رکود تورمی رخ می‌دهد؟
در هفته‌‌‌های اخیر، سخنان مقامات بانک‌مرکزی آمریکا سبب شده است تا ریسک رکود بالا رود. آنها از جمله رئیس بانک‌مرکزی بر لزوم افزایش مستمر نرخ‌های بهره برای مهار کامل تورم تاکید کردهاند؛ این یعنی بانک‌مرکزی مقابله با تورم را در اولویت قرار داده و حاضر است ضعف و رکود در اقتصاد را بپذیرد. در اکثر اقتصادهای جهان، نرخ تورم به‌شدت رشد کرده و در آمریکا نرخ تورم اکنون در بالاترین میزان طی چهار دهه اخیر قرار دارد. به لحاظ تاریخی هرگاه نرخ تورم تا این اندازه بالا می‌رود، بانک‌های مرکزی وارد صحنه می‌شوند و برای مهار آن اقداماتی انجام می‌دهند که نتیجه آن، رخ‌دادن رکود و افزایش نرخ بیکاری است.
در گذشته بارها شاهد رخ‌دادن رکود تورمی بوده‌ایم؛ یعنی ترکیبی ناخوشایند از تورم دورقمی، کاهش فعالیتهای اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری. در حال حاضر، ریسک رکود در اقتصاد افزایش یافته و این پرسش مطرح است که چه ریسک‌های دیگری اقتصاد را تهدید می‌کنند. پیش‌بینی ما این است که اقتصاد آمریکا سال آینده وارد رکود می‌شود؛ اما رکود تورمی که در دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ مشاهده شد رخ نخواهد داد. به چه دلیل چنین باوری وجود دارد؟ نخستین عامل وضعیت خوب بازار کار است. در حال حاضر، ما دو مولفه رکود تورمی را داریم؛ یعنی نرخ تورم بالاست و رشد اقتصادی یا صفر است یا بسیار اندک؛ اما مولفه سوم یعنی نرخ بالای بیکاری وجود ندارد. وضعیت بازار کار آمریکا بسیار خوب است؛ این یعنی سناریوی رخ‌دادن رکود تورمی شبیه آنچه در دهه ۱۹۷۰ مشاهده شد، بسیار غیرمحتمل است.
در حال حاضر، نرخ بیکاری در آمریکا ۷/ ۳درصد یعنی در نزدیکی پایین‌‌‌ترین حد در ۵۰سال اخیر قرار دارد و تقاضا برای نیروی کار در طیفی گسترده از بخش‌‌‌های اقتصاد قوی است. همچنین، عرضه نیروی کار کافی نیست. دومین نکته این است که مصرف‌کنندگان معتقد نیستند تورم برای مدتی طولانی بالا باقی خواهد ماند. یکی از خطرات تورم این است که تورم بالا به پدیده‌‌‌ای طولانی‌مدت و پایدار تبدیل شود. وقتی مردم انتظار داشته باشند قیمت‌ها دائم بالا رود، خواستار دستمزد بالاتر می‌شوند. در این حالت، کارفرماها برای آنکه از فعالیت خود سود کسب کنند، مجبورند قیمت محصولات و خدمات خود را بالا ببرند و این عامل باعث می‌شود که نیروی کار متقاضی دستمزد بالاتر شود. در دهه ۱۹۷۰ این چرخه شکل گرفت؛ اما اکنون مصرف‌کنندگان انتظار ندارند که قیمت‌ها در ۱۲ماه آینده به‌سرعت بالا برود.
سومین نکته، افزایش نرخ‌های بهره است. بانک‌مرکزی آمریکا تا زمانی که نرخ تورم به نرخ هدف، یعنی نزدیکی ۲درصد کاهش یابد، به افزایش دادن نرخ‌های بهره ادامه خواهد داد؛ حتی اگر رکود در اقتصاد رخ دهد. به این ترتیب، احتمال آنکه در ماههای آینده یا سال بعد شاهد رکود تورمی باشیم، بسیار کم است. سال آینده نرخ بیکاری کمی بالا خواهد رفت و نرخ تورم کاهش خواهد یافت. همچینن ضعف در فعالیتهای اقتصادی ادامه پیدا می‌کند؛ اما رکود تورمی رخ نخواهد داد.
