رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی شدت گرفت
افزایش وابستگی به پول پرقدرت
بررسی گزارش بانک مرکزی از بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی نشان از رشد ۴/ ۳۶ درصدی در تیرماه سال‌جاری به نسبت تیرماه سال گذشته است. براساس گزارش بانک مرکزی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در تیرماه به سطح ۱/ ۱۴۷ هزار میلیارد تومان رسیده است که به نسبت خرداد‌ماه با ۴/ ۷ هزار میلیارد تومان افزایش مواجه بوده است. این افزایش رشد ماهانه ۵ درصدی را رقم زده است و نشان می‌دهد بانک‌ها در تیرماه سال‌جاری روزانه ۲۴۶ میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکارتر می‌شوند. حال آنکه میانگین بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در فصل بهار سال‌جاری روزانه حدود ۸۶ میلیارد تومان بوده است. در واقع در تیرماه بدهی بانک‌ها با رشد ۲۸۸ درصدی به نسبت میانگین فصل بهار مواجه بوده است. بدهی بانک‌ها به دو شکل خط اعتباری بانک مرکزی و اضافه برداشت‌ها نمود پیدا می‌کند که در هر دو صورت اثر افزایشی بر پایه پولی یا پول پرقدرت دارد و می‌توان آن را منبع تغذیه پایه پولی دانست. در تیرماه سال‌جاری به‌دلیل تسریع خروج منابع مدت‌دار بانک‌ها و اعمال سیاست‌های تکلیفی، میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی رشد کرده است. آمار پولی و بانکی بانک مرکزی کشور در تیرماه نشان می‌دهد که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به سطح ۱/ ۱۴۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. این میزان بدهی بانک‌ها که از خطوط اعتباری تخصیص داده شده توسط بانک مرکزی و اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی تشکیل شده است، به نسبت مدت مشابه سال گذشته رشد ۴/ ۳۶ درصدی را تجربه کرده است. بررسی آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که از اسفندماه سال گذشته بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی رشد قابل‌توجهی پیدا کرده است. براساس آمار میزان بدهی بانک‌ها از بانک مرکزی در اسفندماه سال گذشته ۱۳۲ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به بهمن‌ماه ۱۳ درصد رشد را تجربه کرده است. رشد نقطه‌به‌نقطه بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز در اسفندماه ۴/ ۳۲ درصد بوده است. این روند در فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیرماه نیز تکرار شده است و رشد نقطه‌به‌نقطه بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی در این ماه‌ها به ترتیب ۳/ ۳۲ درصد، ۴/ ۳۴ درصد، ۸/ ۳۷ درصد و ۴/ ۳۶ درصد بوده و در واقع میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از حدود ۷/ ۱۳۳ هزار میلیارد تومان در فروردین‌ماه به ۱/ ۱۴۷ هزار میلیارد تومان در تیرماه رسیده است.
حساب روزانه بانک‌ها با بانک مرکزی
آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد در پایان فصل بهار میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در حدود ۷/ ۱۳۹ هزار میلیارد تومانی بوده است که به نسبت اسفندماه سال گذشته رشد ۷/ ۷ هزار میلیارد تومان داشته است. اگرچه در فروردین‌ماه بانک‌ها حدودا به مدت دو هفته نیمه تعطیل هستند، با در نظر گرفتن ۹۰ روز کاری در یک فصل می‌توان به این نتیجه رسید که تا پایان فصل بهار روزانه بانک‌های کشور ۸۵ میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهی داشته‌اند. اما نکته قابل‌توجه این است که در تیرماه میانگین بدهی روزانه بانک‌ها به شدت افزایش پیدا کرده است. در تیرماه سال‌جاری بدهی بانک‌ها حدود ۱/ ۱۴۷ هزار میلیارد تومان گزارش شده که به نسبت خرداد‌ماه حدودا ۴/ ۷ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. با تقسیم این عدد بر ۳۰ می‌توان میانگین بدهی روزانه بانک‌ها به بانک مرکزی را به‌طور تقریبی محاسبه کرد. محاسبات نشان می‌دهد که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در تیرماه روزانه ۲۴۶ میلیارد تومان بوده که بیش از ۲۸۸ درصد نسبت به میانگین سه‌ماه‌قبل خود افزایش داشته است. از سوی دیگر، در گزارش بانک مرکزی بانک‌های کشور به سه گروه کلی بانک‌های تجاری، بانک‌های تخصصی و بانک‌ها و موسسات اعتباری غیردولتی تقسیم شده‌اند که آمار بدهکاری هر کدام از این گروه‌ها به بانک مرکزی به‌طور جداگانه منتشر می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که رشد بدهی بانک‌ها به یک شکل نبوده است.
افت بدهی بانک‌های تجاری
بررسی روند بدهی‌های بانک‌های تجاری به بانک مرکزی نشان از کاهش رشد نقطه‌به‌نقطه بدهی این بانک‌ها در سال‌های گذشته می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد که بدهی بانک‌های تجاری به بانک مرکزی در تیرماه سال‌جاری به حدود ۶/ ۴ هزار میلیارد تومان رسیده که به نسبت مدت مشابه سال گذشته کاهش ۸/ ۴۱ درصدی داشته است. در واقع بررسی بدهی بانک‌های تجاری از سال ۹۵ تا تیرماه سال ۹۷ حاکی از کاهش بدهکاری این بانک‌ها به بانک مرکزی است. بانک‌های تجاری در فروردین‌ماه سال ۹۵ حدود ۶/ ۱۸ هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار بوده‌اند که در مدت ۲۸ ماه به ۶/ ۴ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. در تیرماه سال‌جاری، بدهی بانک‌های تجاری به نسبت خرداد‌ماه نیز با افت ۳۰ درصدی همراه بوده است. بدهی این بانک‌ها از بانک مرکزی در خرداد‌ماه حدود ۶/ ۶ هزار میلیارد تومان بوده است که در مدت یک ماه حدود ۲ هزار میلیارد تومان آن تصفیه شده است.
کاهش بدهکاری بانک‌های تخصصی
آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که تیرماه سال‌جاری بانک‌های تخصصی حدود ۵/ ۴۵ هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار هستند. این میزان بدهکاری در تیرماه به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۹/ ۹ درصد کاهش داشته است. بررسی روند بدهکاری این گروه بانک‌ها از ابتدای سال ۹۵ نیز حاکی از کاهش بدهکاری است. بدهی این گروه بانکی در فروردین‌ماه سال ۹۵ حدود ۵/ ۵۶ هزار میلیارد تومان بوده است که تا پایان سال ۹۵ به حدود ۴/ ۴۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. پس از آن در فروردین‌ماه ۹۶ میزان بدهی‌های بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی حدود ۵/ ۴۸ هزار میلیارد تومان گزارش شده است که به نسبت مدت مشابه سال قبل حدودا ۱/ ۱۴ درصد کاهش داشته است. روند کاهشی بدهکاری این گروه بانکی در نیمه دوم سال ۹۶ شدت می‌گیرد؛ به‌طوری‌که رشد نقطه‌به‌نقطه آن در دی‌ماه ۹۶ حدودا منفی ۴/ ۲۷ درصد بوده است. اما از بهمن‌ماه از شدت کاهش رشد آن کاسته شده و به سطح ۲/ ۴۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. این روند در چهار ماه ابتدایی سال‌جاری نیز تکرار شده و رشد نقطه‌به‌نقطه بدهی بانک‌های تخصصی از بانک مرکزی به ترتیب منفی ۶/ ۳ درصد در فروردین‌ماه، منفی ۵/ ۶ درصد در اردیبهشت‌ماه و منفی ۲/ ۱۰ درصد در خرداد‌ماه بوده است.
رشد اضافه برداشت بانک‌های غیردولتی
آمار بانک مرکزی از بدهی‌های بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی نشان می‌دهد که این رقم به حدود ۹/ ۹۶ هزار میلیارد تومان رسیده است که به نسبت مدت مشابه سال گذشته حدود ۲/ ۹۶ درصد افزایش داشته است. بررسی روند بدهکاری بانک‌های غیردولتی به بانک مرکزی نشان می‌دهد که از سال ۹۵ تا تیرماه سال‌جاری (۲۸ ماه) تنها در یک ماه رشد نقطه‌به‌نقطه بدهی‌ها ۱/ ۱درصد بوده و در سایر ماه‌ها با رشد چشمگیری افزایش پیدا کرده است. براساس آمار رسمی منتشرشده میزان بدهکاری بانک‌های خصوصی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی در فروردین‌ماه سال ۹۵، حدود ۱/ ۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است. این رقم در پایان سال ۹۵ به حدود ۲/ ۳۸ هزار میلیارد تومان رسیده یعنی حدودا سه برابر شده است. آمارها نشان می‌دهد که رقم بدهکاری آنها به بانک مرکزی در اسفندماه ۹۶ با رشد ۱۱۰ درصدی به نسبت اسفندماه سال ۹۵، به حدود ۳/ ۸۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. میزان بدهکاری بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری به بانک مرکزی در فروردین‌ماه سال‌جاری رشد ماهانه ۳ درصدی را تجربه کرد و به سطح ۶/ ۸۲ هزار میلیارد تومان رسید. رشد مثبت ماهانه بدهی‌های بانک‌های خصوصی در اردیبهشت‌ماه، خرداد و تیرماه نیز ادامه پیدا کرده و به ترتیب رشد ۴ درصدی، ۲ درصدی و ۱۱ درصدی را ثبت کرده است.
ارسال نظر