وِرد پایان اردوغان: «اقتصاد»

ایفلاح اولوکلو، جوان ۲۳ساله لاغری با موهای سفید، شلوار جین مشکی و تی‌‌‌شرت مشکی متناسب، دوست خود را به دلیل بی‌‌‌احترامی به برخی از حامیان رئیس‌‌‌جمهور ترکیه در حالی که در حال انجام یک بازی ویدئویی آنلاین بودند، مورد سرزنش قرار داد. این دو دوست در وفاداری به احزاب سیاسی خود از هم جدا شده‌‌‌اند. اولوکلو خود را یک ملی‌‌‌گرا توصیف کرد و گفت که قصد دارد از رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری که در ۱۴مه برگزار می‌شود، حمایت کند.

او تصریح می‌کند: «اردوغان برای ما در ترکیه مانند یک پدر است. او ۲۰سال است که کشور را اداره می‌کند. فکر نمی‌‌‌کنم حذف او از رهبری غیرممکن باشد، اما به‌‌‌ویژه در میان این اپوزیسیون، کسی نیست که بتواند جایگزین او شود.» دوست او «کان»، یکی از حامیان قدیمی حزب اصلی اپوزیسیون جمهوری خلق (CHP) که از ذکر نام خانوادگی‌‌‌اش امتناع کرد، با اظهاراتش به‌‌‌شدت مخالفت کرد.

او گفت: «به نظر من این کشور به‌خوبی اداره نمی‌شود و می‌‌‌خواهم صاحبان قدرت، صدای مردم را بشنوند.» او با احتیاط افزود: «واقعا فکر می‌‌‌کنم این ممکن است پایانی برای اردوغان باشد یا حداقل، امیدوارم اینطور باشد.» پس از دودهه قدرت، اردوغان با چالشی شدید روبه‌روست. نظرسنجی‌‌‌ها نشان می‌دهد که رقیب اصلی او، کمال کلیچداراوغلو، حسابدار سابق و بوروکرات قدیمی، برتری جزئی دارد. این رای یک انتخاب واضح برای مردم ترکیه است، بین اردوغان و این احتمال که انتخاب مجدد او باعث تثبیت حکومت یک‌نفره‌اش شود. اما مخالفان او قول داده‌‌‌اند که سیستم ریاست‌جمهوری را اصلاح کنند و ترکیه را به دموکراسی پارلمانی بازگردانند.

اپوزیسیون ترکیه، یک ائتلاف ۶حزبی به رهبری کلیچداراوغلو بوده که تنها با هدف برکناری اردوغان از قدرت شکل گرفته و این میز ۶نفره معتقد است که مشکلات پیش روی این کشور باید این انتخاب را آسان کند. بحران اقتصادی عمیق و واکنش ضعیف دولت به دو زلزله قدرتمندی که در ماه فوریه کشور را لرزاند، ممکن است به ۲۰سال کنترل اردوغان و حزب عدالت و توسعه (AKP) پایان دهد.

پدر کان، حسن، توری ظریف پرده‌‌‌هایی را که در مغازه پارچه‌فروشی‌‌‌اش در کنار مغازه اولوکلو آویزان بود صاف کرد و توضیح داد که چرا برای اولین بار در زندگی خود به حزب عدالت و توسعه یا اردوغان رای نمی‌‌‌دهد. او گفت: «ساده است: او تمام پولم را از جیبم درآورد. پارچه‌‌‌ای که ما اینجا می‌‌‌فروشیم، برای خرید عمده بعدی‌‌‌اش باید بیش از پنج‌برابر هزینه کنیم. همچنین اجاره من بیش از دوبرابر شده است.»

دیدگاه حسن در مورد اقتصاد با حزب «حامی کسب‌وکار، دموکراسی و پیشرفت» (Deva) که توسط یکی از مقامات ارشد سابق حزب عدالت و توسعه که اکنون یکی از اعضای ائتلاف مخالفان است، مطابقت دارد. ابراهیم چاناکچی، یکی از بنیان‌گذاران «دوا» و یکی از مقامات سابق خزانه‌‌‌داری ترکیه گفت: «وضعیت این اقتصاد و همچنین تجربه این ریاست‌جمهوری روشن است. به شاخص‌‌‌های اقتصادی نگاه کنید؛ تورم، توزیع درآمد، فقر.» او افزود: «همه اینها تحت این سیستم ریاست‌جمهوری به‌‌‌طور قابل‌توجهی بدتر شده‌اند.» او ادامه می‌دهد: اردوغان وزرا، نهادها یا عوامل خارجی را مقصر این وضعیت می‌‌‌داند. اما اکنون مردم به‌وضوح می‌‌‌بینند که وقتی صحبت از این سیستم حکومت تک‌نفره می‌شود، به آن معناست که فقط یک‌نفر مسوول این نتیجه و وضعیت است.»

اما پایان دادن ناگهانی به دودهه حکومت اردوغان و حزب عدالت و توسعه کار ساده‌‌‌ای نیست. در حالی که بسیاری از نظرسنجی‌‌‌ها نشان می‌دهد که ائتلاف مخالفان می‌‌‌تواند اکثریت پارلمان را به دست آورد، رقابت برای ریاست‌جمهوری همچنان فشرده است. بدون کسب ریاست‌جمهوری و پارلمان، اپوزیسیون قادر نخواهد بود اصلاحات گسترده قانون اساسی را که وعده داده است به اجرا بگذارد. خطر اینکه اردوغان بتواند به عنوان رئیس‌‌‌جمهور باقی بماند، حتی اگر حزبش در پارلمان شکست بخورد، می‌‌‌تواند قدرت را بیشتر حول ریاست‌جمهوری متمرکز کرده و هر گونه دستاورد مخالفان را وتو کند.

اونورسال آدیگوزل، معاون و حامی سرسخت کلیچداراوغلو، از این بابت نگرانی ندارد. او در سخنانی از یک دفتر موقت مبارزات انتخاباتی مخالفان که با پوسترهای زیبایی از دیدار کلیچداراوغلو با کارگران و جوانان مزین شده بود، گفت که حزب جمهوری خلق با هدف قرار دادن بازنشستگان و رای‌‌‌دهندگان بلاتکلیف، پیروز میدان خواهد شد. وی گفت: «شخصا معتقدم که پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری برای ما آسان‌‌‌تر از پارلمان خواهد بود. دوسال پیش، کلیچداراوغلو رقیب قدرتمندی برای اردوغان به حساب نمی‌‌‌آمد؛ اما اکنون در نظرسنجی‌‌‌ها پیشتاز است. اما بیش از همه، او فردی است که می‌‌‌تواند صلح را به ترکیه برگرداند و مانند اردوغان از زبان تفرقه استفاده نمی‌‌‌کند.»