بررسی گزارش بانک مرکزی درخصوص شاخص قیمت مردادماه سال‌جاری نشان می‌دهد
ثبت رکوردهای تاریخی تورم
آخرین باری که تورم ماهانه مرز ۵/ ۵ درصد را لمس کرده بود، فروردین سال ۱۳۷۸ بود که تورم ماهانه ۹/ ۵ درصدی اتفاق افتاده بود. روند جهشی حرکت شاخص قیمت در مقطع کنونی از سومین ماه سال‌جاری شروع شد. به این ترتیب این روند در ماههای چهارم و پنجم سال نیز ادامه یافت. روندی که باعث شد شاخص قیمت در مجموع در ۳ ماه گذشته حدود ۱۴ درصد رشد کند. این پایداری رشد ۳ ماهه در ۲۴ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. آخرین باری که رشد ۳ ماهه تورم مرز ۱۴ درصد را شکسته بود، ۳ ماه منتهی به اردیبهشت سال ۷۳ بود. افزون بر این در موج تورمی سال‌های ۹۱ و ۹۲ بیشترین رشد ۳ ماهه شاخص قیمت مربوط به ۳ ماه منتهی به آبان سال ۹۱ با ثبت حدود ۱۳ درصد بود. نکته سوم مربوط به «ترکیب تورم در گروه‌های مختلف» سبد مصرفی خانوار است؛ به‌طوری‌که رشد سالانه شاخص قیمت گروه «دخانیات» وارد محدوده سه رقمی شد. این گروه با بیشترین تجربه افزایش تورم نقطه‌به‌نقطه ۴/ ۱۱۴ درصدی را تجربه کرده است. گروه «تفریح و امور فرهنگی» در رتبه دوم بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه رشد حدود ۵۲ درصدی را به ثبت رساند. کمترین رشد شاخص قیمت نیز مربوط به گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» بوده که رشد ۶/ ۱۱ درصدی را به ثبت رسانده است.
رکورد ۲۰ ساله جهش ماهانه
بانک مرکزی گزارش تورم مردادماه را منتشر کرد. بر مبنای گزارش بانک مرکزی شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در مردادماه سال‌جاری با ۵/ ۵ درصد افزایش نسبت به ماه قبل از آن به ۸/ ۱۳۳ درصد رسید. وقوع رشد ۵/ ۵ درصدی‌ماهانه شاخص قیمت در پنجمین ماه سال‌جاری باعث ثبت دو رکورد بلندمدت شده است. رکوردی که در دو سطح «جهش ماهانه» و «پایداری سه ماهه» به ثبت رسیده است. درخصوص جهش ماهانه، تورم در مردادماه رکورد حدود ۲۰ ساله خود را شکست. تورم ماهانه از فروردین سال ۷۸ تاکنون هیچ گاه ۵/ ۵ درصد را تجربه نکرده بود. در این بازه تقریبا ۲۰ ساله بیشترین جهش ماهانه شاخص قیمت ۲/ ۵ درصد بود که در بهمن ماه سال ۱۳۹۱ به وقوع پیوسته بود. به این ترتیب جهش ماهانه شاخص قیمت رکورد ۲۰ ساله خود را با ۲/ ۰ درصد اختلاف از بیشترین تورم اتفاق‌افتاده در این مدت شکسته است. افزون بر این میانگین نرخ رشد ماهانه شاخص قیمت در این بازه ۲۰ ساله حدود ۲/ ۱ درصد بوده است. به این معنی که تورم اتفاق افتاده در مردادماه سال‌جاری بیش از ۴ برابر میانگین ۲۰ ساله تورم ماهانه بوده است.
رکورد ۲۴ ساله پایداری تورم
رشد شاخص قیمت در مردادماه رکورد پیوستگی تورم را نیز شکسته است. روند جهشی شاخص قیمت از خرداد ماه سال‌جاری شروع شده بود. جهشی که در نتیجه تجمیع رشد نقدینگی در سال‌های گذشته و متعاقبا آشفتگی در بازار دارایی‌ها از سومین ماه سال‌جاری استارت خورد. شاخص قیمت در خرداد ۳/ ۴ درصد و در تیرماه ۴/ ۳ درصد رشد کرده بود. تداوم جهش شاخص قیمت در پنجمین ماه سال باعث شده تا در مجموع در ۳ ماه منتهی به مردادماه سال‌جاری شاخص قیمت رشد حدود ۱۴ درصدی را تجربه کند. اتفاقی که به معنی پایداری ۳ ماهه تورم مزمن بوده و از سال ۱۳۷۳ به بعد بی‌سابقه بوده است. پایداری ۳ ماهه تورم در ۲۴ سال گذشته هیچ‌وقت رشد ۱۴ درصد را لمس نکرده بود. تنها در ۳ ماه منتهی به اردیبهشت سال ۷۳ بود که تورم ۳ ماهه به بیش از ۱۴ درصد رسیده بود. در بحبوحه موج تورمی سال‌های ۹۱ و ۹۲ که شاخص قیمت روند جهشی را تجربه کرده بود بیشترین رشد ۳ ماهه شاخص قیمت در ۳ ماه منتهی به آبان ماه سال ۹۱ اتفاق افتاده بود که تورم ۳ ماهه حدود ۱۳ درصد بود؛ بنابراین یکی از ویژگی‌های روند شاخص قیمت در موج تورم جاری پایداری آن بوده که اگر روند رشد شاخص در ماههای آتی نیز ادامه یابد رکورد تاریخی دیگری را به ثبت خواهد رساند.
تورم ماهانه و سالانه
بررسی گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که شاخص قیمت در مردادماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲/ ۲۴ درصد رشد داشته است. این در حالی است که تورم نقطه‌به‌نقطه در اولین ماه تابستان ۱۸ درصد بود. به این معنی که تورم نقطه‌به‌نقطه در دومین ماه تابستان نسبت به اولین ماه تابستان بیش از ۶ درصد رشد مثبت را تجربه کرده است. بررسی تاریخی تورم نشان می‌دهد تورم نقطه‌به‌نقطه اتفاق افتاده در مردادماه از دی‌ماه سال ۱۳۹۲ تاکنون بی‌سابقه بوده است. اما تفاوت این است که دردی‌ماه سال ۱۳۹۲ شاخص قیمت به مرحله پایان موج تورم آن موقع رسیده بود؛ اما به نظر می‌رسد شاخص قیمت در مقطع فعلی در دنباله ابتدایی موج تورمی کنونی باشد. اتفاقی که شکست رکورد طولانی‌تری را در مقیاس نقطه‌به‌نقطه در ماههای آینده روایت می‌کند. به‌علاوه، بر مبنای گزارش بانک مرکزی، تورم سالانه در مردادماه سال‌جاری به ۵/ ۱۱ درصد رسیده است. تورم سالانه در حالی که از خرداد ۱۳۹۵ وارد محدوده تک‌رقمی شده بود، بعد از ۲۴ ماه پایداری در محدوده تک‌رقمی، در تیرماه سال‌جاری این محدوده را شکست و به ۲/ ۱۰ رسید. این روند فزاینده تورم سالانه در مردادماه نیز ادامه یافت و با تجربه رشد ۳/ ۱ درصدی به ۵/ ۱۱ درصد رسید.
تورم سه رقمی دخانیات
بررسی‌ها نشان می‌دهد در کنار رکورد رشد شاخص قیمت در مقیاس‌های مختلف، شاخص قیمت از لحاظ ترکیب نیز در ماههای اخیر تغییرات حائز اهمیتی داشته است؛ به‌طوری‌که رشد شاخص قیمت در گروه‌های مختلف به‌صورت پراکنده اتفاق افتاده است. در مردادماه بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه مربوط به گروه دخانیات بوده که رشد بیش از ۱۱۴ درصدی را تجربه کرده است. در طرف مقابل، کمترین تورم نقطه‌به‌نقطه در ماه گذشته مربوط به گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» با ثبت ۶/ ۱۱ درصد بوده است. به این معنی که رنج تورم بین گروه‌های مختلف حدود ۱۰۳ واحد بوده است. بعد از گروه دخانیات بیشترین رشد سالانه شاخص قیمت در گروه «تفریح و امور فرهنگی» اتفاق افتاده است. رشد شاخص قیمت این گروه در ۱۲ ماه منتهی به مردادماه، حدود ۵۲ درصد بوده است. گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها که وزن قابل‌توجهی در سبد مصرفی خانوار دارد در این بازه ۱۲ ماهه حدود ۳۶ درصد رشد را تجربه کرده است. دو گروه «حمل و نقل» و «اثاث، لوازم و خدمات مورد استفاده در خانه» نیز به ترتیب تورم ۳۶ درصدی و ۵/ ۳۷ درصدی را تجربه کرده‌اند. در یک دسته‌بندی دیگر، سبد مصرفی خانوار را می‌توان به دو گروه «کالا» و «خدمات» تقسیم کرد. بررسی گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد واگرایی تورم نقطه‌به‌نقطه بین این دو گروه نیز قابل‌توجه بوده است. به‌طوری‌که گروه کالاها بیش از ۲ برابر گروه خدمات رشد قیمتی را تجربه کرده است. شاخص قیمت گروه کالاها در ۱۲ ماه منتهی به مردادماه ۵/ ۳۴ درصد و شاخص گروه خدمت در همین بازه زمانی ۴/ ۱۴ درصد رشد داشته است؛ بنابراین مقایسه تورم گروه‌های مختلف حاکی از واگرایی تورم در گروه‌های مشمول سبد مصرفی خانوار است.
ارسال نظر