طرح نگران‌کننده‌ای به نام صیانت

مهدی فروغی مدیر ارشد بازاریابی زمانی که دوستانم در «دنیای‌اقتصاد» به من لطف داشتند و خواستند درباره وضعیت اکوسیستم استارت‌آپی در سال ۱۴۰۰ بنویسم، ناخودآگاه یاد عزیزانی افتادم که همیشه با شور و هیجان خاصی، اطلاق واژه «اکوسیستم» به استارت‌آپ‌‌‌های کشور را نادرست می‌‌‌دانستند و می‌‌‌گفتند، آنچه پیرامون کسب‌وکارهای نوپای ایرانی رخ می‌دهد، بسیار کوچک‌تر از آن است که بتوان آن را اکوسیستم نامید.

 از آن روزها و تحلیل‌‌‌ها مدت زیادی می‌‌‌گذرد و چه با دیدگاه آن عزیزان که مخالف اکوسیستم نامیدن فضای استارت‌آپی بودند و چه از منظری که من به استارت‌آپ‌‌‌های ایرانی نگاه می‌‌‌کنم، عرصه به‌مراتب تنگ‌‌‌تر شده است. این روزها تنها مساله اکوسیستم استارت‌آپی، خروج غیرمنصفانه آمریکا از برجام و اتفاقات بعدی آن نیست؛ بلکه از آن مهم‌تر، دیدگاه‌‌‌هایی است که گاهی خود را به صورت سرمایه‌گذاری‌‌‌های بی‌‌‌سرانجام در توسعه موتور جست‌‌‌وجو یا پیام‌‌‌رسان ملی یا... نشان می‌دهد و گاه به صورت طرح نگران‌‌‌کننده‌‌‌ای به اسم صیانت. باور من این است که بعد از خیل مهاجرت‌‌‌هایی که در دو، سه سال گذشته، بین نخبگان دانشگاهی و استارت‌آپی شاهد آن بودیم، نیاز است با نگاه دیگری به بازماندگان یا همان فعالان فعلی اکوسیستم استارت‌آپی بنگریم. این اهالی نازنین اکوسیستم استارت‌آپی، علاوه بر مسائلی همیشگی چون بیمه، مالیات، ارزش‌افزوده، خروج آمریکا از برجام و... امروز درگیر مسائلی همچون «ای‌‌‌نماد» اجباری، طرح صیانت و ... هستند. صادقانه بگویم، همیشه دوست داشتم از عزیزانی که طرح‌‌‌هایی همچون طرح صیانت را طرح، پشتیبانی و حمایت کرده‌‌‌اند، بپرسم(از اینکه دلسوز مردم هستید بگذریم)، اگر می‌‌‌خواستید امید را در این کشور بیشتر تضعیف کنید، چه می‌‌‌کردید؟ اگر این کار، با چیزی جز طرحی همچون صیانت محقق می‌شود، می‌‌‌توانید روی حمایت من از تصویب این طرح نیز حساب کنید!

نکته دیگری که در روزهای مختلف سال ۱۴۰۰ بیش از سال‌های گذشته که در اکوسیستم استارت‌آپی کشور فعالیت داشته‌‌‌ام، شاهد آن بوده‌‌‌ام، میزان حساسیت زیاد بازیگران این اکوسیستم به عوامل کلان است؛ حساسیت نه به معنی منفی یا شکنندگی، بلکه به معنی تاثیرپذیری به دلیل عمق کمتر اقتصاد کشور به نسبت کشورهای دیگر. ذکر این نکته از این نظر مهم است که از نظر من، توجه دلسوزان این مرز و بوم به این نکته لازم است که نتیجه اتفاقات کلان مانند برجام، تورم، سیاست‌‌‌های مالیاتی و... اکوسیستم استارت‌آپی و به تبع آن، مردم کشور، زودتر از بیشتر کشورهای دنیا درک می‌کنند. از این رو، به نظر من، هر کس که در سطوح مختلف تصمیم‌گیری کشور، به‌ویژه سطوح کلان باشد، باید به این نکته توجه کند که اثرات مثبت یا منفی سیاست‌‌‌های اتخاذی بسیار از سریع‌‌‌تر از اکثر کشورهای دنیا به‌واسطه بازیگران بازار و البته مردم درک خواهد شد. در پایان اگر بخواهم برای اکوسیستم استارت‌آپی کشور در سال ۱۴۰۱ آرزویی داشته باشم، این است که سالی بی‌‌‌صیانت، با توافق و با اقبال دوباره سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را در پیش‌رو داشته باشد. اکوسیستم استارت‌آپی قدرتمندتر، به معنای امکان تجربه کاربری بی‌‌‌عیب و نقص‌‌‌تر و زندگی شیرین‌‌‌تر مردم نازنین این کشور است و بس.