پیش‌بینی‌های نگران کننده
افزایش قیمت سوخت صرفا بر مصرف‌کنندگان اثر نمی‌گذارد، بلکه بر کل اقتصاد تاثیر دارد. افزایش قیمت فرآوردههای نفتی، به‌ویژه دیزل، به این معناست که قیمت هر چیزی که با کامیون، قطار و کشتی حمل می‌شود، افزایش پیدا می‌کند. نرخ تورم در اقتصادهای بزرگ، به‌ویژه در آمریکا و انگلستان، به‌سرعت افزایش یافته و به بالاترین میزان در چند دهه اخیر رسیده و یکی از عوامل مهم این افزایش، قیمت بالای انرژی است. یکی از تحلیلگران می‌‌‌گوید: «به هیچ وجه نمی‌توان افزایش قیمت انرژی را نادیده گرفت. قیمت سوخت وسایل نقلیه بر تمامی بخش‌‌‌های اقتصاد تاثیر می‌گذارد؛ زیرا انواع کالاها و خدمات در حوزه تولید و عرضه به حمل‌ونقل نیاز دارند.»
افزایش قیمت بنزین، عمدتا حاصل رشد قیمت نفت است. حمله روسیه به اوکراین، تازه‌ترین عامل افزایش قیمت نفت است، اما حتی قبل از این حمله، قیمت‌ها در مسیر صعودی در حرکت بودند. در دوره همه‌گیری کرونا، بازار نوسان زیادی داشت و سال گذشته، همزمان با بازگشایی اقتصادها بر مصرف سوخت افزوده شد؛ در نتیجه قیمت‌ها رشد کرد. حتی قبل از همه‌گیری، تولیدکنندگان انرژی از سرمایه‌گذاری خود کاسته بودند و پروژه‌های کمتر سودده متوقف شده بود؛ زیرا سهامداران خواستار دریافت سود زیاد بابت سرمایه‌گذاری خود بودند و تصور نمی‌شد تقاضای انرژی به این سرعت رشد کند. در دوره اوج همه‌گیری کرونا، تولیدکنندگان بزرگ نفت برای متعادل‌کردن بازار از تولید خود کاستند؛ زیرا در آن دوره، قیمت‌ها به‌شدت کاهش یافته بود. در آن دوره، محدودیت‌ها برای مهار کرونا سبب کاهش شدید سفرها و فعالیت کسب‌وکارها عموما تعطیل شد.
سال گذشته، همزمان با واکسیناسیون گسترده علیه کرونا و بازگشایی اقتصادها نه‌تنها مصرف سوخت به‌سرعت افزایش یافت، بلکه فعالیت‌های تولیدی و خدماتی رونق پیدا کرد و در این بخش نیز تقاضا افزایش یافت. نتیجه طبیعی محدودیت عرضه و رشد تقاضا افزایش قیمت‌ها بوده است. اواخر سال گذشته، آمریکا، کره‌جنوبی و هند توافق کردند که بخشی از ذخایر استراتژیک نفت خود را وارد چرخه مصرف کنند تا قیمت‌ها کنترل شود، اما چنین اقداماتی عموما تاثیر کوتاه‌مدت دارد. در پایان فوریه سال‌جاری، حمله روسیه به اوکراین سبب بی‌‌‌ثباتی شدید در بازار انرژی جهان شد. هفتم ماه مارس، قیمت نفت آمریکا به بالاترین حد از سال۲۰۰۷ رسید. قیمت نفت برنت نیز به‌شدت افزایش یافت. روسیه صادرکننده بزرگ نفت و فرآوردههای نفتی در جهان است و اتحادیه اروپا برای بخش بزرگی از مصرف انرژی خود این کشور وابسته است. با آنکه آمریکا، کانادا و برخی کشورهای دیگر، واردات نفت روسیه را ممنوع کرده‌‌‌اند، اما اتحادیه اروپا نمی‌تواند به‌سرعت چنین اقدامی انجام دهد؛ زیرا توقف ناگهانی واردات نفت و... از روسیه، تبعات بسیار زیادی برای اقتصاد اتحادیه اروپا خواهد داشت. این اتحادیه تلاش می‌کند ششمین دور تحریم‌‌‌ها را علیه روسیه اعمال کند که شامل نفت هم می‌شود، اما مجارستان و چند عضو دیگر این اتحادیه، با تحریم نفتی روسیه مخالفند. قیمت نفت نسبت به اوج خود در ماه مارس پایین‌تر است، اما بالاتر از ۱۰۰دلار در هر بشکه باقی مانده است.
در ابتدای سال‌جاری، قیمت نفت در محدوده ۷۵دلار قرار داشت و سال گذشته در همین زمان، قیمت‌ها در محدوده ۶۵دلار نوسان می‌کرد. از آنجا که نفت ماده خام بسیار حیاتی برای اقتصاد جهان است، رشد پایدار قیمت‌ها لطمات گوناگونی به اقتصادها وارد می‌کند. قیمت بالای نفت برای دولت بایدن دردسر بسیار بزرگی است. دولت آمریکا از شرکت‌های نفتی خواسته است تا بر تولید خود بیفزایند، اما آنها تمایلی به سرمایه‌گذاری در زمینه استخراج میزان نفت بیشتر ندارند؛ زیرا وعده‌هایی در حوزه انضباط سرمایه به سهامداران خود داده‌اند. نکته مهم دیگر این است که مدیران شرکت‌های نفتی می‌گویند، حتی اگر بخواهند هم نمی‌توانند نفت بیشتری وارد بازار کنند؛ زیرا آنها مثل دیگر شرکت‌ها با چالش‌‌‌هایی نظیر رشد هزینه نیروی کار، افزایش قیمت مواد اولیه و قطعات و... مواجه‌اند.
قیمت نفت بیش از نیمی از هزینه‌های هر گالن بنزین را تشکیل می‌دهد، اما این تنها عامل نیست. مالیات‌های مختلف، هزینه‌های حمل و پالایش نیز بر قیمت نهایی بنزین اثر می‌گذارند. محدودیت ظرفیت پالایش، اخیرا نقشی مهم‌تر در بازار پیدا کرده است. پالایش، فرآیند کلیدی تبدیل نفت‌خام به بنزین و دیگر فرآورده‌هاست. از زمان شروع همه‌گیری کرونا، ظرفیت پالایش در آمریکا، به‌ویژه در شمال شرق کاهش یافته است. از سوی دیگر، صادرات فرآوردههای نفتی روسیه به دلیل جنگ اوکراین کاهش یافته و این عامل سبب شده است تا اروپا به دنبال جایگزین‌هایی برای تامین نیاز خود به این محصولات باشد. پالایشگاه‌ها با حداکثر ظرفیت در حال کار هستند، اما تامین محصولات کافی آسان نیست. تمامی این عوامل سبب رشد شدید قیمت بنزین و دیگر فرآوردههای نفتی شده است.
در سال گذشته همین زمان، قیمت هر گالن بنزین ۳دلار بود و حالا نزدیک به ۶/ ۴دلار است. در کالیفرنیا قیمت بنزین ۶دلار به ازای هر گالن است. قیمت دیزل نیز به‌سرعت افزایش یافته و قیمت‌ها اکنون نسبت به سال پیش ۷۵درصد بیشتر است. تحقیقات نشان می‌دهد که به طور متوسط، خانواده‌های آمریکایی سالانه ۵هزار دلار صرف خرید بنزین می‌کنند. نتیجه رشد قیمت نفت، افزایش نرخ تورم است. شرکت‌ها نیز از وضعیت کنونی تاثیر پذیرفته‌اند. در یک سطح از قیمت هر کالا، تقاضا برای آن کاهش می‌یابد، یعنی قیمت‌ها بر رفتار مصرف‌کنندگان اثر می‌گذارد. رشد قیمت بنزین نه‌تنها از قدرت مصرف خانواده‌ها می‌کاهد، بلکه بر هزینه شرکت می‌‌‌افزاید و آنها در نهایت رشد هزینه‌‌‌ها را به مصرف‌کنندگان منتقل می‌کنند.
شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای تارگت، یکی از شرکت‌هایی است که رشد قیمت انرژی بر آن تاثیرات زیادی داشته است. هفته پیش، پس از انتشار گزارش عملکرد این شرکت، قیمت سهام سقوط کرد. تارگت در گزارش عملکرد خود نسبت به تاثیر فشارهای تورمی بر سوددهی خود در آینده هشدار داده بود. افزایش قیمت سوخت، یک‌میلیارد دلار به هزینه شرکت تارگت می‌‌‌افزاید. مدیران شرکت «والمارت» نیز نگرانی‌های مشابهی دارند. در سه‌ماه نخست سال‌جاری میلادی، هزینه سوخت به‌سرعت افزایش یافت و طی سال مالی آینده، اگر قیمت سوخت تغییر نکند، صدها میلیون دلار بر هزینه‌های این شرکت افزوده خواهد شد. شرکت «آمازون» اعلام کرده که هزینه‌های حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی در ماه‌های اخیر به‌سرعت رشد کرده است. در حال حاضر، هزینه حمل یک‌کانتینر به کشوری خارجی نسبت به قبل از همه‌گیری بیش از دوبرابر شده و هزینه سوخت نیز به‌شدت رشد کرده است. صنعت حمل‌ونقل هوایی نیز از رشد قیمت سوخت تاثیر پذیرفته است. در آینده، تنها عاملی که می‌تواند قیمت سوخت را کاهش دهد، افت مصرف است.
