اما پیش از واکاوی این دو موضوع از سوی متخصصان امر در این پرونده، باید به یک پرسش بنیادین پاسخ دهیم؛ اینکه پول چیست؟بشر در طول زمان، برای سهولت مبادلات خود دست به اختراع ابزاری زد که شاید بتوان از آن به عنوان بزرگ‌ترین ابداع بشر نام برد. «پول» به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ابداعات بشر دارای سه نقش کارکردی مهم در اقتصاد جوامع انسانی است؛ مورد قبول عام بودن، بادوام بودن و قابلیت حفظ ارزش، سه نقش اساسی مدنظر بشر در ابداع پول بوده است. براساس این سه نقش و با توجه به تغییر و تحولاتی که در مناسبات اقتصادی میان انسان‌‌‌ها در طول تاریخ به وجود آمد، پول‌‌‌های مورد استفاده بشر نیز دچار تغییر و تحولات بسیاری شد تا در نهایت به پول کاغذی که امروزه همگی با آنها آشنا هستیم، رسید.

نکته مهم در اینجاست که پول کاغذی برخلاف پول‌‌‌های پیش از خود مانند طلا و نقره دارای ارزش ذاتی نیست. ارزش پول‌‌‌های کاغذی، ارزشی اعتباری به پشتوانه بانک‌هایی است که آنها را خلق کرده‌‌‌اند. در نتیجه این امر، با توجه به وجود پدیده‌‌‌ای ناگزیر به‌نام تورم، ارزش پول‌‌‌های کاغذی در طول زمان در حال کاهش است. بر این اساس، بدیهی است که قابلیت حفظ ارزش به عنوان یکی از سه نقش اساسی پول مورد تهدید قرار می‌گیرد.در نتیجه این تهدید ارزش پول‌‌‌های کاغذی -تورم- به‌عنوان یک امر مدرن در مناسبات اقتصادی میان انسان‌‌‌ها بود که تصمیم بر آن شد با به رسمیت شناختن نرخی به‌نام نرخ بهره از کاهش ارزش پول جلوگیری کرد تا این ابزار حیاتی در مناسبات اقتصادی میان انسان‌‌‌ها بتواند از عهده کارکردهای اساسی خود برآید.

حال دهه‌‌‌هاست که متخصصان پول و بانک در کشور ما درصدد روشنگری این نکته ساده در خصوص پول اعتباری و تفاوت آن با پول‌های قدیمی هستند تا نشان دهند قوانینی که سابق بر این در خصوص ربا صادق بوده است، در خصوص پول‌‌‌های کاغذی امروزی صادق نیست. اهمیت ماجرا در آنجاست که به زعم بسیاری از اقتصاددانان، بحران نظام بانکی در ایران یکی از ابربحران‌های کشور ماست و یکی از اصلی‌‌‌ترین دلایل بروز این بحران را در بدفهمی تفاوت میان ربا و بهره توسط سیاستگذاران اقتصادی کشور پیدا کرده‌‌‌اند. بر این اساس، در این پرونده به بررسی موضوع ربا و بهره بانکی و بیان تفاوت‌‌‌های آنها پرداخته‌‌‌ایم.

اخبار مرتبط