پرسش امروز
سیاست خارجی «بدهبستانمحور» پکن
سعیده سادات فهری :
مناسبات تهران و پکن با توجه به نگاهی که در چند سال گذشته بر سیاست خارجی ایران چیره شده، یعنی «نزدیکی به شرق»، از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ پس از آنکه در فروردینماه سال ۱۴۰۰ در دولت حسن روحانی سند همکاری ۲۵ساله بین ایران و چین امضا شد، توقعات از روابط دو کشور بالا رفت. اما پکن روابطش با تهران را متناسب با شرایط ایران در سطح نظام بینالملل تنظیم کرده است. یعنی هر زمان که ایران در عرصه بینالمللی وضعیت بهتری داشته باشد چین نیز بیشتر به ایران نزدیک میشود؛ اما در بزنگاههایی مانند شرایط بنبست برجامی و وضعیت تحریمی، پکن نیز بسیار دست به عصا با ایران ارتباط میگیرد.
درواقع چین سیاست خارجی «بدهبستانمحور» دارد و از این رو در مواقعی که ایران برایش منافع بیشتری داشته باشد به این کشور نزدیکتر میشود و در مواردی که احساس کند نهتنها منافعی عایدش نمیشود، بلکه ممکن است به دلیل روابط ویژه با ایران، تنشها بین پکن-واشنگتن افزایش پیدا کند، شاید حتی فاصلهاش را از تهران بیشتر کند. دلیل این مساله هم این است که ایران در دسته منافع حیاتی چین نیست و پکن بهجز در بحث امنیت انتقال انرژی، چندان نیازی به ایران ندارد. از این رو ایران نیز برای بیشینهکردن منافع در مناسباتش با چین بهعنوان یک شریک راهبردی باید با توجه به سیاستهای این کشور شرقی، سیاست خارجی خود را تنظیم کند.