اقتصاد و روانشناسی رفتار رأیدهندگان در دولت بایدن
براساس نظرسنجی مشترک نیویورکتایمز/ کالج سیانا، بایدن از رقیب احتمالی جمهوریخواه خود، یعنی دونالد جی.ترامپ، در ایالتهای کلیدی نبرد انتخاباتی ۲۰۲۴ عقبتر است. شرکتکنندگان در این نظرسنجی با ارزیابی ضعیف عملکرد اقتصادی بایدن عنوان کردهاند که به ترامپ بیشتر از بایدن برای اصلاح وضعیت اقتصادی کشور اعتماد دارند. این نتایج در حالی است که اقتصاد این کشور شاهد رشد سریعتر و فراتر از پیشبینیها بوده، فرصتهای شغلی بیشتری در کشور ایجاد شده و نرخ تورم به شکل بیسابقهای در مقایسه با چهار دهه گذشته کاهش یافته است.به همین خاطر یکی از سوالات اصلی تیم اقتصادی و مشاوران بایدن در محافل خصوصی و عمومی و در جلسات با سایر اقتصاددانان و کارشناسان این بوده است که چرا در حالی که طبق دادهها شاخصهای اقتصادی کشور روبهبهبود است، افکار عمومی این میزان نسبت به عملکرد دولت نگاه منفی دارد؟
پاسخ به این پرسش بهطور یقین ترکیبی از نحوه نگاه و پردازش شرایط اقتصادی کشور در نظر مردم آمریکا و نحوه ارتباط بایدن با افکار عمومی است و در هر دو مورد تفاوت رویکرد ریگان و شرایط اقتصادی حاکم بر دهه ۸۰ آموزنده است.
در پاییز 1983، انتخاب مجدد ریگان قطعی نبود. کشور هنوز درگیر آثار رکود اقتصادی دو سال اول ریاستجمهوری ریگان بود. قیمتهای مصرفکننده از زمان روی کار آمدن او بیش از 15درصد -تقریبا به میزان یکسان با دوران ریاستجمهوری بایدن- افزایش یافته بود. به دلار امروز، قیمت هر گالن بنزین حدود 3.80دلار بود که حدود 40سنت بالاتر از قیمت فعلی آن میشد. همچنین دستمزد یک شهروند عادی در دوران ریاستجمهوری ریگان، پس از تعدیل قیمتهای بالاتر، مشابه شرایط کنونی در دوران بایدن اصلا افزایش نیافته بود. با همه این احوال، اقبال و اعتماد عمومی به ریگان و مدیریت شرایط اقتصادی به شکل قابلتوجهی از آنچه در مورد بایدن شاهد هستیم بیشتر و قویتر بود. شاخص احساسات مصرفکننده دانشگاه میشیگان در دوره ریگان در پاییز 1983 تقریبا 50درصد بیشتر از حالا بود و نظرسنجیها نشان میداد محبوبیت او از جمله احساسات عمومی نسبت به اقتصاد برخلاف ابتدای سال رو به افزایش بود.
یکسال بعد، ریگان در یک تبلیغ تلویزیونی با عنوان «مغرورتر، قویتر، بهتر» حضور یافت و سخنان خود را با این عبارت آغاز کرد: «در آمریکا یک روز دیگر آغاز شده است.» این شوی تلویزیونی همچنین روند نزولی تورم و کاهش نرخ بهره را که به شمار بیشتری از مردم امکان خرید خانه میداد برجسته میکرد. ریگان در آن زمان به این خاطر تا حدی توفیق داشت؛ چرا که مردم آمریکا بهتازگی بیش از یکدهه قیمتها و نرخهای بهره بالا را تحمل کرده بودند. اقتصاددانان و مورخان عموما بر سر این موضوع توافق دارند کهرأیدهندگان به بهبود نسبی وضعیت اقتصادی بهعنوان رهایی از یک دوره طولانی و دشوار مینگریستند.
بااینحال روانشناسی رفتار رأیدهندگان در زمان بایدن بسیار متفاوت است. نرخ تورم 9درصد در سال که کشور سال گذشته تجربه کرد، بیش از سهبرابر میانگین نرخ تورم از هنگام پایان دوره ریاستجمهوری ریگان تا آغاز دوره بایدن بود. بهعلاوه در سال 1984 در زمان ریگان، نرخ وام مسکن حدود 14درصد بود، اما اکنون به زیر 8درصد رسیده است. در حال حاضر، نرخها فقط زیر 8درصد است. با این حال تفاوت اصلی آنجاست که در زمان ریگان نرخها کاهش یافت، اما در دوران بایدن افزایش یافته است. فرانچسکو داکونتو، اقتصاددان مدرسه بازرگانی مکدونا در دانشگاه جورج تاون که اخیرا شورای مشاوران اقتصادی کاخ سفید را توجیه کرده است، در این باره میگوید: برای بایدن و تیم اقتصادیاش، «مشکل اصلی نحوه نگریستن و پردازش اطلاعات اقتصادی توسط مردم است، نه فهم اصول علم اقتصاد.»
داکونتو میافزاید، نگرش مصرفکنندگان بیشتر بر اثر خرید محصولاتی مانند شیر، بنزین، نان و نوشیدنی که اغلب خریداری میکند شکل میگیرد؛ نه کالاها و اقلامی (مثل خانه، تلویزیون، رایانه و...) که بعضا مجبور هستند بخش اعظم درآمد خود را صرف خرید آنها کنند. بهعلاوه افزایش غیرمنتظره قیمت اجناس بر ذهن خریداران تاثیر منفی میگذارد، اما اگر این تغییرات بهتدریج و طی دورههای طولانی صورت گیرد، شاهد چنین تاثیری نیستیم. این واقعیت به ما کمک میکند بفهمیم که چرا رأیدهندگان در زمان ریگان او را به دلیل تورم بالا بهرغم اینکه رشد قیمتها در دوران ریاستجمهوری او هرگز نزولی نشد تنبیه نکردند. در واقع باید گفت به این دلیل که رأیدهندگان به تغییرات قیمتی بهتدریج عادت کرده بودند و حتی بابت بهبود نسبی وضعیت اقتصادی قدردان دولت بودند. یک توضیح خیلی ساده برای مصیبتهای بایدن این است که رأیدهندگان در واقع منتظرند قیمتها به سطح قبل از همهگیری کرونا بازگردد. اگرچه واقعیت این است که مسیر حرکت قیمتها در تاریخ آمریکا همیشه سیر صعودی داشته است.
در این میان برخی از دموکراتها نگراناند که خود بایدن مانعی برای انتقال این پیام باشد، بهویژه برای رأیدهندگان جوانتری که نسبت به سن او ابراز نگرانی میکنند. مقایسه با دوران ریگان برای هر دو طرف شواهد خوبی ارائه میدهد. نظرسنجیهای اقتصادی در سالهای اخیر سیاسیتر شدهاند و بهویژه جمهوریخواهان در برابر تمجید از عملکرد اقتصادی یک رئیسجمهور دموکرات مقاومت نشان میدهند. بااینحال، مولفههای نظرسنجی میشیگان نشان میدهد که ریگان بهعنوان یک رهبر اقتصادی، با بهرهگیری از تواناییهای ارتباطی و استفاده درست از رسانهها موفقیت بسیار بیشتری نسبت به بایدن در جلباعتماد عمومی داشته است. همه اینها در شرایطی است که امروز در بسیاری از موارد آمارهای شرایط اقتصادی از جمله درمورد بیکاری از زمان ریگان بهتر است.
کارزار انتخاباتی بایدن اخیرا ۲۵میلیون دلار به تبلیغات تلویزیونی در جهت ترویج دستاوردهای اقتصادی بایدن «Bidenomics» اختصاص داد. بااینحال شواهد کمی در نظرسنجیها وجود دارد که نشان دهد این تلاشها با توفیق همراه بوده است. دستیاران بایدن میگویند که انتظار نتایج فوری را نداشتند. آنها میگویند در حال آزمودن پیامها هستند؛ از جمله اینکه چگونه میتوان در مورد سوابق اقتصادی بایدن صحبت کرد، زیرا رئیسجمهور آماده میشود قبل از انتخابات یکمیلیارد دلار یا بیشتر برای تبلیغات هزینه کند. دستیاران بایدن اصرار دارند که بهبود مستمر اقتصادی در نهایت به افکار عمومی اثبات خواهد شد. آنها معتقدند که رشد مستمر دستمزدها بخشی از قدرت خرید آمریکاییها را که به دلیل تورم اخیر ازدسترفته بود بازمیگرداند و مصرفکنندگان بهتدریج به قیمتهای بالاتر از آنچه قبل از همهگیری کرونا بود عادت خواهند کرد.