گوانتانامویی در قلب صحرا
این سهاسرائیلی گفتند فلسطینیهای زندانی در آنجا که بدون اتهام یا وکیل قانونی نگهداری میشوند و با چشمبند چشمانشان بسته است، مجبور به اعتراف کردن در موقعیتهای استرسزا هستند، مورد ضرب و شتم و توهین قرار میگیرند و به مدتی طولانی اجازه صحبت به آنها داده نمیشود. این افشاگران ادعا کردند که زندانیان «Sde Teiman» بهطور معمول بهدلیل جراحات ناشی از دستبند زدن مداوم دست و پایشان دچار نقص میشود یا مجبور به قطع آن میشوند. سیانان همچنین دو عکس از این مرکز منتشر کرد که ردیفهایی از مردان را با لباسهای ورزشی خاکستری نشان میدهد که با چشمبند در محوطهای در فضای باز با سیمخاردارهای احاطهشده نشسته و نورافکنها روشن شدهاند. این گزارش -که با همکاری گزارشگران مستقل سایر رسانهها و همچنین شهادت اسیران فلسطینی آزاد شده- نوشته شده است، قلب آدمی را به درد میآورد.
این گزارشها مرا به آن روز تاریک در فوریه۲۰۰۲ بازگرداند؛ زمانی که برای اولین بار با چشمان بسته و غل و زنجیر به گوانتانامو فرستاده شدم؛ جایی که بیش از ۱۴سال را در حبس خودسرانه سپری کردم، بدون اینکه بدانم چه زمانی آزاد میشوم؛ آیا آزاد خواهم شد یا خیر و چرا. در گوانتانامو، تجربه من بهعنوان یک زندانی در واقع بسیار شبیه به آن چیزی بود که افشاگران اسرائیلی در گزارش سیانان توصیف کردند؛ تجربهای که با احساس عدم اطمینان و ترس همیشگی تعریف میشود. درست همانطور که به نظر میرسد آزار روانی درباره بازداشتگاه «Sde Teiman» مصداق داشته باشد، در گوانتانامو نیز بیداد میکرد. ما بهطور معمول در انزوا قرار میگرفتیم، در معرض دمای شدید قرار میگرفتیم و تهدید به آزار فیزیکی میشدیم. تحقیر از طریق برهنگی اجباری و تجاوز جنسی نیز رایج بود. «اضافهبار حسی» [Sensory overload: زمانی رخ میدهد که یکی یا بیشتر از یکی از حسهای بدن دچار تحریک بیش از حد از سمت محیط میشود] و محرومیت، از طریق قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نورهای روشن و صداهای بلند یا مجبور شدن به ساعتها نشستن در انفرادی در تاریکی مطلق، بیشتر حس واقعیت ما را از بین برد.
شباهتهای گوانتانامو و «Sde Teiman» به رفتار با زندانیان نیز محدود نمیشود. این دو مرکز وجود خود را توجیه میکنند و با استفاده از استدلالها و روایات مشابه، پوشش قانونی برای افراط و تفریط خود فراهم میکنند. دولت ایالاتمتحده پس از ۱۱سپتامبر، زندان گوانتانامو را برای بازداشت و بازجویی از مردان مظنون به دست داشتن در این حملات یا سایر ارتباطات تروریستی، بدون محدودیت قوانین بشردوستانه بینالمللی و سایر معاهدات که بدرفتاری با اسیران جنگی را ممنوع میکند، تاسیس کرد. دولت ایالاتمتحده همه زندانیان در خلیج گوانتانامو را بهعنوان «جنگجویان غیرقانونی دشمن» طبقهبندی کرد و به خود این امکان را داد که ما را بدون اتهام، با وکالت قانونی محدود و با نقض آشکار قوانین بینالمللی برای سالها نگه دارد. در سالهای پس از ۱۱سپتامبر، ایالاتمتحده تعداد بیشماری از مردان و پسران مسلمان بیگناه را به این ترتیب «ناپدید» کرد.
من یکی از ۷۷۹مرد و پسری بودم که به گوانتانامو فرستاده شدند. اسرائیل سالهاست که زندانی کردن خودسرانه فلسطینیها را که آنها را تهدیدی برای خود میداند، به دلایل مشابه امنیت ملی توجیه میکند. بسیاری از فلسطینیهایی که در اسرائیل زندانی هستند تحت یک فرآیند شبهقضایی موسوم به «بازداشت اداری» دستگیر شدند. براساس این روند، فلسطینیها ابتدا به مدت ۶ماه زندانی میشوند؛ اما بازداشت آنها میتواند بهطور مکرر برای مدت نامحدود بدون اتهام یا محاکمه تمدید شود.
پس از حمله حماس در ۷اکتبر به اینسو -درست مانند ایالاتمتحده پس از ۱۱سپتامبر- اسرائیل نیز به «قانون مبارزان غیرقانونی» (Unlawful Combatants Law) خود برای بازداشت نامحدود فلسطینیها بدون بررسیهای قانونی و فرصتی برای دفاع متکی است. این قانون به اسرائیل اجازه میدهد تا افراد را در مراکزی مانند «Sde Teiman» بدون حکم بازداشت تا ۴۵روز بازداشت کند. این مدت اغلب بهطور نامحدود ادامه مییابد؛ زیرا بازداشتشدگان بدون روند قانونی به سیستم زندان رسمی اسرائیل منتقل میشوند.
یکی دیگر از شباهتهای خلیج گوانتانامو و «Sde Teiman» عدم شفافیت است. در گوانتانامو، ارتش ایالاتمتحده بهطور مداوم و تا حدودی موفقیتآمیز، تلاشهای روزنامهنگاران برای دسترسی به اردوگاهها را رد و محدودیتهای شدید و سانسور را تحت پوشش نگرانیهای امنیت ملی اعمال میکند. این عدم شفافیت تنها در سالهای اخیر تشدید شده است و روزنامهنگاران در تلاشهای خود برای روشن کردن واقعیتهای زندگی در گوانتانامو با موانع بزرگتری مواجه شدهاند.
اسرائیل نیز سخت تلاش میکند تا رسانهها و متخصصان حقوقی مستقل را از زندانها و بازداشتگاههای نظامی خود مانند «Sde Teiman» دور نگه دارد. وضعیت اسفبار اسیران فلسطینی در غزه تنها بهدلیل همین افشاگران اسرائیلی توانست توجه جهانی را به خود جلب کند. پس از انتشار گزارش سیانان، اسرائیل متعهد شد که «Sde Teiman» را تعطیل کند. دادگاه عالی اسرائیل همچنین در پاسخ به دادخواستی که در ۲۳مه توسط چندین سازمان حقوق بشری اسرائیلی ارائه شد، به دنبال پاسخی درباره وضعیت زندانیان نگهداریشده در آنجا بود. این طومار خواستار بسته شدن این مرکز بهدلیل شرایط غیرانسانی و بدرفتاری شدیدی بود که هم قوانین اسرائیل و هم قوانین بینالمللی را نقض میکرد.