تورم؛ پاشنه‌آشیل دموکراتها
مشاور پیشین باراک اوباما میگوید: «در حال حاضر، شرایط سیاسی برای دموکراتها بسیار بد است. رشد نرخ تورم، به‌ویژه قیمت مواد غذایی و سوخت، جزو مهم‌ترین عوامل نارضایتی مردم است و آنها پای صندوق رأی، نارضایتی خود را نشان خواهند داد. با توجه به اینکه دولت بایدن نمیتواند کار خاصی برای جلب رضایت مردم انجام دهد، بهترین اقدام کاخ‌سفید این است که نشان دهد، مشغول تلاش برای مهار تورم است.» بسیاری از عواملی که سبب رشد قیمت‌ها شده‌اند؛ یعنی همه‌گیری کرونا، سیاست‌‌‌های حمایتی عظیم که در دو سال اخیر اجرا شده‌اند، اختلال‌ها در زنجیره‌های تامین و حمله روسیه به اوکراین، خارج از کنترل دولت آمریکا هستند؛ اما از دولت به دلیل دیر اقدام‌کردن برای مهار تورم، انتقاد می‌شود.
کاخ‌سفید قبلا معتقد بود که تورم نه تا این حد بالا می‌رود و نه پایدار خواهد بود و در تابستان، یعنی زمانی که رأی‌دهندگان به انتخابات میاندورهای فکر می‌کنند، نرخ تورم کاهش خواهد یافت. سپس مشخص شد که این باور اشتباه بوده و کاخ‌سفید این پیام را به مردم داد که نرخ تورم در ماه آوریل به اوج رسیده و کاهش آن شروع شده است؛ اما ماه قبل، نرخ تورم بالاتر رفت؛ یعنی این دیدگاه دولت نیز اشتباه از آب درآمد. ماه گذشته، نرخ تورم در مقیاس سالانه ۶/ ۸درصد یعنی بالاترین میزان طی ۴۰سال قبل بود. رشد نرخ تورم نشان داد که هنوز این نرخ به اوج خود نرسیده و ممکن است در ماه جاری باز هم بالا برود. چند روز پیش، جنت یلن، وزیر دارایی آمریکا اعتراف کرد که درباره وضعیت تورم دچار اشتباه شده بود. تردیدی وجود ندارد که مسوولیت مهار تورم بر عهده بانک‌مرکزی است. این نهاد در نشست‌های اخیر خود، نرخ‌های بهره را بالا برد تا فشارهای تورمی را مهار کند؛ اما مشخص نیست که تا ماه نوامبر، یعنی زمان انتخابات میاندورهای، این اقدامات چقدر می‌تواند نرخ تورم را پایین آورد.
رشد مداوم نرخ تورم و بالا باقی‌ماندن آن بر رأی مردم تاثیر می‌گذارد و تحقق اهداف دولت آمریکا در داخل و خارج از این کشور را دشوار می‌کند. در هفته‌‌‌های اخیر، بایدن و مقامات دولت تلاش کرده‌اند، هزینه‌های مصرف‌کنندگان را پایین آورند؛ اما همان‌طور که گفته شد، عواملی که سبب رشد قیمت‌ها شده‌اند، متعدد و قدرتمند هستند و دولت آمریکا نمیتواند آنها را کنترل کند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که تورم بیش از جنگ در اوکراین و چند مورد تیراندازی مرگبار در آمریکا برای رأی‌دهندگان اهمیت دارد. اوایل ماه نوامبر، انتخابات میاندورهای کنگره برگزار می‌شود و فشارها بر کاخ‌سفید برای انجام اقدامات لازم به‌منظور مهار تورم بیشتر شده است.
یکی از اهداف کاخ‌سفید این است که نرخ تورم را که اکنون ۶/ ۸درصد است، به پایین‌تر از نرخ رشد سطح دستمزدها که ۵درصد است برساند. نرخ بالای تورم سبب شده است تا ده‌ها میلیون آمریکایی دستاوردهای مثبت اقتصادی دولت بایدن را نادیده بگیرند. نکته مهم این است که اگر کاخ‌سفید بخواهد دائم به تحولات مثبت اقتصادی تاکید کند، متهم می‌شود به اینکه درکی از مشکلات روزمره مردم ندارد. رشد شدید نرخ تورم، به کاهش قدرت خرید مردم منجر شده است. موضوع مهم‌تر این است که مشخص نیست چه وقت و با چه سرعتی، نرخ‌های تورم پایین خواهد آمد. دموکراتها حملات به جمهوری‌خواهان را شدت بخشیده و آنها را متهم کرده‌اند که برای مقابله با تورم، با دولت همراهی نمی‌‌‌کنند و از برنامه‌هایی که ترامپ اجرا کرد و به رشد نرخ تورم کمک کرد، حمایت می‌کنند. اخیرا بایدن برنامه پیشنهادشده از سوی یکی از سناتورهای جمهوری‌خواه را به‌عنوان برنامه‌ای که به نیروی کار آمریکا لطمه وارد می‌کند، مورد انتقاد قرار داد و این ادعا را که دولت او زمینه بیش از حد داغ‌شدن اقتصاد را فراهم کرده است، رد کرد.
جمهوری‌خواهان همواره با برنامههای بزرگی که بایدن برای نوسازی زیرساختها و کمک به خانواده‌های آمریکایی ارائه کرده است، مخالف بوده‌اند. اما بایدن میگوید این برنامهها برای اقتصاد و بهبود وضعیت معیشت خانواده‌ها ضروری هستند. البته جمهوری‌خواهان اکنون در آستانه انتخابات میاندورهای کنگره، بر ادعاهای خود علیه دموکرات تاکید می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند که برنامههای دولت بایدن را عامل از کنترل خارج‌شدن تورم معرفی کنند. یکی از جمهوری‌خواهان میگوید: «دموکراتها از همه‌گیری برای دنبال‌کردن برنامههای سوسیالیستی خود استفاده کرده‌اند. کمک‌هایی که دولت بایدن به مردم ارائه کرد، سبب شد بسیاری از نیروهای کار به دنبال شغل نباشند و دولت به هشدارها درباره اثرات تورم‌زای این برنامهها توجه نکرد.»
یکی از علل رشد شدید نرخ تورم، افزایش قیمت نفت است که به رشد قیمت بنزین منجر شده است. دولت بایدن برای پایین‌آوردن قیمت بنزین، برنامه آزادسازی میزان بی‌سابقه‌ای از ذخایر استراتژیک نفت را اجرا کرده است. رشد شدید قیمت نفت که عمدتا حاصل افزایش مصرف، محدود بودن عرضه و جنگ اوکراین است، به ارقام بی‌سابقه برای قیمت بنزین در آمریکا منجر شده است. چند روز پیش، دولت اعلام کرد که رئیس‌جمهور ماه آینده به عربستان سفر خواهد کرد و یکی از اهداف این سفر، متقاعد کردن ریاض به افزودن بر عرضه نفت است. بایدن بارها اعلام کرده است که به سفر به عربستان و ملاقات با بن‌‌‌سلمان که گفته می‌شود در قتل جمال خاشقجی دست داشته، تمایل ندارد؛ اما به نظر می‌رسد برای مهار قیمت نفت در بازارهای جهانی ضروری است که مناسبات بین آمریکا و عربستان بهبود یابد.
بایدن همچنین چندی پیش به بندر لس‌آنجلس رفت تا نشان دهد که دولت برای رفع اختلال‌ها در زنجیره‌های تامین تلاش می‌کند. دولت همواره تاکید کرده است که تورم یک معضل جهانی است و اقتصاد آمریکا سریع‌تر از دیگر اقتصادها به رونق رسیده است. در حال حاضر، نرخ بیکاری به رقم قبل از همه‌گیری کاهش یافته و بسیاری از شاخص‌‌‌های اقتصادی در وضعیت مناسبی قرار دارند. کاخ‌سفید اخیرا برنامه‌ای را اجرا کرد که در آن رئیس‌جمهور، نقشه راه خود را برای مهار تورم ارائه کرد. این نقشه، شامل آزاد گذاشتن بانک‌مرکزی برای بالا بردن نرخ‌های بهره، اقدام برای رفع اختلال‌ها در زنجیره‌های تامین، افزایش بودجه توسعه زیرساختها و... است. اجرای بخش عمده این برنامهها به کنگره وابسته است. نکته مهم این است که برنامههای یادشده، اثرات فوری بر مهار تورم نخواهند داشت؛ در نتیجه احتمال آنکه دموکراتها در انتخابات میاندورهای کنگره شکست‌هایی را متحمل شوند و شخص بایدن نتواند در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ پیروز شود، زیاد است.
نرخ بالای تورم و وضعیت نامطلوب اقتصاد، اثرات بسیار زیادی بر رأی مردم دارد. لری سامرز، وزیر دارایی اسبق آمریکا معتقد است، تورم هنوز به اوج خود نرسیده است؛ یعنی باز هم بالا می‌رود. او کسی است که سال گذشته، هنگام تصویب برنامه ۲هزار میلیارد دلاری پیشنهادشده از سوی دولت، پیش‌بینی کرد که این برنامه اثرات تورمی بسیار شدیدی خواهد داشت. او میگوید: «به عقیده من، نمی‌توانیم بدون به رکود کشاندن اقتصاد، تورم را مهار کنیم و بدون تردید، در آینده نزدیک نرخ بیکاری بالا خواهد رفت.» رشد نرخ تورم، بدون شک به زیان دموکرات‌هاست و شانس آنها را برای پیروزی در انتخابات میاندورهای کنگره کم می‌کند. البته بایدن تا انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی دو سال فرصت دارد تا به اوضاع سامان دهد.
