مشکلات مربوط به نقدینگی و عدم کارآیی این بانک‌ها از جمله مسائلی است که متولیان بازار پول را در مورد ادغام بانک‌های نظامی متقاعد کرده است. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در این خصوص گفته است: در این بانک‌ها خوب و بد وجود دارد و برخی از آنها از بانک مرکزی اضافه برداشت دارند، اما بانک‌های نیروهای مسلح شامل انصار، قوامین، حکمت ایرانیان، مهر اقتصاد و موسسه کوثر که در حال حاضر قرعه فال ادغام به نام آنها خورده است از جمله بانک‌های نظامی هستند که از دهه ۷۰ شمسی در قالب موسسات و تعاونی‌های اعتباری به تدریج وارد بازار پول کشور شدند. بررسی تاریخچه بازار پول در کشورهای مختلف نشان می‌دهد به‌طور معمول هیچ کشوری اجازه تاسیس بانک به نظامیان خود نداده است.اما آیا فهرستی از سهامداران این بانک‌های نظامی وجود دارد که بتوان تصویری از صاحبان اصلی این بانک‌ها به دست آورد. آنچه تاکنون از ترکیب سهامداران این بانک‌ها منتشر شده نشان می‌دهد؛ اکثر سهامداران بانک‌های یادشده شخصیت‌های حقوقی زیر مجموعه این نهادهای نظامی هستند. به‌عنوان نمونه، بانک انصار که در ابتدا با نام صندوق پس‌انداز و قرض‌الحسنه انصارالمجاهدین اولین شعبه خود را افتتاح کرد وابسته به بنیاد تعاون سپاه پاسداران است و شرکت‌های سرمایه‌گذاری یمین، گنجینه شایستگان، ارتباطات سیار ایران، نگین خاتم ایرانیان و شرکت شهریار مهستان هر کدام بین ۹ تا ۱۰ درصد سهام این بانک را در اختیار دارند. بانک مهر اقتصاد هم که متعلق به بنیاد تعاون سازمان بسیج مستضعفان است و در سال ۱۳۷۲ به نام موسسه قرض‌الحسنه بسیجیان آغاز به کار کرده سهامدارانی به نام‌های موسسه خدمات علمی و آموزشی رزمندگان اسلام، شرکت حمل و نقل داخلی و بین‌المللی جوان سیر ایثار، شرکت نوآوران موج، شرکت بین‌المللی نگار نصر، موسسه تامین اقلام مصرفی بسیجیان، موسسه تامین درمان بسیجیان و شرکت یاس نوین پارسه و موسسه بنیاد تعاون بسیج دارد که هر کدام از این شخصیت‌های حقوقی بین ۷ تا ۹ درصد سهام بانک مهراقتصاد را در اختیار دارند. موسسه اعتباری کوثر وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است.شرکت‌های سرمایه‌گذاری و مدیریت سهام امیر، صندوق بیمه عمر پرسنل سپاه، صندوق بیمه عمر پرسنل آجا، صندوق بیمه عمر پرسنل ناجا، شرکت بزرگ سیمرغ و شرکت خدمات فناوری صنام الکترونیک، موسساتی هستند که هر کدام از ۵ تا حدود ۱۰ درصد سهام این موسسه اعتباری را در اختیار دارند.بانک قوامین متعلق به نیروی انتظامی است که در ابتدا با هدف کمک به افزایش توان معیشتی و مالی کارکنان ناجا با نام صندوق قرض‌الحسنه ناجا شکل گرفت. این صندوق نهایتا در سال ۱۳۹۱ به نام بانک قوامین از بانک مرکزی مجوز گرفت. بنیاد تعاون ناجا، شرکت تامین سرمایه آرمان، شرکت تامین سرمایه امین، موسسه ناجی‌سازان امین، شرکت انبوه‌سازان سبزاندیشان، شرکت مهندسی عمران و تولیدی نیرو و شرکت چاپ و انتشارات راه فردا مجموعه‌هایی هستند که هر کدام از ۴ درصد تا ۵ درصد سهام این بانک نظامی را مدیریت می‌کنند. اما بانک حکمت ایرانیان به ارتش تعلق دارد که در سال ۱۳۸۹ به‌عنوان بانک آغاز به کار کرد.

بانک ارتشی‌ها از ۱۴ شرکت و نهاد دولتی نیروهای مسلح تشکیل شده است.صندوق بازارگردانی حکمت ایرانیان، موسسه بنیاد تعاون ارتش، شرکت هواپیمایی کاسپین، شرکت عمران توسعه‌گران پیشگام، موسسه صندوق بیمه بنیاد تعاون آجا و موسسه مسکن‌سازان بنیاد تعاون آجا سهامداران این بانک هستند که هر کدام بین ۵/ ۴ تا ۶ درصد سهام را در اختیار دارند. این پنج موسسه نزدیک به ۲۴ میلیون سپرده‌‌گذار با ۲۱۴ هزار میلیارد تومان مانده سپرده دارند و حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده‌اند.

حدود ۲۵۰۰ شعبه جمع شعب این بانک‌های ادغامی را تشکیل می‌دهد که با ۱۶۰۰ شعبه بانک سپه به‌عنوان بانک مادر، تعداد شعب آنها پس از ادغام کامل از تعداد شعب بانک ملی به‌عنوان بزرگ‌ترین بانک کشور بیشتر خواهد شد. رئیس کل بانک مرکزی در مورد این بانک‌ها اطمینان داده است که پس از چهارماه از ادغام و مشخص شدن ارزش واقعی سهام، نماد آنها در بورس گشایش می‌یابد و هیچ نگرانی برای سهامداران وجود ندارد. بی‌تردید کلید خوردن ادغام بانک‌های نظامی حرکتی شجاعانه است که متولیان بازار پول آن را رقم زده‌اند و این امر می‌تواند به ساماندهی این بازار حساس و شکننده که به سد شیشه‌ای تشبیه شده است، کمک شایانی کند.

اخبار مرتبط