اوپک؛ ناتوان در اعمال قدرت
یکی از عوامل بسیار مهم افزایش نرخهای تورم در جهان، رشد قیمت انرژی است. از لحاظ سیاسی، افزایش اندک عرضه نفت اوپک پلاس نوعی مخالفت با تقاضای بایدن است. ماه پیش او به عربستان سفر کرده بود تا این کشور را به افزایش سریعتر عرضه نفت متقاعد کند و از این طریق، قیمت بنزین را در آمریکا پایین آورد اما تصمیم اوپک پلاس با انتظار او در تضاد قرار دارد. بایدن قبلا هم بارها از اوپک خواسته بود عرضه نفت را با سرعت بیشتر بالا ببرد؛ اما این ائتلاف به درخواست او توجهی نکرده بود. تحلیلگران معتقدند، میزان افزایش عرضه نفت که بر سر آن توافق شده آنقدر کم است که عملا تغییری در قیمتها به وجود نخواهد آمد.
مدیر بخش انرژی و تغییرات اقلیمی در گروه یورآسیا میگوید: «میزان افزایش عرضه نه تنها تغییری در قیمتها به وجود نخواهد آورد، بلکه این تصمیم نشان میدهد اوپکپلاس اساسا تمایل ندارد در مسیر کاستن از قیمت نفت در بازار جهانی قدم بردارد. تصمیم عربستان مبنی بر افزایش بسیار محدود عرضه حاصل منافع سیاسی و امنیت ملی خود این کشور است نه منافع ملی آمریکا. نکته مهم این است که عربستان قادر نیست میزان عرضه خود را بهشدت بالا ببرد و این کشور برای آنکه بتواند در آینده نیز نقش بانکمرکزی نفت را در جهان بازی کند باید میزانی از مازاد عرضه را بدون استفاده حفظ کند تا اگر اتفاق خاصی در حوزه عرضه در جهان رخ داد، این کشور بتواند بازار را مدیریت کند.»
البته مقامات آمریکایی میگویند انتظار دارند اوپکپلاس در ماههای آینده همچنان بر عرضه بیفزاید. یکی از تحلیلگران بانک سیتیگروپ میگوید: «مذاکره بایدن با عربستان در حالی انجام شد که او میدانست عربستان قصد ندارد عرضه را به میزان چشمگیر بالا ببرد. در حال حاضر به دلیل ضعفهایی که در فعالیتهای اقتصادی جهان وجود دارد و پیشبینی ادامه پیدا کردن این ضعفها، قیمت نفت کاهش یافته، اما دولت بایدن به ارقام بسیار پایینتر برای قیمت نفت نیازمند است تا تورم با سرعت کاهش یابد و از نگرانی رایدهندگان درباره وضعیت اقتصاد کاسته شود.»
بانک مرکزی آمریکا مدتهاست مشغول بالا بردن نرخهای بهره است و این کار به کاهش نرخ رشد اقتصادی منجر خواهد شد. در اروپا و چین نیز ضعفهای جدی در اقتصاد مشاهده شده و احتمالا در ماههای آینده این ضعفها ادامه پیدا خواهد کرد. بانک مرکزی آمریکا قصد دارد بدون ایجاد رکود شدید در اقتصاد نرخ تورم را پایین آورد. اگر این هدف تحقق پیدا کند اقتصاد دچار مشکل جدی نخواهد شد و به تدریج نرخ تورم کاهش پیدا میکند. در اروپا و دیگر اقتصادهای بزرگ نیز همین هدف دنبال میشود. اخیرا قیمت نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب در محدوده ۹۸ دلار و ۹۲ دلار نوسان کرده، در حالی که یک سال پیش قیمت نفت برنت بین ۶۰ تا ۷۰دلار قرار داشت.
برخی تحلیلگران میگویند، نگرانی درباره کند شدن رشد تقاضا برای نفت و اثر منفی افزایش نرخهای بهره در اقتصادهای بزرگ سبب شده است تا اوپک پلاس عرضه خود را به میزان قابل ملاحظه بالا نبرد. تحلیلگر بانک گلدمنساکس میگوید تصمیم اوپک پلاس حاصل ابهامهایی است که درباره افق بازار انرژی و اقتصاد جهان وجود دارد. ریسک رکود در اقتصاد جهان افزایش یافته و نرخ رشد اقتصادی چین سال جاری میلادی بسیار پایینتر از نرخ هدف دولت این کشور خواهد بود و طبیعی است که در چنین شرایطی اوپک پلاس تمایل ندارد میزان عرضه را بهشدت بالا ببرد. در نهایت باید به این نکته مهم اشاره کرد که بسیاری از اعضای اوپک پلاس حتی قادر نیستند به اندازه سهمیه خود نفت تولید کنند؛ یعنی حتی اگر سهمیه بالاتری برای آنها در نظر گرفته شود، آنها عملا نمیتوانند به میزان سهمیهشان نفت تولید کنند؛ زیرا دارای مازاد ظرفیت تولید نیستند. سالها سرمایهگذاری ناکافی در اکتشاف و استخراج سبب شده است تا اکثر ۲۳ عضو اوپک پلاس دارای مازاد ظرفیت تولید نباشند.