تعرفهها لغو میشوند؟
هیچکس نمیگوید که نباید اقدامی برای پایینآوردن نرخ تورم انجام داد. ماه گذشته، نرخ تورم در آمریکا ۳/ ۸درصد بود؛ یعنی بالاترین حد در ۴۰سال گذشته. نکته مهم این است که در نظرسنجیها، رأیدهندگان همواره نرخ تورم را مهمترین عامل نگرانی خود اعلام کردهاند. با توجه به اینکه بالا باقیماندن نرخ تورم، احتمال پیروزی دموکراتها در انتخابات میاندورهای ماه نوامبر کنگره را کم کرده است، بایدن چند روز پیش گفت، مشغول بررسی موضوع کاستن از تعرفه ۲۵درصدی است که بر دوسوم کالاهای صادراتی چین به آمریکا اعمال شده است. در حال حاضر، حدود ۳۵۰میلیارد دلار کالاهای صادرات چین به آمریکا مشمول تعرفه یادشده است.
تعرفههای اولیهای که ترامپ علیه کالاهای چینی اعمال کرد، شامل کالاهای صنعتی بود و تاثیرات زیادی بر مصرفکنندگان نداشت، اما بهتدریج تعرفهها گسترش پیدا کرد و شامل اقلام مصرفی خانوارها نظیر یخچال، تلویزیون، لباس و... شد. آنهایی که از همان ابتدا با اعمال تعرفه بر کالاهای صادراتی چین مخالف بودهاند، امیدوارند که بالا باقیماندن نرخ تورم، زمینه لغو تعرفهها را فراهم کند. معاون رئیس اتاق بازرگانی آمریکا میگوید: «کاملا واضح است که در شرایط کنونی باید تعرفهها کاهش یابد تا فشار کمتری به خانوارها وارد شود. خوشبختانه، اقداماتی در این زمینه انجام خواهد شد، اما مشخص نیست که آیا این اقدامات کافی خواهد بود یا نه.»
باید به این نکته اشاره کرد که حتی لغو تمامی تعرفهها بر کالاهای چینی، تاثیر اندکی بر نرخ تورم در ماههای آینده، یعنی تا انتخابات میاندورهای کنگره خواهد داشت. تحقیقی که از سوی چند اقتصاددان موسسه اقتصاد بینالمللی پترسون انجام شده است، نشان میدهد که کاهش هزینه واردات بر اثر لغو تعرفهها بر کالاهای چینی تنها ۳/ ۰درصد از نرخ تورم میکاهد؛ یعنی اگر تعرفهها لغو شده بود، نرخ تورم ماه آوریل به جای ۳/ ۸درصد، ۸درصد بود.
یکی دیگر از اقتصاددانان معتقد است، در بهترین حالت، ۹ تا ۱۵ماه پس از لغو تعرفهها، نرخ تورم یکدرصد پایین خواهد آمد؛ این یعنی نهتنها اثر لغو تعرفهها اندک است، بلکه تا قبل از انتخابات میاندورهای کنگره که پنجماه دیگر برگزار میشود، تاثیر این لغو بر قیمتها مشاهده نخواهد شد. نرخ تورم در ماههای اخیر رشد نکرده و ماه گذشته، رقم آن نسبت به ماه مارس تنها ۲/ ۰درصد پایینتر بود. پیشبینیشده است که کاهش نرخ تورم ادامه پیدا خواهد کرد، اما این کاهش بسیار کند است. بایدن برای مهار تورم، گزینههای متعددی در اختیار ندارد. بانکمرکزی باید سال پیش بالابردن نرخهای بهره را آغاز میکرد و برنامههای حمایتی دولت بایدن که سال گذشته اجرا شد، عامل رشد قیمت کالاهای مصرفی است.
بانکمرکزی مبارزه با تورم را به تاخیر انداخت و برنامههای حمایتی دولت سبب رشد میزان تقاضا شد. از سوی دیگر، اختلالهای پایدار در زنجیرههای تامین و کمبود کالا عوامل مهم بالا باقیماندن نرخ تورم هستند. به همین دلیل بحث لغو تعرفه بر کالاهای چینی مطرح شده است، اما باید به این موضوع توجه کرد که کالاهای چینی تاثیر زیادی بر تورم ندارند. قیمت بنزین نسبت به سال قبل ۴۴درصد افزایش یافته است. همچنین قیمت خودروی دستدوم و مواد غذایی بهترتیب، ۲۳درصد و ۱۱درصد بالا رفته است. این در حالی است که قیمت کالاهای چینی ۶/ ۴درصد رشد کرده که بسیار کمتر از نرخ تورم است. دیدگاهها درباره لغو تعرفهها یکسان نیست. جانت یلن، وزیر دارایی آمریکا در سخنان چند روز پیش خود گفت: «به نظر میرسد، تعرفهها زیانهایی برای مصرفکنندگان و شرکتهای آمریکایی داشتهاند. همچنین تاکنون هیچ تاثیری بر رفتار چینیها نداشتهاند. آنها رویههای تجاری و اقتصادی خود را بهرغم اعمال تعرفهها ادامه دادهاند. با لغو تعرفهها میتوان به اقتصاد کمک کرد.» در واقع، واردکنندگان آمریکایی هر ماه ۱۴۲میلیون دلار به دلیل وجود تعرفهها پرداخت میکنند. موضوع مهم این است که لغو تعرفهها هزینههای سیاسی زیادی برای دموکراتها خواهد داشت.