۹۷۱ فروپاشید اما دلار همچنان جایگاه خود را حفظ کرد.بانک جدید شرق که بانکی انگلیسی بود اولین اسکناس را برای ایران به چاپ رساند. این اسکناس‌ها در اختیار بانک بازرگانی ایران قرار می‌گرفت تا به دست مردم برسد. با این حال در سال ۱۲۶۷ هجری قمری و به واسطه قرارداد رویترز، چاپ اسکناس در انحصار بانک شاهنشاهی ایران قرار گرفت، ولی همچنان این بانک جدید شرق بود که برای ایران به چاپ اسکناس می‌پرداخت.با گسترده‌تر شدن تجارت بین جوامع و شهرهای مختلف و همچنین گسترش روزافزون فناوری‌های مختلف، نخستین کارت بانکی در سال ۱۹۴۶ اختراع شد، اما کاربرد این کارت به شکل عمومی تا سال ۱۹۶۷ و افتتاح نخستین دستگاه خودپرداز در بانک بارکلیز لندن به تعویق افتاد.
پول الکترونیک به شکل ارزش ذخیره شده در کارت و آفلاین از سال ۱۹۸۳ پدیدار شد و در این میان سیستم‌های پرداخت الکترونیکی گسترش یافتند. در ایران نیز از اوایل دهه ۷۰ خورشیدی بانک‌ها اقدام به صدور کارت‌های بانکی کردند و امروزه تقریبا هر فرد حقیقی دارای هفت کارت بانکی از هفت بانک مختلف است.از سال ۲۰۰۹ نیز با انتشار بیت‌کوین، جهان شاهد نوع جدیدی از پول به نام پول مجازی شده است که رمزارزها در این دسته قرار می‌گیرند. رمزارزها تحت نظارت هیچ بانک مرکزی‌ای نیستند و با استفاده از فناوری زنجیره بلوک (بلاک‌چین) تمامی تراکنش‌ها را رمزگذاری می‌کنند. روز به روز تمایل افراد بیشتری به سوی ارزهای مجازی جلب می‌شود. در ایران نیز به تازگی افراد زیادی اقدام به استخراج بیت‌کوین و مشتقات آن کرده‌اند. باید دید در آینده ارزهای مجازی جایگزین پول‌های سنتی خواهند شد؟
ارسال نظر