اخبار باشگاه اقتصاددانان - روزنامه شماره ۶۱۱۸

• اسکان زیر تیغ فقر

  پرهام پهلوان: یکی از نشانه‌‌‌های جوامع مدرن اما بیمار، اسکان افراد در سکونتگاه‌‌‌های غیررسمی و بی‌‌‌کیفیت است؛ مناطقی که در طیف وسیعی از شهرهای جهان در پنج‌قاره می‌‌‌توان ردپای آنها را دید. ساکنان سکونتگاه‌‌‌های غیررسمی، به دلایل مختلف نه‌تنها مجوز تصرف یا سکونت در منازل خود به شیوه‌‌‌های مرسوم مالکیت یا استیجاری را ندارند، بلکه از اغلب کالاهای عمومی در دسترس شهروندان عادی استفاده نمی‌‌‌کنند؛ موضوعی که عموما ذیل بحث نابرابری در شهرها و ابرشهرها محل بحث است.
• 

  نابرابری؛ از زعفرانیه تا یافت‏‏‌آباد

  دکتر شروین آثاری/دانشیار دانشگاه چارلز درو، لس‌آنجلس، کالیفرنیا

  سعی من در این مقاله بر این است که ضمن بررسی تضادها و نابرابری‌‌‌های چشمگیر اجتماعی و اقتصادی بین زعفرانیه و یافت‌‌‌آباد، به‌عنوان دو منطقه مهم و نمادین در تهران، پیامدهای عمیق این تفاوت‌‌‌ها را بر سلامت عمومی و سیاست‌‌‌های اجتماعی برجسته کنم. پیاده‌‌‌روی از زعفرانیه، منطقه‌‌‌ای اعیان‌‌‌نشین و مرفه به یافت‌‌‌آباد، منطقه‌‌‌ای فقیر و حاشیه‌‌‌نشین، آشکارا تفاوت‌‌‌های شگفت‌‌‌آور در ساختار اجتماعی، ترکیب فروشگاه‌‌‌ها، وضعیت بهداشت عمومی، حضور پلیس، نرخ بیکاری و قیمت املاک را نشان می‌دهد. این تفاوت‌‌‌ها که در سیاست‌‌‌های تبعیض‌‌‌آمیز اقتصادی و اجتماعی ریشه دارند، به نابرابری‌‌‌های سلامت منجر شده و بر کیفیت زندگی ساکنان تاثیر می‌‌‌گذارند.
• 

  از اسکان تا سکونت غیر رسمی

  دکتر مریم ملکی/مدرس دانشگاه

  ما در سیاره‌ای زیست می‌‌‌کنیم که در حال حاضر تنها جای امن و مناسب برای زندگی بشر است و عقل سلیم ایجاب می‌کند از چیزی که جایگزینی ندارد به‌درستی محافظت کنیم. اما انسان به مثابه موجودی مسخ‌شده طی سال‌ها و قرن‌‌‌های متمادی، صرفا بر بهره‌‌‌برداری و عدم‌حفاظت و احیای آن متمرکز بوده و اثرات آن امروز به‌طور محسوس در قالب فقر شهری و عینیت آن در قالب سکونتگاه‌‌‌های غیررسمی قابل مشاهده است؛ سکونتگاه‌‌‌هایی که اگرچه ساکنان آن کمترین سهم را در سرعت‌بخشیدن به مخاطرات ناشی از بحران‌های اقتصادی و تغییرات اقلیمی داشته‌‌‌اند، اما بیشترین تاثیر را از این مخاطرات پذیرفته‌‌‌اند، آنگونه که در برابر مخاطرات طبیعی همچون سیل و زلزله، خسارات جبران‌ناپذیر مالی و جانی را متحمل شده‌‌‌اند و در بحث مخاطرات انسان‌‌‌سازی نظیر همه‌گیری کووید-۱۹ از ابتدایی‌‌‌ترین راهکار برای مقابله با این بیماری یعنی در «خانه‌ماندن» نیز بی‌‌‌بهره‌‌‌ بودند.
• 

  چهار رکن شهرهای آینده

  صادق صادق‌پور اقدم/مشاور کمیته ملی اسکان بشر

  براساس تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ماه اکتبر در تقویم این سازمان به نام «اکتبر شهری» نام‌گذاری شده است که اولین دوشنبه این ماه «روز جهانی اسکان بشر» و آخرین روز آن یعنی ۳۱ اکتبر «روز جهانی شهرها» نامیده می‌شود. نگاهی گذرا به آخرین آمار و وضعیت شهر و شهرنشینی حاکی از روند رو به رشد و گسترش شتابان شهری شدن و شهرنشینی در جهان است؛ به‌گونه‌ای که امروزه ۵۵‌درصد جمعیت جهان در نواحی شهری زندگی می‌کنند و انتظار می‌رود با روند رشد کنونی این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰‌درصد افزایش یابد که این روند موضوع شهرنشینی را به یکی از روندهای مهم قرن بیستم تبدیل کرده است.