گزارش بانک مرکزی بررسی شد
دبل تولید در کارگاه‌های بزرگ
گزارش مقدماتی بانک مرکزی از شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی دلالت بر این دارد که شاخص تولید در سال گذشته نسبت به سال قبلش رشد ۵/ ۵ درصدی را ثبت کرده است. کارگاه‌های بزرگ صنعتی به کارگاه‌های دارای ۱۰۰ نفر کارکن و بیشتر اطلاق می‌شود که شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ در سال ۹۶ به ۵/ ۱۰۵ واحد رسیده است. بررسی آمار و ارقام نشان می‌دهد رشد سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ کندتر شده است. بررسی وضعیت کارگاه‌های بزرگ صنعتی نشان دهنده روند چرخ‌های اصلی تولید در اقتصاد است. اگر چرخ‌های بزرگ در مسیر درست قرار داشته باشند، چرخ‌های کوچک‌تر نیز که تامین‌کننده مواد اولیه چرخ‌های بزرگ می‌توانند باشند، چشم‌انداز روشن‌تری دارند.کارگاه‌های بزرگ صنعتی در ۲۴ رشته گوناگون فعالیت می‌کنند. این ۲۴ بخش در تعیین شاخل کل تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی نقش بازی می‌کنند. هر چند در این بین، سهم ۵ گروه بیشتر از سایر گروه‌های تولیدی است.
سرعت‌گیر رشد محصولات شیمیایی: بزرگ‌ترین گروه صنعتی کشور، صنایع مربوط به محصولات شیمیایی است. تولیدات این گروه به تنهایی یک چهارم از تغییرات شاخص کل را جهت‌دهی می‌کنند. مهم‌ترین گروه تولیدات صنعتی در سال گذشته رشد مثبت ۴/ ۴ درصدی را ثبت کرد. هرچند این رشد نسبت به دو سال گذشته آهسته‌تر شده است. در مورد اینکه تولید کدام بخش از محصولات شیمیایی با رشد مواجه شده و در کدام بخش کاهش یافته، فعلا نمی‌توان قضاوتی داشت و باید منتظر گزارش‌های تکمیلی بانک مرکزی بود. در بین محصولات شیمیایی، تولیدات مواد پلاستیکی و مواد شیمیایی اساسی (به‌جز کود و ترکیبات ازت) بیشترین سهم را دارند. اطلاعاتی که در این بین وجود دارد تنها اطلاعات برخاسته از وزارت صنعت است که آمار مقدماتی است. مثلا در مورد تولید روغن موتور که جز محصولات شیمیایی اساسی به حساب می‌آید، وضعیت تولید در ۶ ماه نخست سال قبل تقریبا معادل با سال ۹۵ بوده است.
تداوم رشد فلزات اساسی: تولیدات فلزات اساسی نیز دومین سهم را در بین تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور دارد. سهم تولیدات این گروه در شاخص کل حدود ۲۰ درصد است. شاخص این گروه نیز در سال گذشته رشد ۲/ ۴ درصدی را ثبت کرده که روند رو به رشد این گروه طی سال‌های اخیر را نشان می‌دهد؛ چراکه تولیدات فلزات اساسی در سال ۹۴ منفی بوده و در سال ۹۵ نیز رشد در محدوده ۲ درصدی را پشت سر گذاشته بود. گزارش اتحادیه تولید‌کنندگان فولاد نشان می‌دهد که در بین محصولات فولادی در سال گذشته، اکثرا رشد مثبتی را ثبت کرده‌اند. تنها کالایی که از بار تولیدش در سال گذشته کاسته شد، میلگرد بود. اما میزان تولید در تیرآهن، ورق گرم، ورق سرد و پوشش‌دار با رشد مواجه شده بود. با توجه به اینکه نزدیک به ۸۰ درصد از کل ظرفیت تولید کشور در بخش فلزات اساسی را فلزات گروه آهن تشکیل می‌دهند، تغییرات تولید در این گروه نقش بسزایی در جهت گیری کلی تولیدات صنعتی دارد.
وسایل نقلیه در نقش لیدر: تولید وسایل نقلیه در سال گذشته در صنعت ایران رشد ۱۲ درصدی را ثبت کرده است. این بیشترین رشد در بین گروه‌های مختلف تولیدی در کارگاه‌های بزرگ است. شاخص این گروه تقریبا تعیین‌کننده یک ششم از شاخص کل است. بر اساس آخرین آماری که توسط وزارت صنعت منتشر کرده، در هفت ماه ابتدایی سال گذشته ۷۷۱ هزار خودرو سواری تولید شد. این عدد معادل ۶۰ درصد از کل تولیدات سال ۹۵ است. با وجود رشد ثبت شده در تولیدات وسایل نقلیه در سال گذشته، اما شتاب رشد نسبت به سال قبلش با کندی قابل توجهی مواجه شده است. در سال ۹۵ رشد این گروه نزدیک به ۳۸ درصد بود که بیشتر ناشی از گشایش‌های پس از برجام به‌نظر می‌آمد؛ چراکه با توافق هسته‌ای سیلی از قراردادهای شرکت‌های خارجی برای تولید در ایران بسته شد که ماحصل آن رشد قابل توجه تولید وسایل نقلیه در دو سال پیاپی بود. پیش از این، تولیدات وسایل نقلیه در سال ۹۴ رشد منفی را ثبت کرده بود.
قطع نوار کاهشی در کانی‌های غیرفلزی: چهارمین گروه موثر در تولیدات صنعتی، تولید محصولات کانی غیرفلزی است. ضریب تاثیر این گروه در شاخص کل حدود ۱۰ درصد است. تولیدات این گروه نیز مانند دیگر گروه‌های اصلی در سال گذشته رشد مثبت را تجربه کرده‌اند. میزان رشد تولید محصولات کانی غیرفلزی در سال ۱۳۹۶ معادل ۱/ ۵ درصد بوده است که نسبت به سال ۱۳۹۵ یک جهش مثبت به‌حساب می‌آید؛ چراکه تولیدات محصولات این گروه در سال ۹۵ نسبت به ۹۴ نزول کرده بود. در واقع در سه سال متوالی سطح محصولات کانی غیرفلزی در مسیر کاهشی قرار داشت تا اینکه نوار کاهشی در سال گذشته پاره شد. مهم‌ترین محصولات این گروه، سیمان، آهک، کاشی و سرامیک هستند. اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت صنعت حاکی از این است که تولید کاشی و سرامیک در ۹ ماه نخست سال با ۸۵ درصد از سال ۹۵ برابری کرده است. در نتیجه از ظرفیت‌های تولیدی در کاشی و سرامیک به نحو مناسبی استفاده شده است.
تکمیل رشد در گروه‌های بزرگ: تولیدات مواد غذایی سهم ۴/ ۷ درصدی از تولیدات صنعتی کارگاه‌های بزرگ صنعتی را به خود اختصاص داده است. قاعده رشد مثبت در گروه‌های بزرگ در این گروه نیز جاری شده است. بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد این گروه در سال گذشته ۸/ ۵ درصد تخمین زده شده است که نسبت به سال ۱۳۹۵ عدد کمتری است. در مورد گروه ماشین‌آلات مولد و انتقال نیروی برق نیز که ششمین گروه با اهمیت صنعتی است، رشد ۵/ ۷ درصدی ثبت شده که نسبت به سال ۹۵ یک حرکت مثبت به حساب می‌آید.
منفی‌های تولید: از بین ۲۴ گروه تولیدی، رشد در ۷ گروه منفی گزارش شده است. هر چند اغلب گروه‌های منفی جز صنایع کوچک بوده و تاثیر چندانی بر شاخص کل ندارند. بیشترین کاهش در تولیدات گروه «تعمیر و نصب ماشین‌آلات و تجهیزات» رخ داده که بیش از یک سوم از تولیدات این گروه از بین رفته است. اما اثر این گروه در شاخص کل تنها ۰۶/ ۰ درصد بوده است. مهم‌ترین گروهی که با رشد منفی مواجه شده، «داروها و فرآورده‌های دارویی شیمیایی و گیاهی» هستند. از تولیدات دارویی کشور در سال گذشته ۷/ ۵ درصد کاسته شده است. صنعت دارو در سال ۹۵ نیز رشد منفی را تجربه کرده بود و از این جهت، در دوسال پیاپی صنعت دارو در رکود فرو رفته است. اثر تولیدات دارویی در شاخص کل معادل ۵/ ۲ درصد است.
ارسال نظر