‏‏هجوم مغزهای هندی به دانشگاه‏‏‌های غربی

طبق گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی هند برای هر نفر از ۴۶۹دلار در سال ۲۰۰۲ به رقم ۲۴۱۰دلار در دو دهه بعد افزایش یافت. آکسفورد اکونومیکس، موسسه مشاوره بریتانیایی، تخمین می‌‌‌زند که تعداد خانوارهای با درآمد متوسط و بالا در هند، هر سال حدود ۱۰‌درصد افزایش می‌‌‌یابد. با بهبود شرایط اقتصادی، خانواده‌‌‌های امروز فرصت پرداختن به امیال و آرزوهای خود را می‌‌‌یابند و به‌‌‌تبع آن، امروز شاهد افزایش فزاینده میزان ثبت‌‌‌نام دانشجویان هندی، حتی در کالج‌‌‌های داخل خود کشور هستیم. در سال ۲۰۰۱ حدود ۹میلیون هندی در موسسات آموزش عالی داخلی ثبت‌نام کردند، اما اکنون این رقم به ۴۳میلیون نفر افزایش یافته است؛ به‌طوری که امروز هند با پیشی‌گرفتن از آمریکا، در رتبه دوم بعد از چین جای گرفته است و انتظار می‌رود این ارقام حتی در آینده با رشد بیشتری همراه باشد. همچین دولت در نظر دارد این رقم، تا سال ۲۰۳۵ به ۵۰‌درصد برسد که کل میزان ثبت‌نامی‌ها به حدود ۷۵میلیون نفر خواهد رسید. 

بااین‌‌‌حال، گسترش و توسعه سریع، کمکی به بهبود کیفیت ضعیف وضعیت آموزش و تحقیق در بسیاری از موسسات هندی نکرده است. هیچ دانشگاه هندی در بین ۱۰۰دانشگاه برتر جهان که براساس معیارهای دقیق جهانی رتبه‌بندی می‌شوند قرار ندارد.  به همین دلیل، بسیاری از دانشجویان هندی، چشم‌‌‌اندازهای بهتری در خارج از کشور برای خود می‌‌‌بینند و با توجه‌‌‌ به شرایط اقتصادی آنها، امروز از این امکان برخوردارند که این جاه‌‌‌طلبی‌‌‌های خود را در واقعیت دنبال کنند. امروز بانک‌ها تمایل بیشتری برای اعطای وام به دانشجویان برای تحصیل در خارج از کشور دارند و حتی شرکت‌های مالی غیربانکی با تسهیل شرایط دریافت وام در گسترش این روند نقش ایفا می‌کنند؛ اگرچه این شرایط جدید از مسائل و مباحث مربوط به فساد و چالش‌‌‌های مرتبط بی‌‌‌بهره نبوده است.  در همین حال در سال‌های اخیر، تعداد افرادی که هند را برای تحصیل ترک می‌کنند افزایش‌‌‌ یافته است.

دولت تخمین می‌‌‌زند در ۱۰‌‌‌ماهه سال ۲۰۲۳ حدود ۷۶۰‌هزار نفر کشور را به‌‌‌قصد تحصیل ترک کرده‌‌‌اند که حدود ۳۰‌درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹ است. در مجموع حدود ۱.۵میلیون دانشجوی هندی در خارج از کشور زندگی می‌کنند که حدود ۳۸‌درصد بیشتر از قبل از کووید-۱۹ است. آمریکا تخمین می‌‌‌زند تعداد دانشجویان هندی که در کالج‌‌‌ها و دانشگاه‌‌‌های این کشور طی پنج‌سال تحصیل‌‌‌کرده‌‌‌اند حدود ۳۷‌درصد افزایش ‌‌‌یافته و به ۲۷۰‌هزار نفر رسیده است. دانشجویانی که به خارج از کشور می‌‌‌روند، عموما عملکرد مطلوبی دارند و بهتر از همنوعان خود در داخل کشور عمل می‌کنند و آن دسته از آنها که به کشور بازمی‌‌‌گردند، مهارت‌‌‌های ارزشمندی را همراه خود می‌‌‌آورند و حتی آن دسته که قصد بازگشت ندارند، در واقع حاملان پرچم هند در خارج از کشور شناخته می‌‌‌شوند. از جمله این چهره‌‌‌ها می‌‌‌توان به ساتیا نادلا و ساندار پیچای، روسای غول‌‌‌های فناوری آمریکایی مایکروسافت و آلفابت که هر دو در هند متولد شده‌‌‌اند اشاره کرد. براساس تجزیه‌‌‌وتحلیل سال ۲۰۲۲ توسط بنیاد ملی سیاست آمریکا، بنیان‌گذاران یک‌‌‌چهارم استارت‌آپ‌‌‌های چندمیلیارد دلاری در آمریکا، ابتدا به‌‌‌عنوان دانشجویان بین‌المللی به این کشور آمدند.

معادله برد-برد

دانشگاه‌‌‌های غربی همچنین فکر می‌کنند که دانشجویان هندی ممکن است به حفظ تقاضا برای مدارک گران‌‌‌قیمتشان کمک کنند. جمعیت جوان چین در حال کاهش است و هم‌‌‌زمان دانشگاه‌‌‌های چین به‌‌‌سرعت در حال پیشرفت و توسعه هستند. در این میان ممکن است با افزایش تنش در روابط با غرب، از تمایل و علاقه دانشجویان چینی برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌‌‌های غربی کاسته شود.

بااین‌‌‌حال، اگر تازه‌‌‌واردان فرصتی به دست آورند، خطرات جدیدی نیز به همراه خواهند داشت. بزرگ‌ترین تهدید آن است که تغییرات در کشورهایی که فرستنده دانشجویان بین‌المللی هستند، بر میزان تمایل رأی‌‌‌دهندگان در کشورهای پذیرنده مهاجر تاثیرگذار است.  در این میان، سلایق دانش‌‌‌آموزان هندی با همتایان چینی خود تفاوت‌‌‌هایی دارد که به نظر می‌رسد به این دعواهای داخلی بیشتر دامن می‌‌‌زند. برای شروع، ثروت هندی‌‌‌ها از کشوری مثل چین کمتر است. آنها معمولا طرفدار دانشگاه‌‌‌های مقرون‌‌‌به‌‌‌صرفه‌‌‌تر و درجه پایین‌‌‌تر هستند و به شرکت در دوره‌‌‌های کوتاه‌‌‌مدت تمایل دارند. به‌‌‌عنوان‌‌‌مثال، احتمال تحصیل آنها در مقطع کارشناسی‌‌‌ارشد بسیار بیشتر از دوره کارشناسی است. این امر به این دلیل است که تامین مالی یک یا دو‌‌‌ساله کارشناسی‌‌‌ارشد قابل‌‌‌مدیریت‌‌‌تر از تامین بودجه مدرک لیسانس کامل در خارج از کشور است.

در بریتانیا، یک دانشجوی معمولی هندی تنها نیمی از هزینه تحصیلی یک دانشجوی چینی را برای شهریه صرف می‌کند. دانشجویان هندی نیز بسیار مشتاق‌‌‌تر از دانشجویان چینی هستند که پس از فارغ‌‌‌التحصیلی در کشورهایی که در آن تحصیل‌‌‌کرده‌‌‌اند به زندگی ادامه دهند و بمانند. اکثر کشورهای مقصد بزرگ نوعی طرح ویزای «پس از تحصیل» را اجرا می‌کنند که به جوانان اجازه می‌دهد تا چند سال پس از فارغ‌‌‌التحصیلی در آن کشورها -البته با رعایت شرایطی- در آنجا اقامت داشته باشند. اما چینی‌‌‌ها اغلب تمایل دارند بعد از پایان تحصیلاتشان به‌‌‌سرعت به خانه بازگردند و از این امتیازات استفاده زیادی نکرده‌‌‌اند. در مقابل، هندی‌‌‌ها اشتیاق فوق‌‌‌العاده‌‌‌ای برای بهره‌‌‌بردن از امتیازات این‌‌‌چنینی دارند. در واقع وقتی تصمیم می‌‌‌گیرند در کجای دنیا تحصیل کنند، به دنبال این طرح‌‌‌ها می‌‌‌گردند.