واکنش سخت غرب
بنا به گفته پنج مقام غربی که به دلیل حساسیت موضوع خواستند نامشان فاش نشود، با آنکه دوستان غربی اوکراین معتقدند، تهدیدهای پوتین به احتمال زیاد عملی نمی‌شود و نشان‌دهنده تغییر رسمی در استراتژی هستهای کرملین نیست؛ اما آنها به موضوع جنگ هستهای حساس شده‌اند. یکی از مقام‌‌‌های ارشد آمریکا میگوید: «اگر پوتین تصور می‌کند تهدید او سبب می‌شود، اوکراین ۲۰درصد از خاک خود را تسلیم روسیه کند یا آنکه این تهدید، دیگر کشورهای دوست اوکراین را وادار می‌کند به حمایت از اوکراین پایان دهند، کاملا در اشتباه است و دقیقا عکس این اتفاق رخ خواهد داد.»
دو مقام غربی دیگر می‌گویند، حمله هستهای به اوکراین سبب اقدام مشابه غرب علیه روسیه نمی‌شود؛ اما غرب برای مجازات روسیه، واکنش نظامی با سلاحهای متعارف نشان خواهد داد. یکی از مقامات غربی دیگر میگوید: «ارزیابی غرب این است که هشدارهای پوتین، اینکه او میگوید درباره حمله هستهای به اوکراین بلوف نمی‌زند، با هدف تقویت روحیه نیروهای روسیه پس از شکست‌‌‌های اخیر این نیروها در میدان نبرد مطرح شده است. آن تهدیدها در حالی مطرح شده است که مسکو آماده می‌شود، پس از همه‌پرسی‌های اخیر، مناطق تحت اشغال در جنوب و جنوب‌شرق اوکراین را به خاک خود ملحق کند.»
برخی مقامات و تحلیلگران غربی می‌گویند، برنامه پوتین پس از ملحق‌کردن آن مناطق به خاک روسیه این است که جنگ را درگیری دفاعی معرفی کند. او بدون ارائه سند و مدرک ادعا کرده که اوکراین در حال ساخت سلاحهای کشتار جمعی است تا مسکو را تهدید کند. طبق دکترین هستهای روسیه، وجود چنین تهدیدی، استفاده از سلاح هستهای برای حفاظت از تمامیت ارضی کشور را توجیه می‌کند. دیمیتری نوویکوف، معاون رئیس کمیته امور خارجی دوما یعنی مجلس عوام روسیه میگوید: «ما ظرفیت نظامی خاص خود را داریم. اگر کسی تصور می‌کند در صورت وجود تهدید جدی از این ظرفیت استفاده نخواهیم کرد، اشتباه می‌کند. اگر آماده استفاده از سلاحهای غیرمتعارف هستید، ما هم از سلاحهای غیرمتعارف خود بهره خواهیم برد.»
به باور مقامات و تحلیلگران غربی، اگر پوتین علیه اوکراین از سلاح هستهای استفاده کند، محتمل‌‌‌ترین سناریو این است که او از سلاح هستهای تاکتیکی، یعنی سلاح هستهای کوچک‌تر و هدفمندتر که برای استفاده در میدان جنگ طراحی شده است، استفاده خواهد کرد تا غرب به پشتیبانی از اوکراین پایان دهد. این در حالی است که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفته است: «اگر روسیه از سلاح هستهای استفاده کند، واکنش آمریکا شدید خواهد بود. واکنش ما به اقداماتی بستگی دارد که روسیه انجام می‌دهد.» سه‌تن از پنج‌مقام غربی می‌گویند: «اعضای ناتو نیز همین پیام را به‌طور خصوصی به مسکو منتقل کرده‌اند. در واقع آنها شدت واکنش غرب به هرگونه استفاده از سلاح هستهای از سوی روسیه را بیان کرده‌اند. آنها معتقدند، تهدید به انجام اقدامات تلافی‌‌‌جویانه، بهترین عامل بازدارنده است.»
مقام ارشد آمریکایی گفته است: «ما پیام‌های مشابه را به‌طور خصوصی برای روسیه ارسال کردهایم. حتی درباره تاثیر آنچه برای این کشور رخ خواهد داد، دقیقا توضیح داده‌ایم. همچنین با اوکراینی‌ها درباره سناریوهای احتمالی صحبت کردهایم و در گفت‌وگوها به حفاظت از اوکراین هم اشاره شده است.» فرآیند آمادهسازی سلاح هستهای برای استفاده، فرآیندی پیچیده است که زمان زیادی باید صرف آن شود و ماهواره‌های اطلاعاتی غربی به‌راحتی می‌‌‌توانند شروع این عملیات را شناسایی کنند. این امر به آن معناست که پوتین می‌‌‌تواند با برداشتن چند قدم در مسیر استفاده از سلاح هستهای بر غرب فشار وارد کند؛ یعنی تهدید هستهای را شدت بخشد. هرگاه پوتین وارد این روند شود، غرب همزمان برنامه‌هایی برای واکنش نشان‌دادن به حمله هستهای تدوین خواهد کرد و برای این رویداد آماده خواهد شد.
سایمون مایلز، استاد دانشگاه دوک میگوید: «سلاحهای هستهای روسیه در اماکن امن سراسر این کشور مستقر هستند. در روند آمادهسازی این سلاحها برای استفاده، انتقال کلاهک‌ها و... تحولاتی رخ می‌دهد که برای ماهواره‌های اطلاعاتی آمریکا کاملا قابل شناسایی است. طی دوره آمادهسازی سلاحها، فرصتی وجود خواهد داشت تا آمریکا به روسیه درباره تبعات استفاده از سلاح هستهای به‌روشنی هشدار دهد.»
یکی از تحلیلگران متخصص برنامه‌‌‌های هستهای در بنیاد کارنج برای صلح بین‌المللی میگوید: «پوتین به احتمال زیاد، صرفا به استفاده از سلاحهای هستهای تهدید خواهد کرد و امتیازهایی خواهد گرفت. احتمال اینکه او از این سلاحها استفاده کند، بسیار کم است.» موضوع مهم دیگر این است که هماهنگی‌ها و توانایی‌های واحدهای ارتش روسیه، از ابتدای جنگ علیه اوکراین ضعیف بوده است؛ این یعنی حمله هستهای به اوکراین نمی‌تواند تغییری در صحنه جنگ و نتیجه نبرد به وجود آورد.» یکی از محققان ارشد موسسه تحقیقات خلع‌سلاح سازمان ملل میگوید: «نیروها چه برای حمله و چه توقف حمله، به یکپارچگی و هماهنگی با نیروهای متعارف نیاز دارند. نیروهای روسیه ثابت نکرده‌اند که توانایی این کار را دارند.» پیشینه حملات ارتش روسیه به زیرساخت‌‌‌های اوکراین چندان موفق نبوده است؛ این یعنی حمله هستهای نیز چندان موفقیتآمیز نخواهد بود. نیروهای اوکراینی ممکن است موشک کروز مسلح به کلاهک هستهای را سرنگون کنند. همچنین ممکن است یک موشک کروز از کنترل خارج شود و به ساختمان مسکونی برخورد کند. این نوع ریسک‌ها وجود دارد؛ به همین دلیل درباره موفقیتآمیز بودن حمله هستهای از سوی نیروهای روسیه به اوکراین قطعیتی وجود ندارد.
