تبعات ۷ اکتبر
بازار زیر سقف ۴۰ماه گذشته
بازار سرمایه کشور تحتتاثیر ترکیدن حباب بزرگ مردادماه ۹۹ بخش مهمی از مردمی را که به آن پناه آورده بودند از دست داد. در واقع آن حباب مثبت بزرگ، زمینه حباب منفی بزرگ را ایجاد کرد. اما وضعیت جایی بدتر شد که با افزایش ریسکهای سیاسی چند روز اخیر، بازار باز هم روند کاهشی خود را ادامه داد تا جایی که شاخص کل اکنون در مرز یکمیلیون و ۹۷۰هزار واحد ایستاده که حدود ۵درصد از سقف ۴۰ماه گذشته خود پایینتر است. یعنی اگر فردی در مرداد ۹۹ با پول خود دلار میخرید، بازدهی ۶۶درصدی، اگر مسکن میخرید بازدهی ۲۵۰درصدی و اگر پول را در بانک قرار میداد بازدهی ۱۰۰درصدی به دست میآورد. لازم به ذکر است که در همین دوره تورم در حدود ۱۹۷درصد و رشد نقدینگی در حدود ۱۵۲درصد بوده است. اما نکته جالب این است کسی که در بازار سرمایه بوده، از آن تاریخ به طور متوسط بازدهی منفی ۵درصدی داشته است! این اتفاق فاجعهبار سبب شده است تا عمده مردم با هر تنشی، بازار سرمایه را هدف اول خروج پول قرار دهند.
رشد قیمت نفت با افزایش تنش
اما با افزایش تنش در بازارها و افزایش احتمال درگیری، قیمت نفت با رشد همراه خواهد شد. همین عامل سبب میشود تحریم ایران به عنوان یک کشور دارنده نفت با مشکلات زیادی روبهرو شود. البته ذکر این نکته اهمیت دارد که عربستان حدود ۳میلیون بشکه در روز توانایی تولید بیشتر دارد و احتمالا تحت رقابت با آمریکا به صورت خودمختار تولید خود را کاهش داده است. از اینرو در نگاه اول به نظر میرسد هرگونه تنش در جهان، فضا را برای تحریم نفتی ایران سختتر میکند. اما از طرف دیگر باید بدانیم در صورتی که عربستان قصد داشته باشد تولید نفت خود را افزایش دهد، عملا این رخداد مثبت نیز از بین رفته و ایران بیش از پیش تحت فشار جهانی قرار خواهد گرفت. در واقع تنها مزیت جنگ برای بازارها که همان فروش نفت و به دست آوردن دلارهای نفتی است از بین میرود و امکان رشد دوباره قیمت دلار بیش از پیش خواهد شد.
بازارها زیر سایه جنگ
مجموع اتفاقات رخداده طی چند دهه اخیر نشان میدهد که ایران خواستار گسترش جنگ به مرزهای کشور نیست و به دنبال دور نگهداشتن جنگ از مرزهاست! از اینرو به نظر نمیرسد در صورت وخیمتر شدن شرایط نیز ایران مستقیم وارد نبرد شود. در شرایط کنونی به نظر میرسد بازارها در وضعیت تعلیق قرار گرفتهاند. در صورتی که وضعیت جنگ طی چند روز آینده نیز مانند گذشته باشد، میتوان انتظار داشت وضعیت کنونی بازارها کماکان ادامه داشته باشد. ولی ایجاد هرگونه نشانه صلح و کاهش تنش میتواند زمینه رشد بازار سرمایه را فراهم کند.