مقابله با بحران ناترازیهای مختلف، یک چالش اساسی است. یکی از این ناترازیهای مهم، ناترازی انرژی و در صدر آن بنزین است. اصلاح قیمتگذاری بنزین تیغ دولبهای است که جلوی دولت قرار گرفته و سیاستگذاری را سخت کرده است. «باشگاه اقتصاددانان» در این پرونده به بررسی اصلاحات قیمتگذاری بنزین پرداخته است.
گاهی بازتعریف یک ساختار یا اصلاح آن از این جهت مهم است که روابط را در آینده به شکلی رقم میزند که در صورت آگاهی یافتن از نتایج اشتباه آن، برگشت به نقطه اولیه را بسیار دشوار میسازد. در دیماه ۸۳ حداد عادل بیان کرد: «...مجلس با طرح تثبیت قیمتها نخستین قدم را برداشته است و حال که قیمت گاز، برق و تلفن افزایش نمییابد، مردم میتوانند نفس راحتی بکشند.» طرح تثبیت قیمتها که با طراحی احمد توکلی مصوبه خود را از مجلس هفتم گرفت، در میان انتقادات بسیاری از اقتصاددانان، دولت خاتمی را از افزایش تدریجی قیمت برخی اقلام یارانهدار همچون سوخت و کالاهای عمومی منع کرد.
اقتصاد ایران در یکدهه گذشته، همواره با مشکلات متعددی مواجه بوده است؛ مواردی از قبیل نبود رشد باثبات، کسری بودجه، تورم مزمن، بیکاری و... که در حال حاضر تمامی آنها بر زندگی آحاد مردم تاثیر مستقیم دارند. حال پرسش اساسی آن است که علت بهوجود آمدن موارد فوق چیست؟ در پاسخ به این سوال عوامل و مسائل فراوانی وجود دارد، اما یکی از دلایل اصلی ایجاد و تشدید مشکلات امروز اقتصاد ایران، ناترازی در بخشهای گوناگون از جمله انرژی است. بهمنظور بررسی ناترازی انرژی لازم است تا این ناترازی را از دو بعد تولید و مصرف بررسی کنیم. جنس ناترازی انرژی در ایران بهواسطه نرخ رشد بیشتر تقاضا و مصرف انرژی نسبت به عرضه آن ایجاد شده است.
حمیدرضا ذاکری /دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه تربیتمدرس
یارانه، این هدیه شیرین دولتها به مردم و صنایع، مثل یک شمشیر دولبه است که میتواند هم معجزه کند و هم فاجعه بیافریند. از یک طرف، میتواند مثل یک فرشته نجات، دست اقشار کمدرآمد را بگیرد و آنها را از ورطه فقر نجات دهد، میتواند به صنایع استراتژیک کمک کند تا بال و پر و اوج بگیرند، برای جوانان جویای کار، شغل ایجاد کند، نابرابری را کاهش دهد و اقتصاد را به یک مهمانی پررونق تبدیل کند.